نذر نامعلوم ادا شد!
روزی متوكل دچار مسمومیّت شد، پس نذر كرد كه اگر چنانچه بهبودی یابد «مال كثیری» در راه خدا صدقه دهد؛ اتفاقاً پس از چند روز عافیت یافت و حالش به بهبودی گروید، بنابراین خواست تا به نذر خود عمل كند ولی ندانست كه «مال كثیر» چه مقدار است. پس فقهاء و دانشمندان را جمع كرد و مشكل را با آنها در میان گذاشت، لكن فقهاء در حدّ و اندازه «مال كثیر» با هم اختلاف كردند، برخی گفتند: «اگر هزار درهم صدقه دهی نذرت را ادا كرده‌ای» ولی برخی دیگر گفتند: «مال كثیر» معادل ده هزار درهم است» و برخی گفتند: «صد هزار درهم باید بدهی»؛ و خلاصه امر بر آنها مشتبه شد و در آخر به نتیجه‌ای نرسیدند.
یكی از وزراء متوكل (كه گویا شیعه بوده) گفت: «یا امیرالمؤمنین! اگر من جواب صحیح را برای تو بیاورم چه جایزه‌ای به من می‌دهی؟»
متوكل گفت: «اگر پاسخ صحیح دهی، ده هزار درهم پاداش خواهی گرفت ولی بدان كه اگر جوابت غلط باشد، سرت را از دست خواهی داد.»
پس وزیر خدمت حضرت امام هادی ـ علیه‌السّلام ـ مشرف گشت و سؤال را مطرح كرد.
حضرت فرمود: «به متوكل بگو اگر هشتاد درهم صدقه دهی به نذرت عمل كرده‌ای.»
وزیر پاسخ را به متوكل رساند. متوكل پرسید: «این پاسخ از خودت نیست، بگو از چه كسی پرسیده‌ای؟»
وزیر جریان را نقل كرد. متوكل پرسید: «برو از حضرت سؤال كن دلیل شما بر این مدّعا چیست؟»
پس وزیر علت را جویا شد. حضرت فرمودند:«بدلیل این آیه شریفه «وَ لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللهُ فی مَواطِنَ كثیرهٍ»1 یعنی «ای پیامبر ما تو را در جنگ‌های بسیاری یاری كردیم». و همه خاندان ما روایت كرده‌اند كه تعداد جنگ‌های پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ هشتاد و سه جنگ بود، پس چون مواطن كثیره مساوی با هشتاد و سه است، مال كثیر نیز معادل هشتاد و سه درهم خواهد بود.»
متوكل پاسخ حضرت را پسندید و هشتاد و سه درهم صدقه داد.
تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان
[1] . سوره توبه، آیه 26.
احتجاج طبرسی، ج 2 ،ص 453
