چگونگی دعوت به کار نیک
با توجه به تعالیم قرآن کریم، راههاى دعوت مردم به حق و اعمال نیک، گوناگون است كه به مواردی از آنها اشاره مىكنیم:
1- دعوت زبانى: برخی از دعوتها، زبانی و صریح میباشد که در قرآن کریم نیز آیاتی با لفظ «قل» یعنى بگو، آغاز
می شود. ما نیز باید در برخی موارد به وسیله زبان دعوت کنیم.
2- دعوت عملى: گاهی نباید از زبان و صراحت استفاده کنیم بلکه باید از طریق عمل و رفتار خود، برخی موارد را متذکر شویم. قرآن میفرماید: «و ثیابك فطهّر»(1)؛ لباس خود را تطهیر كن (تا دیگران نیز با دیدن شما، لباسهای خود را تطهیر كنند).
3- دعوت مستقیم: گاهی باید دعوت به صورت مستقیم باشد. قرآن میفرماید: «أقیموا الصّلوة» (2)؛ به طور مستقیم به مردم بگو: نماز به پا دارید.
4- دعوت غیرمستقیم: گاهی دعوت غیر مستقیم است که در قرآن نیز با بیان داستانهایی، مواردی به صورت غیرمستقیم به ما تذکر داده شده است. مثلاً وقتى قرآن مىگوید: برادران حسود، یوسف را به بهانه بازى بردند و او را در چاه انداختند، به طور غیر مستقیم به همه نوجوانان هشدار مىدهد كه دشمنان نیز به نام ورزش، ممکن است شما را گمراه و از هدف اصلى پرت كنند و به چاه ذلّت بكشانند. و موارد دیگر.
5 - دعوت جمعى: گاهی باید مطلبی را به صورت دسته جمعی متذکر شد نه فردی. قرآن میفرماید: «و كان رَسولاً نَبیّاً»(3)؛ پیامبران، مأمور به دعوتِ عموم مردم بودند.
6- دعوت خصوصى: گاهی هم دعوت باید خصوصی و شخصی باشد. قرآن در این باره میفرماید: «و كان یَأمر أهله بِالصّلوة»(4)؛ پیامبر موظّف است خانواده خود را به نماز دعوت كند.
7- دعوت همسر و فرزند: گاهی دعوت را باید از خانواده و نزدیکان خود آغاز کنیم. خدای متعال میفرماید: «قل لازواجك و بَناتك»(5)؛ اى پیامبر! به همسران و دخترانت بگو ... .
8 - دعوت فامیل: گاهی دعوت فراتر میرود و باید به فامیل و اقوام نیز کشیده شود. مثل این که خداوند میفرماید: «و أنذر عَشیرتك الاقربین»(6)؛ بستگان نزدیكتر را هشدار ده.
9- دعوت هموطنان: بعضی اوقات پس از دعوت خانواده و اقوام باید پا را فراتر نهیم و هممیهنان را دعوت به نیکی کنیم. مثل این که خداوند به پیامبر فرمان داد: «لِتُنذر اُمّ القُرى و مَن حَولها»(7)؛ مردم مكه و اطراف آن را هشدار ده.
دعوت جامعه بشریّت: و گاهی نیز مسئولیت خیلی سنگین میشود و دعوت، حکم جهانی پیدا میکند: «اِنّى رسول الله الیكم جَمیعاً»(8)؛ من به سوى همه شما فرستاده شدهام.
آرى، غوّاصى كه به دنبال لؤلؤ و مرجان است و صیّادى كه به دنبال صید ماهى است، نباید تلاش خود را به یك گوشه دریا و به یك ماهى و لؤلؤ متمركز كند.
افرادى كه به دنبال به دست آوردن سود بیشترى هستند، عمر خود را در داد و ستد یك كالا تلف نمىكنند.
پینوشتها:
1- مدثر، 4 .
2- بقره، 83 .
3- مریم، 51 .
4- مریم، 55 .
5- احزاب، 59 .
6- شعراء، 214.
7- انعام، 92 .
8- اعراف، 158 .
با استفاده از سخنان حجة الاسلام قرائتی.
تنظیم تبیان، گروه دین و اندیشه، فراوری هدهدی.
