سالروز رحلت ملا محمد مهدى نراقى در سال 1209 ه - ق

علامه مولی محمد مهدی نراقى در سال 1128 هجری قمری  در یكى از روستاهاى اطراف كاشان بنام نراق و در یك خانواده مذهبى متولد شد.

وى از همان اوان كودكى و نوجوانى با علاقه‏اى كه به علم و تحصیل داشت و با اتكاء به استعداد خدا دادى، پس از ورود به مکتب خانه های نراق و  یاد گیری ادبیات فارسی و یاد گیری روخوانی و حفظ قرآن ،  به کاشان رفت و در حوزه علمیه كاشان در  محضر فاضل اندیشمند ملا جعفر بیگدلى استفاده ‏هاى فراوان برد و دوره مقدمات، سطح و مقدارى از دروس خارج فقه و اصول را در كاشان به پایان رسانید.

در سن 16 سالگى براى تكمیل مراتب علمى و تخصصى در علوم و فنون اسلامى به اصفهان رهسپار شد و در حوزه علمیه آن شهر از بزرگان، فقهاء و فلاسفه‏ استفاده ‏نمود.

وى پس از سى سال به كاشان باز ‏گشت و پس از مدتى كه به طور دقیق روشن نیست، شهر خود را به سوى نجف اشرف و كربلاى معلى ترك گفت.

او پس از سالها تلاش و تحقیق در نجف و كربلا، دو باره به وطن باز گشت و ریاست و زعامت حوزه علمیه و مرجعیت تقلید آن سامان را به عهده گرفت.

اساتید:

1 ـ مولى اسماعیل خواجوئى.

2 ـ محمد بن محمد زمان كاشانى.

3 ـ شیخ محمد هرندى.

4 ـ آقا میرزا نصیر اصفهانى.

5 ـ شیخ یوسف بحرانى.

6 ـ شیخ محمد فتونى.

7 ـ وحید بهبهانى.

8 ـ ملا جعفر بیگدلى.

شاگردان:

1 ـ حاج محمد كلباسى.

2 ـ فرزند فاضلش مولى احمد نراقى.

تألیفات:

1 ـ انیس التجار.

2 ـ انیس الحجاج.

3 ـ التحفة الرضویة.

4 ـ الرسالة العملیة.

5 ـ رسالة صلاة الجمعة.

6 ـ كنز الامور فى بعض الآداب الشرعیة.

7 ـ لوامع الاحكام فى فقه شریعة الاسلام.

8 ـ معتمد الشیعه فى احكام الشریعه.

9 ـ مناسك الحج (المناسك المكیة).

10ـ انیس المجتهدین یا انیس النفیس.

11ـ التجرید فى اصول الفقه یا تجرید الاصول.

12ـ تنقیح الاصول.

13ـ رسالة فى الاجمال.

14ـ رسالة جامعة الاصول.

15ـ انیس الموحدین.

16ـ انیس الحكماء.

17ـ جامع الافكار و ناقد الانظار فى اثبات الواجب تعالى.

18ـ الشهاب الثاقب فى رد معاصره الناصب.

19ـ شرح الشفا (شرح الهیات الشفاء).

20ـ العرشیة فى الحكمة الالهیة.

21ـ قرة العیون فى معنى الوجود و الماهیة.

22ـ الكلمات الوجیزة فى الحكمة الالهیة.

23ـ اللمعة الالهیة.

24ـ لمعات العرشیة.

25ـ رسالة فى الاكر.

26ـ توضیح الاشكال.

27ـ كتاب الحساب.

28ـ حاشیه شرح مجسطى.

29ـ عقود انگشتان یا حساب عقود الانامل یا عقود الانامل.

30ـ محصل الهیة یا المحصل فى الهیئة.

31ـ معراج السماء.

32ـ المستقصى فى الهیئة.

33ـ جامع السعادات.

34ـ جامع المواعظ.

35ـ طائر قدسى، مثنوى، دیوان مهدى نراقى.

36ـ محرق القلوب (مقتل).

37ـ مشكلات العلوم.

38ـ نخبة البیان فى الاستعارة و التشبیه.

در باره سجایای آن محمود الخصائل  بزرگان چنین گفته اند  :

1ـ علامه طباطبائى در باره وى مى گوید : نراقیان ملا مهدى و پسرش ملا احمد از علماى بزرگ اسلام و نا شناخته‏اند.

2ـ علامه حسن زاده آملى در باره علامه نراقى مى گوید : بى شك آن جناب در تبحر و تمهر به جمیع علوم و فنون عقلى و نقلى، حتى در ادبیات و ریاضیات عالیه در عداد طراز اول از اكابر علماى اسلام و در اتصاف به فضایل اخلاقى و ملكات ملكوتى از نوادر روزگار است حضرتش صاحب تصانیف فائقه و تألیفات لائقه در علوم گوناگون است.

ملامحمد مهدى از همان آغاز طلبگى از عزت نفس والایى برخوردار بود و یكى از خصوصیات وى صبر و استقامت كم نظیر او بود وى در حالیكه از فراهم كردن یك شمع یا روغن چراغ براى استفاده از روشنائى آن در حجره ناتوان بود ولى هرگز بر خود سستى راه نمى ‏داد و بعضى از شبها از روشنایى چراغهاى وضو خانه و دستشوئى مدرسه استفاده و تا نیمه ‏هاى شب به مطالعه و تحقیق مى ‏پرداخت.

مبارزه با انحراف در فكر و عقیده و اخلاق از دیگر خصوصیات وى بوده، او به پیروى از استادش وحید بهبهانى به مبارزه با اخبارگرى در علم اصول فقه و فقه پرداخته است و در كتاب جامع السعادات نیز ضعف راه و روش صوفیان و ظاهر گرایان را نمایان ساخته و فرهنگ اسلام ناب اهل بیت (علیهم السلام) را تقریر نموده است.

علامه نراقى پس از سالها تحقیق و تدریس و ارشاد و خدمت به مردم سر انجام در روز شنبه 18 شعبان سال 1209 هجری قمری  در سن هشتاد و یك سالگى به دیار ابدى شتافت و مردم كاشان را براى از دست دادن گوهرى كم نظیر در غم و ماتم نشاند پیكر پاك و مطهر وى با شكوه و عظمت تشییع و سپس به نجف اشرف منتقل و در كنار حرم امیر المؤمنین( علیه السلام) به خاك سپرده شده است.