آشوراده جزیره تنهای خزر
آشوراده تنها جزیره ایران در دریای خزر است. این ویژگی و سرسبزی شمال كه همواره مورد پسند ایرانیان بوده، آشوراده را به كانون توجه دست‌اندركاران گردشگری تبدیل كرده است. اكنون نام آشوراده واژه‌ای كلیدی در ادبیات اكوتوریسم گلستان است. آشوراده یا جزایر آشور نام بخشی از خشكی شبه جزیره میان كاله در شرق آن است.
ناحیه روستایی آشوراده از توابع شهرستان بندرتركمن در 25 كیلومتری مركز استان گلستان واقع شده است. آشوراده آب و هوایی معتدل و مرطوب دارد. زبان مردم این جزیره فارسی و تركی است و تنها راه دسترسی و ورود به آن قایق‌های بومی و محلی است. آشوراده و میانكاله یك فلیش ساحلی هستند (فلیش در حقیقت امتداد زبانه خشكی در آب است). از فلیش میانكاله می‌توان به عنوان یك نمونه شاخص در جغرافیای ایران نام برد. این جزیره از رسوبات آبرفتی حاصل از عملكرد فرسایش رودخانه كهر باران یا نكارود و حمل و انباشته شدن رسوبات در این ناحیه تشكیل شده است. جنس این رسوبات بسته به جنس سنگها در نواحی كه توسط آب حمل شده‌اند متفاوت است. این رسوبات فاقد رس هستند.
فقدان خاك رس در رسوبات میان كاله و بطور محسوس جزیره آشوراده تاثیر گذاری عمل فرسایش آب دریا و باد را چشمگیر ساخته و این امر باعث شده تپه‌های ماسه‌ای در جزیره تشكیل شود. این تپه‌ها اصلی‌ترین ناهمواریهای جزیره هستند و عمدتا به صورت تپه‌های كوتاه و كشیده ( كشیدگی از غرب به شرق به جهت جریان باد و اندازه قطر ماسه) با چاله‌های میانشان جلوه‌گر شده‌اند. در قدیم بخش انتهایی میانكاله را سه جزیره تشكیل می‌داده است.
از این سه جزیره، دو جزیره شرقی كوچك و تنها جزیره غربی بزرگتر بوده است. دو جزیره كوچك شرقی به سبب تحولات سطح آب و احتمالا عمل باد مدفون شده و در حال حاضر آشوراده تنها یك جزیره است كه با ایجاد كانال (كانال خزینی) در بخش غربی آن از شبه جزیره میانكاله جدا افتاده است. پوشش گیاهی جزیره از تنوع و انبوهی قابل ملاحظه‌ای برخوردار نیست. جزیره آشوراده در بررسی كلی از اكوسیستم خاص گیاهی نواحی خشك برخوردار است. عمده پوشش گیاهی آشوراده را گیاهان كم ارزش ( به لحاظ غذایی) به صورت سه تیپ غالب انار، تمشك وارچنگ (اسكوپ فوقانی) ساز( اسكوپ میانی) و پول یروموس، داكتلیس و پراكیویوریوم (اسكوپ تحتانی) تشكیل داده‌اند. امروز به جز محدود درختچه‌های انار، تمشك و ارچنگ، درختان دیگری در جزیره مشاهده نمی‌شود. در عین حال پوشش علفی آن نیز به رغم چرای مفرط قابل ملاحظه است. این خود عامل بسیار مهمی در كنترل ماسه‌های روان بشمار می‌آید. گرچه اسناد و نوشته تاریخی موید كشت خرما، پنبه و نیشكر در جزیره است لیكن امروز به جز برخی درختان میوه در منازل قدیمی پوشش زراعی دیگری در جزیره مشاهده نمی‌شود.
آشوراده چون منطقه‌ای حفاظت شده است زیستگاه مناسبی برای بعضی از جانوران به شمار می‌آید. به همین خاطر به رغم پوشش گیاهی كم ارزش جزیره در ناحیه شمالی ایران حیات جانوری آن تا حدود زیادی قابل ملاحظه است. آشوراده و مهمتر از آن شبه جزیره میانكاله یكی از مناطق حفاظت شده حیات وحش كشور و یكی از زیست بومهای با ارزش ایران است.
آشوراده جزو 59 منطقه بین المللی ذخائر طبیعی اعلام شده و به ثبت رسیده است. این ناحیه زیستگاه دو گروه از پرندگان بومی و مهاجر و پستانداران است. پرندگان بومی آن عمدتا قرقاول و دراج و پرندگان مهاجر آن شامل انواع كاكائی، گیدانشاه، چوب پا، پرستوی دریایی و گلایول، انواع قو، اردك، فلامینگو، پلیكان و غاز است كه در فصول مختلف سال به شبه جزیره میانكاله و جزیره آشوراده مهاجرت می‌كنند. تماشای صید ماهیان خاویاری، اسكله و تاسیسات بندر تركمن از سواحل جزیره آشوراده یكی از جاذبه های توریستی این ناحیه محسوب می‌شود.
منبع: پایگاه خبری-تحلیلی مازندران
