کارگردانهای جهان هستی

کاروان شناختنامه قرآن، اکنون به پنجاه و یکمین وادی نور یعنی سوره مبارکه ذاریات رسیده است.

فرودگاه این سوره ‏در جوار کانون توحید و یکتاپرستی، مکه مکرمه، بوده است.

نام سوره، "ذاریات"، به معنای پراكندگان است كه از آغازین آیات آن برگرفته شده است.

در بدو سوره به حقیقت توحید در ربوبیت و تدبیر بخشى از نظام هستی به واسطه فرشتگان، بادها و دیگر "مدبرات امر" اشارت رفته است.

‏سنگ بنای این سوره از 360 واژه و 1500 حرف و در مجموع 60آیه تشكیل شده است.

روایت درربار نبوی مبنی بر اینکه هركس سوره «ذاریات» را به شایستگى بخواند، به شمار بادهایى كه در جهان مى‏وزد، ده حسنه و پاداش بدو ارزانى خواهد شد، نشان از توجه به بلندای مفاهیم آن دارد.

« این سوره متضمن دعوت رسول خدا - صلی الله علیه وآله- بسوی توحید در ربوبیت است. خداوند تعالی رب همگان است و تدبیر امور تمامی موجودات در دست اوست.

این دعوت از طریق انذار و تبشیر یعنی ترسانیدن و بشارت دادن به انجام می رسد. انذار از عذاب الهی در دنیا با عذاب استیصال و در آخرت با عذاب جاودانه قیامت .

بیشترین تاکید در دعوت بر همین نکته است. اگر حساب و جزاء قیامت در کار نباشد ایمان به وحدانیت و نبوت لغو و بی اثر است.

مشرکان به دلیل پرستش خدایان سنگی، به شدت اصول سه گانه توحید و نبوت و معاد را انکار می کنند. خصوصاً از هر طریق که بتوانند معاد را انکار و مسخره می کند چرا که با انکار آن، دو اصل دیگر نیز باطل می شود.

این سوره ی مبارکه، معاد را یادآوری نموده و انکار مشرکان را بیان می کند.  با معاد آغاز و با معاد به انجام می رسد.

روز جزایی که خداوند به آن وعده داده، خداوندی که ربّ آنها و پروش دهنده ی آنهاست، وعده ی او صادقانه است و هیچ شکی در آن نیست به همین جهت در بخشی از سوره، ادله ی توحیدی از آیات زمین و آسمان و آیات انفسی ذکر می شود.

حال امتهای گذشته که به توحید دعوت شده و آن را تکذیب کردند و عاقبت شوم آنها بیان می گردد . دلیل این بیانات توحیدی اثبات روز جزا از طریق توحید است. روزی که وعده خدا و رسول تحقق خواهد یافت. روزی که کافران در صدد انکار آن هستند تا   دین خدا و تلبس به ایمان را لغو جلوه دهند.1

صفات متقین:

« إنّ المتقین فی جنات و عیون»  جایگاه متقیان باغها و چشمه هایی است عظیم القدر و اما چه کسانی متقی هستند؟

« آخذین ما آتاهم ربهم إنّهم کانوا قبل ذالک محسنین»  عطای پروردگار خود را با رضایت دریافت می کنند. آنان در دنیا صاحبان اعمال حسنه بودند و همین، دلیل بر این عطای پروردگار است.

« کانوا قلیلاً من الیل ما یهجعون »   اندکی از شب را خوابیده و غالب اوقات آن را به مناجات با پروردگارشان مشغول بودند.

« و بالاسحارهم یستغفرون»   سحرگاهان از پروردگارشان طلب بخشش از گناهان می کردند.

« و فی اموالهم حق للسائل والمحروم»  رفتارشان با خداوند مناجات و شب زنده داری و استغفار و با خلق خدا انفاق و رسیدگی به سائل و محروم بود. این خصوصیات بخشی از سیمای متقین است که برای آنها نعیم ابدی را به همراه می آورد.» 7

پی نوشت ها:

1- المیزان ج 18 ص368

2- ذاریا ت:51/ 15

3- ذاریا ت:51/16

4- ذاریات:51/17

5- ذاریات51/18

6- ذاریا ت51/19

7-تالیف: استاد محمد حسین رحیمی