چرا به او می گویند «شهید اول»؟

علت شهرت برخی دانشمندان شهید‏

در میان صدها شهید از علمای شیعه جناب "شیخ شمس الدین محمد بن مکی" و "شیخ زین الدین" به شهید اول وثانی معروف و مشهور شدند.

مرحوم علامه امینی در کتاب "شهداء الفضیله" زندگانی 130 نفر از علمای شیعه، از قرن چهارم هجری تا عصر خویش ‏را گرد آورده است که چهل نفر آنها قبل از شهید اول و حدود 55 نفر آنها قبل از شهید ثانی به شهادت رسیده‏اند در عین حال این دو شخصیت به شهید اول و ثانی ملقب شده‏اند. علت این نامگذاری و شهرت این است که دو بزرگوار از شخصیتهای ‏طراز اول علما بوده‏اند و تا آن زمان سابقه نداشته که چنین شخصیتهای بزرگ علمی را با آن وضع دلخراش به‏شهادت برسانند.

شهید اول را نیز با وضع دلخراشتری در روز پنج شنبه نهم جمادی الاولی سال 786 هجری - در عهد سلطنت برقوق - به فتوای قاضی برهان الدین مالکی و تأیید عباد بن جماعه شافعی در میدان قلعه دمشق با شمشیر کشتند و جسدشریفش را به دار آویختند و تا عصر آن روز سنگباران کردند. سپس جسد را از دار پایین آورده و آتش زدند و خاکسترش‏را به باد دادند.

بعضی ملاعبدالله برغانی فقیه بزرگوار اهل بیت علیهم السلام را که در سن 80 سالگی در مسجد قزوین در محراب عبادت به‏دست فرقه گمراه بابیه مورد حمله شدید قرار گرفت و منجر به شهادتش گردید شهید ثالث (شهید سوم) لقب دادند.

بعضی دیگر عالم و فقیه بزرگوار شیعه شهاب الدین تستری خراسانی را که در سال 997 در بخارا توسط ازبکان دستگیرو او را به جرم تشیع و دوستی خاندان ولایت با کارد و خنجر کشتند و جسدش را در میدان بخارا به آتش کشیدند شهیدثالث لقب داده‏اند.

عده‏ای دیگر ملاعبدالله برغانی مذکور را شهید چهارم و قاضی نور الله مرعشی صاحب کتاب "مجالس المؤمنین" را که بدخواهان کینه توز او را عریان کردند و با چوبهای شاخه دار آنقدر به بدنش زدند تا گوشت بدنش پاره پاره‏گشت و به جد بزرگوارش رسول اکرم صلوات الله علیه و اله ملحق گردید "شهید پنجم " لقب دادند.

با این حال هیچ کدام از این فقها و شهدای عالی مقام - که به جرم اسلام و تشیع شهید شدند - مانند شهید اول و ثانی در این لقب مشهور نگشته‌اند.