مقام قرآن
هدایت گر نسل ها 1
قرآن نه شعر است و نه نثر ولی از نوعی انسجام و آهنگ و موسیقی برخوردار میباشد كه از اعجاز لفظی آن برآمده و در عین این اعجاز و زیبایی هرگز دور از دسترس عامه قرار نگرفته است. همه مردمی كه در زمان های مختلف با قرآن آشنایی یافتهاند آن را با ذائقه خود مناسب و قابل فهم مییابند و هر چه زمان میگذرد و به هر اندازه ملتهای مختلف با قرآن آشنا میشوند بیش ازپیش مجذوب زیبائیهای آن خواهند گردید.
تنوع و تعدد موضوعات و مضامین در قرآن خود یك نمونه ای دیگر از اعجاز این كتاب آسمانی است.
قرآن كه داعیه هدایت گری بشر را دارد كاملاً با انسان كه خود با تنوع در زمان ها، ظرفیت ها و قدرتهای فكری، سلیقهای و شخصیتی روبه رو است، مطابقت دارد. در میان همه موضوعات متنوع اخلاقی، علمی، فقهی، ادبی و عرفانی كه به صورت تركیبی سعادت زندگی انسان را پی گیری مینماید، معارفی دیگر به گونه زیبا و جذاب و معجزه گر توأم با یك آهنگ متین در جای جای قرآن به صورت پیوسته و یا ناپیوسته، خود نمایی كرده و تكرار میشود كه همان « قصص قرآن » است.
از همان ابتدای وحی بر پیامبر اسلام ، مخاطبان قرآن كریم، توجه خاصی به این قصص و رویدادها و حوادث و سرگذشتهای مطرح در این قصص از خود نشان میدادند. این عشق و علاقه و جذبه و تأثیر باعث میشد تا آن كه دشمنان اسلام سعی در مبارزه و مقابله با این داستانهای راستین پر جاذبه نمایند. از طرف مشركین « نضربن حارث »كه از دشمنان سر سخت پیامبر بود و با توجه به آشنایی كه با زبان پارسی و تاریخ و داستانها و اساطیر ایرانی در طی سفر به ایران پیدا نموده بود، برای انصراف خاطر آنانی كه مجذوب قصص قرآن میشدند، داستانهای رستم و اسفندیار و سرگذشتهایی از ایران باستان كه بعدها در شاهنامة فردوسی مدون شد را نقالی مینمود تا از جذبه آیات وحی شده الهی بكاهد. كه البته هرگز این امر نشد و قرآن طی آیاتی این حركت قریش را نیز با شكست روبه رو نمود و داستانهای آن ها را «لهوالحدیث » یعنی داستانهای بی پایه و اساس و خرافات كه فقط جنبه سرگرمی دارند نام نهاد.
این قصص قرآنی نه تنها در صدر اسلام نقش مؤثری در جذب مخاطبان خود به اسلام داشت بلكه در طی دوره حیات اسلامی این سرگذشت ها اثر مهمی در پیشرفت های عملی مسلمانان داشته و دارد. تاریخ بدان گونه كه قرآن بدان پرداخته است تنها داستانهایی نیست كه از روزگاران سپری شده روایت می شوند ، بلكه هشـداری است در مورد لغـزش گاههایی كه در مسیر ما قرار دارند.
نوشته : محسن سید اسماعیلی
بخوانید :
تنظیم: صادقی