فروریزی نظام دفاعی با فارسی وان

بخش ارتباطات- نهادهای اجتماعی در دوران مدرن، دنیایی از فرصتها و امکانات را پیش روی انسانها قرار داده است. دنیایی که در ابتدا به نظر میرسید که زندگی را برای انسانها امن تر و تلاش های انسانها را ثمربخش تر کرده است. اما گذر زمان نشان داد که سرشت مدرنیته در بسیاری از موارد خوار کننده و نابود کننده است. آنچه مشخص است اینکه مدرنیته پیامدهای زیادی به دنبال خود داشته است.

پیامدهایی همچون شکل گیری سازمانهای مدرن.سازمان هایی که میتوانند موقعیت محلی و جهانی را به چنان شیوه ای مرتبط سازند که در جوامع سنتی تر تصور ناپذیر بود و بدین سان، بر زندگی میلیونها انسان پیوسته تاثیر می گذارند.(به نقل از آنتونی گیدنز)

اما سازمان های مدرن به دست ثروتمندانی اداره می شوند که با بهره گیری از سرمایه های هنگفت و امکانات پیشرفته، به فرهنگ سازی های فرا ملی می پردازند. آنها در جستجوی  جهانی سازی یک تئوری مهم هستند. تئوری یکسان اندیشی و یا یکسان سازی اندیشه ها. وقتی این مهم اتفاق افتد، کنترل و هدایت تمامی اذهان در اختیار یک سازمان فکری قرار می گیرد که همگان را به سمت و سوی اهداف و تفکرات خود می کشاند.

پس تاسیس یک شبکه ماهواره فارسی زبان به نام فارسی1 را نمی توان یک اتفاق ساده قلمداد کرد. نمی توان به سادگی باور کرد که یک سرمایه دار یهودی تنها برای سرگرم سازی ایرانیان شبکه ای را مختص به آنان راه اندازی کرده و در مدت زمانی نه چندان طولانی تصمیم به افزایش این شبکه ها بگیرد. حال شناخت ابعاد و جزئیات سود و منفعتی که از این طریق نصیب اینان می شود، خود بحثی طولانی و قابل تامل است.

آنچه مشخص است اینکه پشت پرده فارسی 1 سرشار از ایدئولوژی هایی است که قرار است به ترتیب و البته به تدریج در عمق روح و جان مخاطبان اثر گذار باشند.

ایدئولوژی همیشه به طور مستقیم و آگاهانه به افراد معرفی نمی شود که اگر خواستند آنرا بپذیرند و اگر نخواستند آن را کنار گذارند. دنیای امروز به گونه ای مناسبات را شکل داده که اغلب آموزه ها به طور غیر مستقیم و نامحسوس صورت گیرد.

رسانه های گروهی و شبکه های ماهواره ای قدرتمند با بهره گیری از شیوه های کاملا معین و فکر شده، عمل می کنند. وقتی صاحب شبکه فاکس نیوز اقدام به تاسیس شبکه ای تفریحی با زبان فارسی می کند، مشخص است که نیت خیرخواهانه وجود ندارد.

همانطور که بارها و بارها گفته شده، قلمرو اوقات فراغت بهترین زمان برای اثر گذاری است. فراغت عرصه ای را فراهم می کند تا افراد لحظاتی را برای تفریح و سرگرمی اختصاص دهند. اغلب وقتی افراد خود را در شرایط فراغتی می بینند، ترجیح می دهند لحظاتی را بدون جدیت و تفکر سپری کنند. لحظاتی که فارغ از هر دغدغه ای را به راحتی سپری کنند. بدین ترتیب عرصه فراغت به مهم ترین میدان برای سرکوب تبدیل می شود. سرکوب افکار و عقاید.باورها و سنتها،هنجارها و ارزشهای اجتماعی و....

در چنین شرایطی آنچه گریبان گیر جامعه ای همچون جامعه ما شده است، عدم وجود یک سیستم دفاعی با مکانیسمی مشخص است که در برابر انبوهی از متون سریالی، قدرت پاسخگویی داشته باشند و یا اینکه اگر توان پاسخ نبود، لا اقل تک تک افراد بتوانند در برابر انبوهی از پیامها و محتویات متنوع و متعدد، از خود و افکار خود حمایت کنند.

بارها از زبان بسیاری از مخاطبان شبکه فارسی 1 شنیده شده که دلیل تماشای برنامه های این شبکه را کم و کاستی های موجود در برنامه های رسانه ملی ذکر کرده اند. حال آنکه به نظر می رسد این پاسخ چندان معقولانه نیست که برای ندیدن و مواجه نبودن با یکسری از برنامه ها، تن به دیدن برنامه هایی دهیم که محتویاتشان اغلب موضوعاتی هستند که برای فرهنگ و جامعه ما خط قرمز محسوب می شوند و بسیاری از حریم های اخلاقی را در نوردیده اند. محتویاتی که نظام خانواده و ماهیت آن را زیر سوال برده و برای مخاطب شک و تردید هایی در این رابطه ایجاد می کند.

آنچه مشخص است اینکه معطوف شدن ذهن افراد به نوع خاص و آشکار زندگی افراد در یک فرهنگ بیگانه منجر به این می شود که گاهی افراد نتوانند تحمیل یک فرهنگ را بر ناخودآگاه ذهن خود، متوجه شوند. این است حکایت این روزهای جامعه ما که خانم های خانه دار و شاغل،مردان، دختران و پسران جوان را در معرض نوعی از تهاجم فرهنگی قرار داده که دولت ایران راهی جز آگاه سازی نسبت به اهداف این شبکه ندارد. هرچند که شایسته تر آن بود که پیش از این فکری در این مورد می شد. ای کاش رسانه ملی ابتکار عمل را در دست می گرفت و شبکه هایی این چنین تاسیس می کرد تا لااقل سریالهایی غربال شده و متناسب با فرهنگ و افکار جامعه ما در معرض دید تماشاگر قرار می گرفت.

شبکه فارسی وان این روزها به زعم بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران اجتماعی پایه ها و بنیان خانواده ها را نشانه گرفته است.

بهتر است کمی جدی تر به این فکر کنیم که فروریختن شاکله حریم های اخلاقی و عادی سازی آنها، چه فاجعه ای را برای آینده جامعه ما رقم خواهد زد. هرچند لازم به ذکر است که در این زمینه خانواده ها نیز نقش بسیار مهمی دارند و با کنترل و نظارت بر چگونگی گذران اوقات فراغت فرزندانشان، موجبات ایمنی افکار و اعتقادات آنها را رقم می زنند.

گروه جامعه و ارتباطات

تنظیم برای تبیان: عطاالله باباپور