آیا امام زمان با خشونت حکومت خواهد کرد؟
«با برخى از دوستان كه صحبت مىكنم تصور خوبى از ظهور امام مهدى(ع) ندارند و مىگویند كه ظهور ایشان همراه با قتل و خشونت و خونریزیهاى فراوان است، آیا واقعا همینطور است؟»
شاید این سوال شما هم باشد! پس خوب است که این چند بند را بخوانید:
1. امام مهدى(ع) شبیهترین مردم به رسول خدا(ص)
در روایات متعددى براین موضوع تأكید شده است كه امام مهدى(ع) شبیهترین مردم به رسول خدا(ص) چه از نظر چهره و شمایل ظاهرى و چه از نظر خلق و خو و رفتار است. از جمله در روایتى كه از پیامبر اكرم(ص) نقل شده مىخوانیم:
نهمین نفر از ایشان (فرزندان امام حسین(ع)) قائم (برپا دارنده) اهل بیت من و مهدى است. او شبیهترین مردم به من در شمائل، گفتار و رفتار است1...
در روایت دیگرى وقتى راوى از امام محمدباقر(ع) مىپرسد: «وقتى قائم بهپا خیزد چگونه با مردم رفتار مىكند؟» آن حضرت پاسخ مىدهند:
آنگونه كه رسول خدا ـ كه درود و سلام خدا بر او و خاندانش باد ـ رفتار مىكردند تا زمانى اسلام آشكار و فراگیر شود2.
دوباره راوى مىپرسد: «سیره رسول خدا(ص) چگونه بود؟» و امام پاسخ مىدهند:
آنچه مربوط به جاهلیت بود نابود ساخت و با عدالت به مردم روى نمود... .
و امام حسن عسكرى(ع) نیز فرزند خود را شبیهترین مردم به رسول خدا معرفى مىكنند:
خدا را سپاس مىگویم كه مرا از دنیا نبرد تا اینكه جانشینم را به من نشان داد. او شبیهترین مردم به رسول خدا ـ كه درود خدا بر او و خاندانش باد ـ است...3 .
همه ما مىدانیم كه رسول خدا(ص) چنان مهربان و رئوف بودند كه حتى حاضر نشدند دشمنان خود را نفرین كنند. این ویژگى رسول خدا(ص) در قرآن كریم نیز مورد ستایش قرار گرفته و خداوند مىفرماید: به سبب رحمت خداست كه تو با آنها اینچنین خوشخوى و مهربان هستى، اگر تندخو و سختدل مىبودى از گرد تو پراكنده مىشدند.4
و در جاى دیگر نیز مىفرماید: هر آینه پیامبرى از خود شما بر شما مبعوث شد، هر آنچه شما را رنج مىدهد بر او گران مىآید. سخت به شما دلبسته است و با مؤمنان رئوف و مهربان است.5
بنابراین، نسبت دادن خشونت و سنگدلى به فردى كه شبیهترین مردم به پیامبر خاتم، حضرت رحمةللعالمین(ص) است، هرگز شایسته نیست.
2. قاطعیت لازمه گسترش عدالت
چنانكه مىدانیم امام مهدى(ع) با هدف گسترش ایمان، عدالت و معنویت و از بین بردن همه مظاهر كفر، ستم و فساد، قیام جهانى خود را آغاز مىكنند و طبیعى است نهضتى كه با این اهداف آغاز شود با مقاومت و مانعتراشى سران كفر و ستم و مروجان فرهنگ فساد و تباهى روبرو مىشود. بنابراین امام مهدى(ع) براى پیشبرد اهداف خود چارهاى جز جنگیدن و درگیر شدن با سران جبهه كفر و استكبار و برخورد قاطع با كسانى كه مانع قیام عدالتگستر ایشان هستند ندارند.
اما آن حضرت در نبردهاى خود هرگز خون بىگناهى را بر زمین نمىریزد و در آغاز حركت خود نیز از یارانش بیعت مىگیرد كه: مسلمانى را دشنام ندهند؛ خون كسى را به ناحق نریزند؛ به آبروى كسى لطمه نزنند؛ به خانه كسى لطمه نزنند؛ به خانه كسى هجوم نبرند؛ كسى را به ناحق نزنند و...6 .
به دلیل همین رفتار مناسب با عموم مردم است كه در روایات مىخوانیم پس از ظهور همه ساكنان زمین از امام مهدى(ع) خشنودند و به او عشق مىورزند:
شما را به مهدى، مردى از قریش بشارت مىدهم كه ساكنان آسمان و زمین از خلافت و فرمانروایى او خشنودند.7
3. روایتهاى ساختگى و نسبتهاى ناروا
متأسفانه در طول تاریخ اسلام، افراد مختلفى با اغراض و انگیزههاى متفاوت به وارد كردن روایات ساختگى در مجموعه روایات نقل شده از پیامبر اكرم(ص) یا دستكارى در روایات ایشان پرداختهاند و روایات باب مهدویت نیز از این موضوع دور نمانده است. با بررسى روایات متعددى كه به نوعى تصویرى خشن از حركت عدالتگستر امام مهدى(ع) ارائه مىدهند روشن مىشود كه راوى تعداد زیادى از آنها فردى است كه علماى رجال او را بدنام و دروغگو خواندهاند كه در نتیجه این روایات از اعتبار ساقط شده و نمىتوان به آنها استناد كرد.
بنابراین، در بررسى روایات مربوط به حوادث پس از ظهور باید بسیار مراقب بود و هر روایتى را به راحتى نپذیرفت.
با توجه به نكات یاد شده متوجه مىشویم كه هرگز نمىتوان ظهور امام مهدى(ع) را كه از ابتداى آفرینش تا كنون همه عدالتخواهان جهان در آرزویش بودهاند، حركتى خشونتبار، همچون جنگهایى كه در سراسر تاریخ در كره خاك در جریان بوده، تلقى كرد. بلكه این حركت به دلیل آنكه با هدف از بین بردن همه مظاهر ظلم و ستم و گسترش عدالت در سراسر جهان آغاز شده در همه مراحل خود از هرگونه شائبه ظلم و ستم به دور و كاملاً منطبق بر موازین عدالت است.
تنظیم برای تبیان: گروه دین و اندیشه – حسین عسگری
1 .بحارالانوار: ج52، ص379.
2 .همان، ج52، ص381، ح192.
3 .همان، ج51، ص161، ح9.
4 .سوره العمران(3)، آیه 159.
5 .سوره توبه(9)، آیه 128.
6 .لطفاللّه صافى گلپایگانى، منتخبالاثر، ص469.
7 .شیخ حرّ عاملى، اثبات الهداة: ج2، ص524.
