جزئیات بزرگ‌ترین مبادله جاسوسی

سرانجام پس از یك دوره كوتاه تنش بر سرجاسوسان روسی ، مقامات آمریكا و روسیه این بار برخلاف دوره جنگ سرد، در یك دیپلماسی آرام و بدون كشمكش یا جنجال‌های رسانه‌ای به تبادل جاسوسان خود مبادرت ورزیدند. این نكته كه به طور طبیعی حیرت ناظران را به دنبال داشت در ضمن گوشزد می‌كرد كه امروزه منافع دولت‌ها بر هر گرایش یا تمایلات بلند پروازانه دیگری ارجحیت دارد و به قولی سری را كه درد نمی‌كند نباید دستمال بست.

روز جمعه گذشته فرودگاه وین شاهد مبادله 14 جاسوس روسی و آمریكایی با یكدیگر بود كه در جریان اخبار به عنوان بزرگ‌ترین مبادله جاسوسی پس از جنگ سرد لقب گرفت. به گزارش خبرگزاری فرانسه، هواپیماهای آمریكا و روسیه روز جمعه 14 جاسوس از هر دو كشور را به وین آوردند. یك جت آمریكایی 10 شهروند روسی را كه به اتهام جاسوسی دستگیر شده بودند، از نیویورك به فرودگاه وین آورد و در كنار جت دولتی روسیه كه حامل 4 جاسوس بود قرار گرفت. درهای این دو جت از دید دوربین رسانه‌ها كاملا مخفی نگه داشته شد تا مبادله جاسوسان صورت پذیرد. دو هواپیما (یك روسی، یك آمریكایی) برای حدود 90 دقیقه در كنار یكدیگر برای تبادل این جاسوسان قرار گرفتند. این هواپیماها پس از تبادل جاسوسان به روسیه و آمریكا بازگشتند. هواپیمای روسی پس از چند ساعت در فرودگاه دوموددوو در خارج از مسكو و هواپیمای آمریكایی نیز در واشنگتن نشست.

دلایل مبادله

روسیه این موضوع را تایید كرد كه با هدف پایان دادن به مساله رسوایی جاسوسان با آمریكا به توافق رسیده است. وزارت امورخارجه آمریكا نیز طی بیانیه‌ای كه روز پنجشنبه منتشر شد، تایید كرد كه واشنگتن موافقت كرده به ازای آزادی 4 جاسوس این كشور در مسكو، 10 جاسوس روسیه را آزاد كند.این بیانیه در توضیح این مبادله می‌گفت: نگهداری طولانی این 10 عامل سرویس مخفی روسیه فایده قابل توجهی برای امنیت ملی آمریكا نداشت. برخی ناظران معتقدند رسوایی جاسوسان روس در آمریكا می‌رفت تا روند بهبود روابط آمریكا ـ روسیه را به مخاطره اندازد.گفته می‌شود دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور روسیه طی حكمی 4 فردی را كه متهم به جاسوسی برای آژانس‌های غربی در روسیه شده بودند، به همراه 12 نفر دیگر عفو كرده است. طبق توافق مسكو و واشنگتن، جاسوسان هر دو طرف پیش از آزادی باید هویت واقعی خود را فاش و به جرم جاسوسی اعتراف می‌كردند.

بر همین اساس، هر 10 جاسوس روسیه روز پنجشنبه در دادگاهی در نیویورك به جرم جاسوسی خود اعتراف كردند تا طبق توافق انجام شده، برای تحویل به مقام‌های روس، به كشور ثالثی منتقل شوند.

3 تن از كسانی كه مسكو حاضر شده به واشنگتن تحویل دهد از فرماندهان عالی‌رتبه ارتش و دستگاه اطلاعاتی روسیه بوده‌اند كه برای آمریكا جاسوسی می‌كردند.

نظر كارشناسان

یك مقام سابق «كا.گ.ب» معتقد است كه سرعت مبادله جاسوسان روسی و آمریكایی گویای توافق روسای جمهوری دو كشور در این خصوص است كه نمی‌خواستند به جو حاكم بر روابط لطمه‌ای وارد شود. به نوشته روزنامه «وزگلاد»، برخلاف قضایای جاسوسی دوران جنگ سرد، «جنجال جاسوسی» اخیر بین روسیه و آمریكا در كوتاه‌ترین زمان ممكن، یعنی كمتر از دو هفته فیصله پیدا كرد. واضح است كه هم مقامات واشنگتن و هم مقامات مسكو تصمیم گرفتند كه به این جنجال اخیر جاسوسی اهمیت زیادی نداده و نگذارند تا این مساله خدشه‌ای به جو مثبت به وجود آمده بر روابط دوجانبه وارد سازد.

شبكه بی. ‌بی.‌ سی نیز در گزارشی از پرونده تبادل جاسوسان بین آمریكا با روسیه تاكید كرد كه نیاز واشنگتن به مسكو درباره موضوع ایران عامل امتیازدهی كاخ سفید در مقابل كرملین بوده است. بی‌بی‌سی در ادامه این گزارش خبری با اشاره به این‌كه این پرونده بیش از آن‌كه امنیتی باشد، پرونده‌ای سیاسی بوده است؛ افزود: روسیه از این مساله نگران بوده است كه پرده از اهداف این كشور در جهت فعالیت‌ شبكه‌های جاسوسی برداشته شود. این شبكه در بخش دیگری از بررسی پرونده تبادل جاسوسان با بیان این‌كه در آمریكا اختلافاتی درباره این پرونده وجود دارد و برخی منابع نسبت به ادعاهای مقامات كاخ سفید درباره ضرر نكردن واشنگتن ابراز تردید كرده‌اند، تاكید كرد: آمریكا به خاطر نیاز به روسیه و همكاری بیشتر مسكو در عرصه بین‌المللی حاضر به امتیازدهی به واشنگتن شده است.

این در حالی است كه جوزف بایدن معاون رئیس‌جمهوری آمریكا می گوید كه این مبادله همتراز بود.

منبع: جام جم آنلاین