برتز جایگزین باربی می شود(2)
برای دیدن بخش اول مقاله اینجا کلیک کنید.
هر صنفی، الگوی خودش را می‌خواهد!
«دنیس كری رابینسون» كه یك آمریكایی – آفریقایی است، با این ایده كه «هركسی دوست دارد عروسكی شبیه خودش داشته باشد» از 2005 وارد گود رقابت شده است؛ آن‌هم با نام Dolls Like Me (عروسك‌هایی شبیه خودم)! این شركت بر تنوع مخاطبان و سلایق متنوع آنان تاكید دارد و سعی كرده برای هر صنف از مخاطبانش، گم‌شده همان گروه را پیدا كند؛ آخر باید برای هر طبقه‌ای، الگوی دلپذیر خودش را قاب‌بزنی تا بتوانی آن را قالبش كنی دیگر!
وقتی این ایده جواب داد، تصمیم به تعمیمش گرفته شد؛ كودكان علاوه بر عروسك‌هایی شبیه خودشان، دوست دارند عروسك‌هایی شبیه دوستانشان هم داشته باشند! با این ایده، این قضیه كه ظاهر آدم‌ها شبیه هم نیست به یك فرصت تبدیل شد برای فروش بیشتر؛ حالا هركس چند عروسك می‌خرد؛ یكی شبیه خودش و بقیه شبیه دوستان و اقوامش. آیا شما دوست ندارید خانواده عروسك‌هایتان كامل باشد و هیچ‌وقت جای خالی آنهایی را كه دوست دارید حس نكنید؟
عروسك‌های دینی و قومی!
اما كار به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ باید در میان مسلمانان كه جمعیت زیادی در دنیا دارند هم رخنه كرد! پس باید عروسك‌های محجبه و جذابی تولید شود تا اسباب‌بازی دختران مسلمان و الگوی مخفی‌شان شود؛ عروسك‌هایی كه گاه از آنها به «باربی باحجاب»(!) تعبیر شده است.
حالا وقت آن است كه تنوع محصولات این كمپانی نوپا، بین كشورها و ملیت‌ها و اقوام دیگر هم راه باز كند. آنها برای مهاجران و مردم 5 كشور چین (با آن وسعت جمعیت)، ایالات متحده آمریكا، ایتالیا، مكزیك و كنیا، سفیران فرهنگی پلاستیكی خود را هدیه می‌فرستند؛ عروسك‌هایی كه هركدام دارای داستانی درباره كشور هدفشان هستند.
چرا فقط بچه‌ها؟
شاید خیلی از ما، بچه‌تر كه بودیم با لالایی مادربزرگ‌هایمان به خواب می‌رفتیم. شاید قصه‌ها و لحن پدربزرگ‌هایمان، هنوز برایمان خاطرات شیرینی باشد كه دوست داشته باشیم یادآوری شوند و شاید هم دلمان بخواهد كه نغمه‌های كودكی برایمان زنده بمانند. حالا اگر كسی عروسكی به شما – كه دیگر آدم بزرگ شده‌اید – هدیه كند و یكباره ببینید كه انگار دوباره مادربزرگتان دارد برای‌تان لالایی و شعر می‌خواند، غرق رویا نمی‌شوید و با آن ارتباط برقرار نمی‌كنید؟
شركت تولیدی Baby Abuelita Productions (مامان‌بزرگ كوچولو) با این ایده، بزرگسالان را هم اسیر عروسك‌هایی با طرح پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها كرده است؛ عروسك‌هایی كه علاوه بر طراحان، خوانندگان و موسیقی‌دانان هم روی آنها كار كرده‌اند و شعرها و موسیقی های قدیمی كوبایی، اسپانیایی، كلمبیایی، مكزیكی، نیكاراگوئه‌ای، پورتوریكایی و بسیاری كشورها را روی آن گذاشته‌اند.
سال 2004 كه اولین نسل این عروسك‌ها عرضه شد، خیلی‌ها بدبین بودند كه «چه كسی حاضر است عروسك پدربزرگ یا مادربزرگ بخرد؟» اما آمار، فروش 10 هزارتایی آنها را در كمتر از یك سال نشان می‌داد؛ جالب اینكه بیشترین خرید در میان بزرگسالان و حتی قدیمی‌ترها بود نه بچه‌ها (یعنی دیگر پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هم عروسك‌باز شده‌اند). پیش‌بینی می‌شود در سال 2007 بیش از 100 هزار نمونه از این عروسك‌ها فروش برود.
آمار نوزادان و فرهنگ خانواده‌هایشان را داریم!
این جمله «براندا آندولینا» بازاریاب كمپانی تولیدكننده باربی (ماتل)، تكان‌دهنده است؛ «ما همواره با دقت، آمار نوزادان متولدشده را بررسی می‌كنیم و تركیب والدین و فرهنگ و زبان آنها را كاملا درنظر می‌گیریم».
این جمله را هم از «راینه رایس» متخصص گرایش و استقبال مردمی در انجمن صنایع اسباب‌بازی بشنوید؛ «بازار جوامع غیرانگلیسی زبان، خصوصا اسپانیایی‌زبان‌ها، یك بازار نامحسوس ولی بسیار بزرگ و انبوه است كه باید هدف گرفته شود».
راستی می‌دانید كه ورود به كارخانه باربی ممنوع است و هركسی اجازه ورود به آن‌را ندارد؟ حتی آنها هم كه اذن دخول به شركت «ماتل» دریافت كنند، حق ورود به بسیاری از مكان‌ها و ملاقات با بسیاری از طراحان و ایده‌پردازان را ندارند؛ فكر می‌كنید در پشت آن اتاق‌های بسته و اتاق های فكر و فرهنگ و الگوسازی، چه‌خبر است؟
این بار كمپانی باربی چند ایده جدید دارد. «كیف دورا» عروسكی است كه هر لغتی به انگلیسی گفته شود، اسپانیایی‌اش را پاسخ می‌دهد. بدین ترتیب این عروسك‌های بامزه حتی در خانواده‌های انگلیسی‌زبانی كه دوست دارند فرزندانشان زبان خارجی دیگری بیاموزند پرطرفدار شده‌اند.
اما «باربی باهوش» هم در راه است؛ عروسكی كه در اصل یك لپ‌تاپ متحرك است كه علاوه بر انواع قابلیت‌های عروسك‌های باربی قبل، بازی‌های متنوع دیگر، قابلیت‌های نرم‌افزاری بالا و امكان آموزش زبان اسپانیایی را هم دارد.
این عروسك در پاییز 2007 به بازار عرضه خواهد شد و این‌بار نفوذ فرهنگی و عرصه الگوسازی آن، اضافه بر ظاهر و شرایط باربی و حتی آموزش زبان، در انواع امكانات «مالتی مدیا»ی طراحی‌شده‌ای است كه در تركیب آنها بسیار فكر و پول خرج شده است.
راستی می‌دانید كه ورود به كارخانه باربی ممنوع است و هركسی اجازه ورود به آن‌را ندارد؟ حتی آنها هم كه اذن دخول به شركت «ماتل» دریافت كنند، حق ورود به بسیاری از مكان‌ها و ملاقات با بسیاری از طراحان و ایده‌پردازان را ندارند؛ فكر می‌كنید در پشت آن اتاق‌های بسته و اتاق های فكر و فرهنگ و الگوسازی، چه‌خبر است؟
چرا بزرگش می کنی؟
این یعنی وضعیت قرمز؛ یعنی نباید چشم‌ها را بست؛ یعنی خبری شده و اتفاقی افتاده است.
انجمن روان‌شناسان آمریكا گزارش اعتراض‌آمیزی منتشر می‌كند. مسئولان سایت MSN، مقاله تندی را در معرض دید مخاطبان می‌گذارند. بازار انحصاری «باربی» به خطر افتاده است. نتیجه نظرسنجی BBC تكان‌دهنده است. دعوا بالا می‌گیرد. همه‌چیز هم زیر سر عروسك‌های «برتز» است.
رئیس كمپانی «ام جی ای» همه اتهامات را رد می‌كند و همه را به ذهن بیمار آدم‌بزرگ‌ها منتسب می‌كند نه دنیای پاك كودكان! اگر خبری نبود این همه داد و قال چرا؟ اگر تاثیرش چشمگیر و تكان‌دهنده نبود، فروش چند میلیارد دلاری سالانه و تولید بیش از 144 میلیون از آن برای چی؟
آنها را نسل جدید باربی‌ها نامیده‌اند اما برخلاف باربی‌ها، خیلی بلوند و چشم‌آبی نیستند بلكه براساس الگوهای چندفرهنگی آمریكا و جمعیت‌های غالب طراحی شده‌اند.
هر كدامشان با خودشان یك جهیزیه كامل دارند؛ انواع و اقسام لوازم و وسایل جانبی. خیلی هم متنوعند. خلاصه‌كاری كرده‌اند كه هم جای پای خودشان را در بازار اسباب‌بازی و عروسك محكم كنند و هم كلی گرد و خاك راه بیندازند. آنها برای جامعه آمریكا یك مسئله شده‌اند؛ «آیا باوجود آثار و تبعات فوق‌العاده منفی این عروسك‌ها بر ذهن و روح و حتی جسم كودكان، نباید جلوی تولید آنها را سد كرد؟»
مفید یا مخرب؟
تحقیقات «دپارتمان آموزش دوران كودكی» در دانشكده «ویلوك بوستون» حاوی این نكته است كه كودكان در بازی‌هایشان تفكر، تعامل با محیط، روابط اجتماعی و درس‌های زندگی را یاد می‌گیرند و با آن تجربیات بزرگ می‌شوند.
تاثیری كه اسباب‌بازی بر ذهن كودك می‌گذارد حتی در جهان‌بینی او هم موثر است. كودك از طریق اسباب‌بازی با دنیای خود محاوره می‌كند و الگوهایش را با خاطرات و علایقش پیوند می‌زند. دنیای كودك، دنیای بازی‌ها و اسباب‌بازی‌هایش است و با همین دنیای خودی است كه دنیای اطراف را می‌بیند و آن‌را برای خود ترجمه می‌كند.
روان‌شناسان كودك، در این پژوهش به این نكته هم رسیده‌اند كه داشتن اسباب‌بازی‌های مناسب – مانند یك عروسك معمولی – سبب ایجاد خلاقیت در كودكان می‌شود. عروسك‌ها خصوصا در دنیای دختربچه‌ها، گاهی فراتر از یك دوست عمل می‌كنند و بچه‌ها با آنها هم ذات پنداری دارند.
تاثیر یك عروسك و خاطراتش، در بسیاری از موارد به دوران كودكی محدود نمی‌شود و تا آخر عمر همراه فرد است. این تاثیر در بسیاری از موارد، نامحسوس و ناخودآگاه است».
عروسك‌ها زمان لازم دارند!
A Passion For Fashion (اشتیاق به مد)، شعار عروسك‌های برتز (bratz) است؛ عروسك‌هایی كه سایت‌هایشان مملو از عكس‌های جذاب و طرح‌های متنوع و محصولات متعددند.
اما جالب اینجاست كه در فاصله زمانی انتظار برای دیدن عكس‌ها و قسمت‌های مختلف سایت، مرتبا این پیام نمایش داده می‌شود: «لطفا صبر كنید... عروسك‌ها برای اینكه این‌قدر زیبا بشوند، زمان لازم دارند».
برتزها رقبایی شده‌اند برای باربی و دیگر عروسك‌هایی كه برای موفقیت در رقابت باید برگ‌برنده‌ای رو می‌كردند. آنها به یك تنوع گسترده دست یافته‌اند. برای شناخت ابعاد خانواده برتز بد نیست بدانید كه اضافه بر برتزهای دخترانه و پسرانه، برتزهای نوزاد هم به بازار عرضه شده‌اند كه فقط یك پوشك كوچك به پا دارند.
اما كلاغ داستان در همین‌جا به خانه‌اش نمی‌رسد بلكه به فهرست عروسك‌های بالا باید اینها را هم اضافه كنید؛ عروسك حیوانات خانگی (petz)، تی‌شرت و لباس‌های عروسكی در سایز كودكان و... .
