ربات‌ها تصمیم اخلاقی می‌گیرند ! ورود گسترده سامانه‌های رایانه‌ای به زندگانی روزانه انسان در عصر حاضر، پاره‌ای از مسائل گوناگون را در ارتباط با آن دامن زده است.
رایانه درتمام زوایای زندگی مدرن امروزی از سامانه‌های خانگی گرفته كه افزار‌هایی برای سرگرمی، ارتباط و جست‌وجو هستند تا سامانه‌های مالی كه میلیون‌ها معامله را در بازارهای جهانی، روزانه انجام می‌دهند، نقش برجسته‌ای ایفا می‌كند و در این میان سامانه‌های رباتیك نیز در راه هستند.
آنها در سامانه‌های كارخانه‌ای و خدمات‌رسانی بیمارستانی، راهنمای موزه، اسباب بازی‌ها و حتی سلاح‌های مرگبار مورد استفاده در جنگ عراق و افغانستان ظاهر شده‌اند و به‌زودی ما شاهد خدمات رباتیك در منزل و برای سالمندان نیز خواهیم بود.
مهندسان همیشه به امنیت سامانه‌هایی كه طراحی نموده توجه خاصی مبذول داشته‌اند با این حال طراحان سیستم‌های رایانه‌ای همواره قادر نیستند تا واكنش‌ها را در شرایط و ورودی‌های جدید پیش‌بینی كنند، بنابراین همان طور كه تكنولوژی پیچیده و پیچیده‌تر می‌شود و نسل جدید ربات‌های متفكر پا به عرصه ظهور می‌گذارند امنیت بیش ازپیش مورد توجه قرار می‌گیرد.
نتیجتا فلاسفه و مهندسان آستین‌ها را بالا زده تا سامانه‌های رایانه‌ای و ربات‌هایی را طراحی كنند كه بتوانند استدلال‌های اخلاقی و وجدانی داشته باشند گسترش ربات‌های مستقل و متفكر كه جنبه‌های مثبت و منفی زیادی در زندگی انسان دارد، مبحث جدیدی را مطرح می‌سازد كه از آن با عناوین علم اخلاق ماشینی، هوش مصنوعی و علم اخلاق رباتیك یاد می‌كنند. این حیطه از فلسفه نوین توجه خود را روی ساخت ربات‌هایی كه قادرند تا تصمیمات اخلاقی و عقلانی بگیرند، معطوف ساخته است طراحی سیستم‌ها و ربات‌هایی كه به انسان ضرر نمی‌رسانند خود چالشی علمی و عملی را پیش رو دارد.
علم اخلاق ماشینی در جست‌وجوی یافتن پاسخی برای مجهولات زیر است: آیا ماشین‌ها ابزاری هستند كه در مقام كارگزار قادرند تا تصمیماتی مبنی بر اخلاقیات بگیرند؟ اگر پاسخ مثبت است چرا؟ و اگرنه باز به چه علت؟آیا تصمیمات اخلاقی و وجدانی، می‌تواند از قاعده‌های رایانه‌ای و رباتیك پیروی كند؟ اگر بله، چرا؟ آیا انسان به راستی خواهان آن است كه ماشین‌ها قادر به تصمیم‌گیری شوند؟ چه موقع؟در چه شرایطی؟چه نوع تصمیمات اخلاقی باید عملی شود یا به مرحله اجرا درآید؟ همانند كثرت احتمالات رایانه‌ای، پاسخ به این سؤالات در فلسفه نیز جای تفكر و تعمق بسیار دارد.
ترجمه: ساناز سرابی زاده
تنظیم برای تبیان: سیدخاموشی
