تبیان، دستیار زندگی
آیا می ‌دانستید با خوردن دانه‌ های سیبی که ما هر عدد را 100هزار تومان می ‌فروشیم، ضریب هوشی شما 80 درصد افزایش...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دارو های تقلبی روی امواج ماهواره

تبلیغات ماهواره ای

" آیا می ‌دانستید با خوردن دانه‌ های سیبی که ما هر عدد را 100هزار تومان می ‌فروشیم، ضریب هوشی شما 80 درصد افزایش پیدا می ‌کند؟"

می ‌گویید این آگهی واقعیت ندارد و دروغ بودنش بر هر کسی آشکار است؟ اصلا این طور نیست! چون چه باور کنید و چه نکنید، داستان دانه‌ های سیب را خیلی ‌ها می ‌پذیرند به‌ طوری که به گواه منابع آگاه، مردم ما سالانه 40 میلیون دلار پول بی‌ زبان را صرف خرید داروهای چاقی، لاغری، جوانی، ترک ‌اعتیاد و... از ماهواره می‌ کنند که حدود 90 درصد آن ها تقلبی‌ هستند.

البته این که بر همه داروهایی که از ماهواره تبلیغ می‌ شوند خط بطلان بکشیم، تقریبا غیرممکن است و چه بسا یکی، دو تا از آن هزاران دارویی که هر روز از طریق برنامه ‌های ماهواره‌ ای فروخته می ‌شوند، کسی را لاغر یا چاق کنند و اندازه دور کمر کسی را کاهش دهند یا چین و چروک صورتی را ببرند یا معتادی را درمان کنند. اما نکته‌ ای در این میان وجود دارد که هر کدام از ما پیش از پرداخت هزینه ‌ای گزاف برای خرید این داروها، باید به آن فکر کنیم و آن این است که شما مطمئنا پشیمان می ‌شوید چون شمار زیادی از مصرف ‌کنندگان این داروها پشیمان هستند؛ اما پشیمانی آن ها فقط به خاطر هزینه‌ ای که پرداخته‌ اند نیست بلکه گزارش‌ های موجود در مراکز ثبت عوارض دارویی ثابت می ‌کند بعضی از دارو‌ها عوارض جبران ‌ناپذیری بر سلامت مشتریان شان دارند.

فرض کنیم شما یکی از آن هایی باشید که هیچ ‌یک از هشدارها را درباره ی عوارض خطرناک داروهای ماهواره‌ ای جدی نمی ‌گیرید یا باور نمی ‌کنید، پس دست کم به این پرسش‌ ها بیشتر فکر کنید:

حتما می ‌دانید بیماری ‌هایی مانند چاقی یا لاغری بیش از حد، ممکن است دلایل گوناگون داشته باشند و بسته به آن دلایل، راه درمان آن ها هم متفاوت است و این حقیقت حتی درباره اعتیاد هم صدق می‌ کند و معتادان گوناگون بسته به نوع اعتیاد شان به روش ‌های مختلف، درمان می‌ شوند، پس چگونه ممکن است پزشکی از پشت صفحه تلویزیون، بیماری را ویزیت کرده و برای او دارو تجویز کند؟

به ‌نظر شما آیا با این روش ممکن نیست پزشک برای بیماران گوناگون با عوارض جسمی ‌شبیه به هم، دارویی مشترک و نادرست تجویز کند؟

آیا این روش به کلاهبرداری نزدیک نیست؟

رسانه ‌ای جدید میان مردم

" حدود یک تا 5 درصد داروهای مصرفی در ایران غیرمجاز و تقلبی هستند که معمولا از آن‌ طرف آمده ‌اند و از کشورهایی مانند چین، هند و اروپای شرقی که نظارت کمتری بر تولید داروهای شان وجود دارد به کشورمان صادر می‌ شوند. این داروها شامل مکمل‌ های غذایی، مواد نیروزا، هورمونی، جنسی، داروهای ترک اعتیاد و ضد‌ چاقی یا لاغری و فراورده‌ های آرایشی می ‌شوند که در این میان مکمل‌ های غذایی از نظر فراوانی در رأس قرار دارند تا جایی که این روز‌ها سراغ آن ها را از هر جایی می ‌توانید بگیرید."

دکتر فریبرز فرساد، دبیر انجمن علمی داروسازان ایران با بیان این عبارات به همشهری می ‌گوید: اصولا ما دارو را فراورده‌ ای می‌ دانیم که در فرایند پیشگیری، تشخیص و درمان مؤثر باشد. داروهای ماهواره‌ ای هم واژه‌ ای است وارداتی و حکایت از رسانه‌ ای جدید دارد که طی 10 سال اخیر در بین خانواده‌ ها رایج شده است.

او معتقد است: کانال‌ های مختلف ماهواره ‌ای فارسی زبان یا انگلیسی وظیفه تبلیغ و معرفی و مارکتینگ داروهای مختلفی را که بعضا هیچ اساس و مبنای علمی ندارند به‌ عهده می‌ گیرند و این در حالی است که اصولا نهادها و مراکز مشخصی هستند که وظیفه ی تعریف، معرفی و شناسایی داروها در جوامع را دارند که یکی از معتبرترین آن ها سازمان غذا و داروی آمریکا است. علاوه بر این که هر کشوری سازمان و نهاد به‌ خصوصی را به این منظور دارد.

در کشور ما شورای تدوین و بررسی داروها در وزارت بهداشت وظیفه ی شناسایی، معرفی و ورود داروها به فهرست دارویی کشور را به‌ عهده دارد و به گفته دکتر فرساد در این مرکز وزیر بهداشت و معاونت دارو و کارشناسان متخصص در زیر‌رده‌ های پزشکی و دارویی طی جلسه‌ های کارشناسی متعدد نسبت به ورود و ثبت دارو و اضافه شدن آن به فهرست دارویی نظر می ‌دهند، پس ملاک ما برای شناسایی داروها همین است.

تبلیغات نادرست

اما در کنار این روند اگر اطلاع ‌رسانی کامل نباشد یا رسانه‌ ها ضعیف عمل کنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

به عقیده ی دبیر انجمن علمی داروسازان ایران، طبیعی است در این شرایط چون عامه مردم دسترسی به کارشناسان و متخصصان ندارند عملا منبع اطلاع‌ رسانی ‌شان رسانه ‌های ماهواره ‌ای یا مجلات زرد خواهد بود که اکثر داروهای غیرمجاز و ممنوع از طریق همین رسانه‌ ها تبلیغ می ‌شوند.

وی ادامه می‌ دهد: در این چارچوب، ما معمولا اندیکاسیون‌ ها و موارد مصرف نادرست که در هیچ ‌یک از منابع علمی تأیید نشده را داریم و تبلیغاتی که برای مصارف کاذب و بازاری، مردم را هدایت می ‌کنند می ‌بینیم؛ مثلا تبلیغ در مورد فراورده ‌ای که می ‌تواند از نظر آرایشی - بهداشتی فرد را چند دهه جوان ‌تر کند یا قدرت جنسی یا انرژی بالایی را برای فرد به همراه داشته باشد." معمولا ضرباهنگ این تبلیغات روی مسائلی است که در بین مردم عامه خریدار زیادی دارد و با معرفی غیردرست و کاذب بعضی از بیماران و تجربه ‌ها به این تبلیغات رنگ و لعاب بیشتری داده می‌ شود."

دکتر فرساد با بیان این عبارات خاطرنشان می ‌کند: این جا نقش کارشناسان و متخصصان علوم دارویی که بهترین مشاوران مردم هستند اهمیت بیشتری پیدا می‌ کند. در این میان هرچه رسانه‌ های واقعی با تبلیغات درست و تخصصی فعالیت بیشتری داشته باشند، نفوذ و رسوخ رسانه ‌های منفی هم کاهش پیدا می‌ کند. البته دبیر انجمن علمی داروسازان هم تأکید می ‌کند که همه ی تبلیغات جنبه نادرست ندارند و تلفیقی از درست و نادرست با هم هستند و چون مردم امکان تشخیص و قضاوت درست ندارند، این جنبه مثبت تبلیغات را به جنبه‌ های نادرست تعمیم می ‌دهند و گول این تبلیغات و ادعاهای کاذب را می‌ خورند.

دکتر فرساد معتقد است: به هر حال چیزی که نتیجه اصلی این تبلیغات و مارکتینگ است، روی دسته‌ ای از محصولات است که بیشترین عایدی اقتصادی را دارد ولی از نظر علمی پوچ است. این که مثلا فلان فراورده می ‌تواند در عرض یک ماه 12 کیلو از وزن را کم کند یا مثلا فلان فراورده می ‌تواند انرژی جوانی و فعالیت را به یک پیرمرد 70 ساله بدهد، هیچ جایگاه علمی ندارد.

این در حالی است که به عقیده کارشناسان ترکیب بیشتر این داروها شبه آمفتامینی است که به ‌دلیل محرک بودن از آن ها برای لاغری، دوپینگ، شب‌ زنده‌ داری‌ های مداوم و... استفاده می ‌شود اما این داروها آن ‌قدر خطرناک هستند و عوارض روانی، پوستی و قلبی و عروقی آن ها، به حدی برای پزشکان شناخته شده است که سال‌ ها است استفاده از آن ها در سراسر دنیا ممنوع شده ولی همچنان شاهد تبلیغ‌ شان از شبکه‌ های ماهواره‌ ای فارسی زبان هستیم.

به گفته این کارشناس، داروهای جوان ‌کننده و کرم‌های پوستی تبلیغ شده از شبکه‌ های ماهواره‌ ای نیز قابل اعتماد نیستند و گرچه با آغاز مصرف، پوست را براق و شفاف می‌ کنند اما پس از مدتی منجر به پیری زودرس می‌ شوند.

وی خاطر‌نشان می ‌کند: ما از نظر علمی می ‌دانیم چه داروهایی واقعا می‌ تواند انرژی ‌زا باشد و محدوده این داروها هم مشخص است. اما مهم‌ تر از مردم، مدیران رسانه‌ ها هستند که وقتی می‌ خواهند یک داروی جدید یا یک روش تشخیصی و درمانی جدید را معرفی کنند باید با انجمن‌ های تخصصی و علمی پزشکی و دارویی مربوطه مشورت کنند. این ها مشاوران امینی هستند که اطلاعات شان برای مردم مفیدتر است.

البته دکتر فرساد گسترش مراکز اطلاعات دارویی را هم در این امر مؤثر می ‌داند ولی مشکل این جا است که به عقیده ی کارشناسان، متأسفانه فعالیت مراکز اطلاعات دارویی ما محدود شده به این که کدام دارو در کدام مرکز موجود است، در حالی که اطلاعات دارویی خیلی وسیع ‌تر از این است و نسبت به تمامی عوارض، تداخلات و مسمومیت‌ ها و اثرات بالینی یک دارو باید مردم را آگاه کند.

سمیه شرافتی

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

* مطالب مرتبط:

مراقب خطر داروهای ماهواره ای باشید

ریزش مو و تبلیغات ماهواره‌ای دروغین

لاغری در 10 دقیقه

داروهای لاغری غیر مجاز

هشدار به چاق ها درباره قرص و کپسول افکتور (Effector)

فقط متاهل ها بخوانند

کِرِم حلزون قابل اعتماد نیست

آدامس ‌های مُخدر در مدارس

داروی هوش اعتیادآور است

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.