انقلابی دینی، چگونه؟!

مقدمه

یكی از مهمترین ابعاد انقلاب اسلامی ایران موضوع  فرهنگ دینی و ضرورت پرورش  و توسعه آن است، بر این پایه «فرهنگ» دینی مقوله ای است که صاحب نظران در آن به تعاریف گوناگونی دست زده اند. آنچه در این راستا اهمیت دارد شناخت صحیح و جامعی از فرهنگ دینی است که بتوان در جامعه آن را مورد استفاده قرار داد و از آن به عنوان حربه ای اساسی در مقابل تهاجمات فرهنگی غرب و ایجاد انقلابی دینی بهره برد. تهاجمات فرهنگی که ساختارهای اساسی فرهنگ دینی جامعه اسلامی ما را مورد هدف قرار داده و جنگی نرم را آغاز نموده است!

تعریف «فرهنگ»

از جمله مسائلی که سبب تکامل بشریت می شود «فرهنگ» است. امّا در تعریف فرهنگ همه اندیشمندان به نتیجه واحدی دست نیافته اند! بر این اساس حدود 60 تعریف شرقی و غربی از فرهنگ داریم که در مقولات مختلف حقوقی، انسانی، اقتصادی و غیره ارزیابی شده است.

با تقویت عناصر فرهنگ دینی که ایمان و دین مداری افراد جامعه است، می توان فرهنگ های مهاجم را زمین گیر نمود و ابزار جامعه دینی، دین و غیرت دینی افراد جامعه است.

تعریف جامعی که بتوان فرهنگ را فارغ از مضاف الیه های زاید ارائه داد توجه به عناصر اصلی در خود «فرهنگ» است.

اساساً فرهنگ مقوله ای است که ما را در جهت آماده سازی حیات شایسته در همه شئون یاری می کند. به بیان دیگر فرهنگ ضرورت های حیات نیست بلکه کیفیتی است که در کنار ضرورت های حیات، آن را برای ما مطلوب تر می کند.

بنابراین در تعریف فرهنگ می توان گفت:

کیفیتی بر ضرورت ها در جهت مطلوبتر کردن حیات آدمی.

مطلوبتر کردن حیات انسانی

حیات هر انسانی در چه صورت مطلوب تر می شود؟! این سؤال اساسی زوایای تعریف فرهنگ و به تبع آن فرهنگ دینی را واضح تر می سازد. پاسخ به این سؤال بستگی به آن دارد که ما حیات را چگونه ترسیم کرده باشیم که در نتیجه عناصر مطلوب سازی آن را بدانیم.

در غرب و فرهنگ غربی حیات بر پایه مادیّات و مادی گرایی تعریف می شود از این رو هر چقدر این عناصر بیشتر حاصل شوند حیات مطلوب تر می گردد. به بیان دیگر حیات غربی با گرایش بیش از پیش به مادّیت مطلوب می شود. پس فرهنگ غربی فرهنگی مادّی است.

آنچه در این راستا اهمیت دارد شناخت صحیح و جامعی از فرهنگ دینی است که بتوان در جامعه آن را مورد استفاده قرار داد و از آن به عنوان حربه ای اساسی در مقابل تهاجمات فرهنگی غرب و ایجاد انقلابی دینی بهره برد.

امّا فرهنگ دینی عناصر و عواملی را معرفی می کند که حیات دینی را مطلوب می کنند. بر این پایه سؤال اساسی در فرهنگ دینی «از کجا آمدن» و «به کجا رفتن» است که حیات را برای انسان دین مدار معنادار می کند. بر این مبنا حیات دینی با عناصری که دین معرفی می کند مطلوبتر می شود و فرهنگ دینی به دنبال تقویت ایمان و دین مداری با محوریت سؤالاتی درباره ابتدای خلقت و انتهای آن یعنی معاد است.

فرهنگ دینی و ابزارهای مقابله

فرهنگ دینی در جامعه عناصر دین مداری و شرعی را ترویج می دهد و مردم جامعه را نسبت به دین و مسائل دینی حساس می گرداند. در هنگام تهاجم فرهنگی، فرهنگ مهاجم می کوشد عناصر مطلوب خود را در طی مبارزه به جای عناصر فرهنگ مورد تهاجم جایگزین نماید و از این طریق حیات افراد جامعه مورد تهاجم را به سویی هدایت کند که خود می خواهد.

فرهنگ غربی با عناصر مادّی گرایی و لذت جویی مادّی در صدد است تا در تهاجمی گسترده به فرهنگ دینی، عناصر مادی را جایگزین دین مداری و ایمان گرداند. به عبارت دیگر در صورت غلبه فرهنگ غربی، جامعه حیات مطلوب خود را در جستجوی بیشتر پول و عناصر مادّی و لذت های زودگذر می داند و می کوشد زندگی مادی و مرفّهی را برای خود فراهم آورد.

در صورتی که با تقویت عناصر فرهنگ دینی که ایمان و دین مداری افراد جامعه است، می توان فرهنگ های مهاجم را زمین گیر نمود و ابزار جامعه دینی، دین و غیرت دینی افراد جامعه است و اگر هر جامعه اسلامی بخواهد خود را از دشمنان اسلام حفظ کند ابزار کار آن ترویج ایمان و غیرت دینی در جامعه است. ما در مقاله پیش بحثی مفصل درباره غیرت دینی و معنای دقیق آن ارائه کرده ایم. (مقاله چرا غیرت نداری؟!!)

تاکتیک های جنگ نرم دشمن

براساس آنچه گفتیم در تهاجم فرهنگی غرب به جامعه اسلامی، برای جایگزین شدن عناصر فرهنگ غربی در بستر جامعه اسلامی، دشمن می کوشد زمینه سازی نماید و قدم به قدم جامعه را به سوی مادی گرایی به پیش برد. به این صورت به تدریج جامعه اسلامی از ساده زیستی فاصله گرفته و به تجمّل و رفاه بیش از حد روی می آورد. نظیر این حرکت در تاریخ اسلام از زمان عثمان خلیفه سوّم رخ داده است که جامعه مسلمین به تدریج به سوی مادّی گرایی و تجمل پرستی کشیده شد تا جایی که فرهنگ مادّی امثال معاویه غلبه عمومی پیدا کرد و فرهنگ دینی که در ساده زیستی معصومین دیده می شود رو به افول گذاشت.

بنابراین در جهت مبارزه در برابر تهاجم فرهنگ مادّی مهمترین کار تقویت ایمان دینی و غیرت دین مداری در افراد جامعه است که آنان را برای مبارزه با فرهنگ مهاجم آماده کند و این محقق نمی شود مگر آنکه افراد جامعه بر مبنای ایمان دینی، ساده زیستی را سرلوحه خود قرار دهند تا بتوانند در این مبارزه نجات پیدا کنند.

نتیجه گیری:

فرهنگ دینی با عناصر غیرت دینی و ایمان مداری برای مبارزه با تهاجم فرهنگ های غربی ساده زیستی و دوری از تجمل را سرلوحه خود قرار می دهد و از این مسیر جامعه در بستر شکوفایی قرار خواهد گرفت.

منابع و مآخذ

1- زندگی آرمانی و آرمان زندگی- علامه جعفری

2- شرح نهج البلاغه- علامه جعفری

3- فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی- حداد عادل

4- نهج البلاغه

5- کیش پارسایان- مجتبی تهرانی

6- مجموعه سخنرانی های علامه جعفری درباره فرهنگ (منبع: سایت علامه جعفری)

7- مجموعه سخنرانی های مجتبی تهرانی در محرم امسال (منبع: سایت آیت الله مجتبی تهرانی)

8- تکامل تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین (ع)- علامه جعفری