سوال‌های کودکان از حوزه ممنوعه
كودكان هر لحظه ممكن است از والدین درباره منشأ تولد ، چگونگی به دنیا آمدن، جنسیت و... بپرسند. متاسفانه بسیاری از والدین در این هنگام دست و پای خود را گم می‌كنند و با تشویش و نگرانی به این می‌اندیشند كه آیا فرزند كوچك آنها دچار انحراف خطرناكی شده است؟ بعضی والدین سعی می‌كنند این قبیل پرسش‌ها را مسكوت بگذارند، برخی نیز پاسخ‌های انتزاعی و فانتزی به كودك می‌دهند، اما برخورد درست والدین با این پرسش‌ها چگونه باید باشد؟
فرزندان ما در زندگی چند نوع رشد را تجربه می‌كنند: رشد جسمانی، رشد شناختی (تغییر در شیوه تفكر)، رشد اخلاقی (شناخت خیر و شر و تشخیص خوبی و بدی)، رشد اجتماعی (جدا شدن فرزند از خانواده و رفتن او به سمت اجتماع)، رشد روانی (اعتماد به نفس، تقویت اراده و ...) و رشد جنسی (تحولات هورمون‌ها و فعالیت غدد جنسی).
شروع كنجكاوی‌های جنسی
یك روانشناس دراین باره می‌گوید: كودكی كه به سمت رشد جنسی می‌رود از نظر رشد شناختی نیز تغییر می‌كند و این هر دو منجر به پرسش‌ها و كنجكاوی‌هایی درباره این گونه مسائل خواهد شد.
به عبارت دیگر، كودكی كه رشد شناختی ندارد و هنوز در مرحله نوباوگی و نوزادی است طبیعتا هیچ پرسشی درباره اینگونه مسائل ندارد ، اما هر چقدر رشد می‌كند و تحولات را در خودش می‌بیند كنجكاوی‌هایش نیز به همان میزان بیشتر می‌شود؛ البته اوج این كنجكاوی‌ها در دوره بلوغ اتفاق می‌افتد.
شاید به همین علت است كه این سنین را سن بحرانی زندگی می‌شناسیم. تغییرات فیزیكی بدن در این دوره می‌تواند برای فرد ابهام ایجاد كند.
خانواده‌هایی كه ارتباط مناسبی بین والد و فرزند وجود ندارد شاهد هستیم این مسائل (پرسش‌های جنسی) در گروه همسال بررسی می‌شود كه چه بسا به دلیل نداشتن اطلاعات درست، موجبات گمراهی را فراهم می‌كند بنابراین بسیار حیاتی است كه والدین با در نظر گرفتن مقطع سنی كودك به پرسش‌های او پاسخ دهند وگرنه فرزندشان به سمت دوستان و همسالان خود گرایش یافته و در فضایی نامطلوب اطلاعات گمراه كننده‌ای دریافت خواهد كرد.
تبعات دروغ به كودك
والدین باید به خاطر داشته باشند هیچ‌گاه نباید در هیچ مقطع سنی به كودكان پاسخ غلط داده شود. در دوران كودكی، فرزندان ما بسیار زودباور هستند. اگر به آنها گفته شود شما را از بیمارستان خریده‌ایم یا خدا شما را از آسمان برای ما فرستاده است و ... به احتمال زیاد باور می‌كنند و در خیالپردازی هایشان به كار می‌برند اما آنها به طور مسلم با بزرگ تر شدن خود پی به نادرستی این اطلاعات می‌برند و حكم صادر می‌كنند: « پدر و مادر من دروغ گفته‌اند ، در نتیجه پدر و مادر من دروغگو هستند بنابراین می‌توانند دروغ‌های دیگری هم بگویند و اتفاقا به خاطر این كه می‌توانند دوباره دروغ بگویند پس غیرقابل اعتماد هستند. پس من بعد از این مشكلات و سوالاتم را با آنها در میان نخواهم گذاشت.»
همان طور كه در این نتیجه‌گیری‌های سلسله‌ای می‌بینید موضوع جدی‌تر از آن است كه تصور می‌كنیم. یك دروغ به نظر مصلحتی كه شاید اهمیت چندانی برای والدین نداشته باشد در درازمدت می‌تواند ریشه جدایی فرزند از كانون خانواده باشد.
چرا اینگونه مسائل به تابو تبدیل می‌شود؟
آموزش و راهنمایی در دوره بلوغ اهمیت بسیار زیادی دارد. واقعا والدین باید به ضرورت این راهنمایی‌ها پی ببرند و تغییرات جسمی و ذهنی دوره بلوغ را در فضایی مثبت و با ادبیاتی صحیح برای فرزندانشان شرح دهند.
چه اشكالی دارد والدین ما ورود فرزندشان از دوره كودكی به دوره نوجوانی و جوانی را به او تبریك بگویند. نكته مهمی كه والدین باید به آن توجه كنند این است كه اگر واقعا پاسخی به پرسش‌ها و ابهامات فرزندشان ندارند او را نزد مشاور و روانشناس ببرند.
خیلی مهم است كه در این دوره فرزند ما آگاهی‌های صحیحی درباره اینگونه مسائل داشته باشد تا آنها به تابویی در ذهن او تبدیل نشوند وگرنه دریافت نكردن اطلاعات درست می‌تواند تاثیر منفی در زندگی زناشویی او داشته باشد از طرفی به تحریك كنجكاوی‌های او در دوره كودكی نیز منجر می‌شود.
نیازی به بازگویی جزییات نیست .والدین باید درباره توضیحات و رفتارهای خود‌شان بسیار محتاطانه عمل كنند. متاسفانه بعضی والدین از آن طرف بام می‌افتند و توضیحاتی می‌دهند كه نیازی به آن حجم از ورود به جزییات نیست.
وقتی والدین به پرسش‌های كودكانشان اهمیت می‌دهند و پاسخ‌های سنجیده‌ای برای ابهام‌های آنها دارند ، ذهن فرزندانشان به سمت آرامش سوق می‌یابد ، در صورتی كه فرار از سوال یا پاسخ‌های فانتزی ذهن كودك را بیشتر درگیر موضوع می‌كند.
لزوم آگاهی والدین به دوره‌های رشد
قبول داریم كه پاسخ به پرسش‌های جنسی كودك و نوجوان تا اندازه‌ای دشوار است، اما تجربیات موجود نشان می‌دهد والدین می‌توانند با پاسخ‌های درست خود به كودك كمك كنند سریع‌تر و سالم‌تر به آگاهی‌های صحیح برسد.
برای مثال در پاسخ به سوال: چگونه انسان ها صاحب فرزند می شوند؟ درکودکان زیر 6 سال می‌توانید بگویید وقتی یك زن و مرد با هم ازدواج می‌كنند خداوند اراده می‌كند آنها صاحب فرزند شوند. بسیاری از كودكان زیر 6 سال این پاسخ را می‌پذیرند ، وقتی هم كه بزرگ شدند متوجه می‌شوند شما دروغ نگفته‌اید.اما جواب پرنده ها برای آن ها فرزند می آورند ،حتی اگر برای کودکی در این سن قابل قبول باشد ،اما در آینده ای نزدیک می فهمد که به او دروغ گفته اید.
ازسوی دیگر پزشكان متخصص معتقدند وقتی والدین به پرسش‌های كودكانشان اهمیت می‌دهند و پاسخ‌های سنجیده‌ای برای ابهام‌های آنها دارند ، ذهن فرزندانشان به سمت آرامش سوق می‌یابد ، در صورتی كه فرار از سوال یا پاسخ‌های فانتزی ذهن كودك را بیشتر درگیر موضوع می‌كند.
فراموش نكنید صحبت درباره این موضوع تنها زمانی باید باشد كه كودك كنجكاوی نشان می‌دهد یا سوالاتش را می‌پرسد، بنابراین وقتی كودك سوالی درباره مسائل جنسی نمی‌پرسد نیازی به توضیح دادن نیست.
منبع : جام جم آنلاین - با تغییر
تنظیم برای تبیان :داوودی
مقالات مرتبط :
