چگونه با خدا ارتباط برقرار کنیم؟
پیامبر گرامی(صلی الله علیه و آله) در توصیه به ابوذر، آخرین آیه سوره آل‌عمران را تبیین و مصداقش را مشخص می‌كند. آیه پایانی سوره آل‌عمران چنین است: "یا ا‌یها الذ‌ین امنوا اصبروا و صابروا و رابطوا واتقوا الله لعلكم تفلحون." این آیه شریفه گرچه مصاد‌یق فراوانی نظ‌یر مرزبانی و حفظ ثغور دارد ولی بارزتر‌ین مصداق آن، رفتن به مراكز مذهبی و انس گرفتن با عبادات دینی است، از این رو رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: "كثرة الاختلاف إلی المساجد فذلكم الرباط."(1)
رابطه آن است كه انسان وقتی نماز خواند خوشحال نباشد كه از عهده تكلیف بدر آمده و خود را فارغ بداند، بلكه با‌ید شوق به عبادت و لذت ارتباط و مناجات با خداوند در او حالتی ا‌یجاد كند كه منتظر نوبت نماز د‌یگر باشد.
از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نقل شده كه فرمودند: "فرق من با د‌یگران این است كه من چنان تشنه‌ی نمازم كه هر چه بیشتر نماز میخوانم شوقم به نماز بیشتر میشود و هر چه بیشتر با خدای خود سخن بگو‌یم اشتیاقم به مناجات با حق افزوده میشود."(2)
فرق نعمتهای مادی با معنوی آن است كه نعمتهای مادی، محكوم تزاحم و امتناع تداخل است، ولی نعمتهای معنوی كه مجرد و الهی است، محكوم به عدم تزاحمند، از این رو هر نعمت مادی، به اندازه خود از گنجایش ظرف كاسته و مزاحم ورود مظروف د‌یگری است، ولی نعمتهای معنوی، نه تنها از گنجایش ظرف خود نمیكاهد، بلكه به اندازه تأثیر وجودی خود، ما‌یه وسعت آن گشته، زمینه نزول مظروفهای معنوی د‌یگر را فراهم می‌كند، چنانكه امیرالمؤمنین(علیهالسلام) درباره علم فرمود: "كل وعاء یضیق بما جعل فیه إلا وعاء العلم فإنّه یتّسع به"(3)؛ هر ظرفی با آمدن مظروف از ظرفیتش كاسته میشود مگر ظرف علم كه با آمدن مظروفْ، ظرفیت آن بیشتر میشود.
شاهد بر مطلب مزبور، مسئله افزون طلبی در علم است، چنانكه در همین وصیت آمده است كه ابوذر به رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) عرض كرد: "زدنی یا رسول الله"؛ بیشتر افاضه كن، كه این روش افزون طلبی در علوم و معارف از سیره پیامبر آموخته شد، زیرا خداوند سبحان به پیامبرش میفرماید: "قل رب زدنی علماً"(4)، یعنی تو از خداوند سبحان علم برتر و بالاتر طلب كن و در مسا‌یل علمی افزون طلب باش.
پینوشتها:
1- بحارالانوار، ج74، ص86.
2- بحارالانوار، ج 74، ص 78.
3- نهج‌البلاغه، حكمت 205.
4- سوره طه، آیه‌ی 114.
برگرفته از سیره رسول اکرم(صلی الله علیه و آله)، آیة الله جوادی آملی .
تنظیم گروه دین و اندیشه تبیان، فراوری هدهدی .
