خطرات تلویزیون سه بعدی

آنچه سبب شد این موضوع را برای بحث انتخاب كنیم، اخطار جدید شركت سامسونگ در رابطه با منع استفاده از این محصول است. این شركت با توجه به این كه خود تولید كننده تلویزیون‌ های سه ‌بعدی است، به این موضوع اشاره كرده كه نمی‌ خواهد این تكنولوژی جدید به جای فراهم‌ آوردن راحتی برای مخاطبان، آن ها را دچار آسیب كند.

به همین دلیل، استفاده از آن را به كودكان،‌ سالمندان، زنان باردار و مبتلایان به صرع و سكته توصیه نمی ‌كند. اما دلیل این اخطار چیست؟

نتایج بررسی‌ های گروهی از محققان نشان داده كه تماشای تلویزیون سه‌ بعدی می ‌تواند سبب بروز حالت تهوع، استفراغ و گرفتگی عضلات شود. تماشای این تلویزیون‌ ها، فشار غیرمعمولی را به بدن وارد می‌ کند و به میزان شدیدی چشم ‌ها و مغز را دچار آشفتگی و پریشانی می ‌كند و می ‌تواند باعث بروز حمله و غش در مبتلایان به صرع شود.

طرز كار تلویزیون سه ‌بعدی

آیا تا به حال فكر كرده ‌اید كه چرا وقتی به اجسام واقعی نگاه می ‌كنیم آن ها را سه ‌بعدی می‌ بینیم ولی تصویر همان اجسام در تلویزیون دوبعدی است؟ تنها تحریك محیطی كه باعث ایجاد تصاویر در مغز می ‌شود، نور است.

وقتی جسمی در دوردست قرار دارد، بازتاب شعاع‌ های نوری كه از آن به چشم‌ های ما می ‌رسد، با یكدیگر موازی هستند. ولی وقتی همان جسم نزدیك می‌ شود این شعاع‌ ها دیگر موازی نیستند. این خطوط از اجسامی كه در نزدیكی چشم‌ ما هستند، به ‌طور همگرا گسیل می ‌شوند و چشم ما برای دیدن آن ها باید كمی تغییر حالت دهد.

هرچه یك شی‌ء به ما نزدیك‌ تر می ‌شود، چشم 2 حركت طبیعی انجام می‌ دهد؛ اول این كه كره چشم حركت دورانی به سمت بینی پیدا می ‌كند. دوم این که خمیدگی چشم تحت فشاری قرار می گیرد كه در اثر آن، شکل آن متناسب با وضعیت می ‌شود تا بتواند بر هدف تمركز كند.

این تغییرات توسط مغز كنترل شده و میزان تغییرات آن نیز ثبت می ‌شود. همین اطلاعات به مغز كمك می ‌كند تا فاصله اجسام تا چشم را تخمین بزند. ایده كلیدی پخش تصاویر سه ‌بعدی هم دقیقا از همین عملكرد مغز و چشم گرفته شده است. در تلویزیون سه ‌بعدی سعی می ‌شود تصاویری ارایه شود كه برای هر چشم در محل متفاوتی قرار داشته باشد تا مغز آن ها را به صورت غیرمسطح و عمق ‌دار تشخیص دهد. برای این منظور از عینك ‌های مخصوصی استفاده می‌ شود.

سردرد و سرگیجه

طبق تحقیقی كه اخیرا در هلث ‌دی منتشر شده برای آن كه بفهمید چشمان سالمی دارید یا نه، كافی است یك فیلم سه ‌بعدی تماشا كنید. اگر با تماشای فیلم سرتان گیج رفت، یعنی چشمان تان هنوز سالم است.

در فیلم ‌های سه ‌بعدی برای ایجاد تصاویر با عمق متفاوت از عینك‌ های مخصوص كمك می‌ گیرند كه هریك تصویری متفاوت برای هر چشم پخش می‌ كند.

تمركز هر چشم روی این تصاویر متفاوت به این معنی است كه میزان تقعر و نقطه تمرکز هر چشم با دیگری نمی‌ خواند و در نتیجه مغز در تحلیل ثبت اطلاعات سردرگم می‌ شود. همین امر علت سردرد و سرگیجه است. از سوی دیگر برخلاف حالت طبیعی با نزدیك شدن یك شیء به پرده سینما و تلویزیون، چشم به جای دو حالت طبیعی توضیح داده شده تنها حالت اول یعنی بازگشت كره چشم به سمت داخل را اجرا می‌ كند و این امر سبب یك لحظه تاری موقت می ‌شود.

عوارض تلویزیون‌ های سه‌ بعدی برای تماشاچی

هرچه فاصله 2 دوربین حین فیلم ‌برداری یك فیلم سه‌ بعدی از هم دورتر باشد، عمق و ژرفای فیلم نهایی بیشتر و در نتیجه فیلم موفقیت ‌آمیزتر خواهد بود. این موضوع اگرچه به نفع كارگردان است اما هرچه فاصله 2 دوربین از هم بیشتر باشد، به هم پیوند دادن 2 نما برای تماشاچی سخت ‌تر است. محققان می ‌گویند دلیل اصلی درد و خستگی چشم در تماشاچیان فیلم ‌های سه ‌بعدی این است كه بیننده 2 تصویر مبهم با فركانس بالای 100 تا 200 هرتز یكی برای چشم راست و یكی برای چشم چپ را دریافت می‌ كند.

این تصویرها به شكل متناوب برای چشم راست و چپ ارسال می ‌شود و چشم‌ ها باید مرتبا خود را با تنوع تصاویر وفق دهند. این در حالی است كه مغز آن ها را به صورت پیاپی جمع ‌آوری كرده و سعی می ‌كند یك تصویر واحد تعریف كند. این تضاد در كار مغز و چشم است كه سبب خستگی و استرس چشم و مغز می ‌شود.

متخصصان معتقدند تماشای طولانی ‌مدت و ناصحیح این نوع فیلم‌ ها می ‌تواند نه تنها سبب خستگی چشم، بلكه در طولانی مدت سبب مشكلات دید شود. تماشای این‌ گونه فیلم ‌ها در كودكانی كه بینایی ‌شان در حال تكامل است هم می ‌تواند مشكل‌ ساز باشد.

چه باید کرد؟

اگر می ‌خواهید فیلم سه‌ بعدی تماشا كنید، در درجه اول باید فاصله مناسب تا تلویزیون را رعایت و اتاق را تاریك كنید. برای طولانی‌ مدت نیز نباید پای برنامه‌ تلویزیونی بنشینید و باید هر ازگاهی چند دقیقه به خود استراحت بدهید.

عوارض چشمی تلویزیون ‌های تازه‌ وارد

نظر دكتر محمود بابایی چشم ‌پزشك و عضو گروه چشم بیمارستان بقیه‌ الله درباره این  تلویزیون ‌ها:

نكته ‌ای كه درباره این تلویزیون‌ های جدید باید به آن توجه كرد، این است كه ابزار استفاده از این تلویزیون ‌ها، به ویژه عینك ‌های مخصوص مانند عینك ‌های آفتابی باید استاندارد باشند و در صورتی كه شیشه ‌های آن ها دچار ایراد شود، فردی كه چشم سالمی هم دارد، دچار مشكل دید خواهد شد.

از آنجا كه تلویزیون سه ‌بعدی تكنولوژی جدیدی است، ابتدا باید آموزشی صحیح به مردم داده شود تا فاصله صحیح تماشای تلویزیون در زمان استفاده رعایت شود.

نگاه كردن طولانی ‌مدت به تلویزیون‌ های سه‌ بعدی می ‌تواند برای چشم خسته ‌كننده باشد و سبب سردرد و سرگیجه شود. این موضوع به ‌ویژه در كودكان اهمیت بیشتری پیدا می ‌كند.

آسیبی كه می‌ تواند به چشم كودكان وارد شود (از آنجا که چشم ‌هایی در حال تكامل دارند) بسیار بیشتر است؛ هرچند که بعد از 25 سالگی، این عوارض كاهش می ‌یابند. به هر حال، هر نوع استفاده نادرست از تلویزیون ‌های سه‌ بعدی در كودكان می ‌تواند سبب ناراحتی ‌های چشمی، آستیگمات شدن و حتی حساسیت چشمی، پلك‌زدن‌ های دایمی و قرمزی چشم ‌ها شود.

منبع:

دكتر محمود بابایی چشم ‌پزشك

محمدرضا علیزاده- هفته نامه سلامت

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

مطالب مرتبط:

تلویزیون سه بُعدی؛ دشمن سلامتی

تماشای تلویزیون در اتاق تاریک چه ضرری دارد؟

تلویزیون هایتان را خاموش كنید

تلویزیون نباشد، بهتر غذا می‌خوریم

کودک و تلویزیون

رابطه کودک دیابتی و تلویزیون

تلویزیون ، مفید یا مضر