هنگامه ظهور و شباهتهاى آن به قیامت
قسمت اول - مقدمه و طرح بحث
مقدمه
ایمان به قیامت از مهمترین باورهاى دینى است كه همه پیامبران بر آن تأكید داشتهاند و مسئله معاد، بعد از ایمان به خداوند ركن اساسى مكتب انبیا مىباشد.
اثبات قیامت؛ ایمان به قیامت؛ اهوال روز محشر؛ میزان و سنجش اعمال؛ وضعیت نیكان و بدان در قیامت؛ پاداشها و كیفرهاى آخرت؛ برخى از نشانههاى قیامت و...، از مباحث مهمّى است كه در بسیارى از سورههاى قرآن كریم بیان گردیده است.
از نكات دقیق و حسّاسِ اعتقاد به قیامت آن است كه ایمان به عالم آخرت و یقین به زندگى پس از مرگ؛ بینش انسان را در این دنیا شكل مىدهد و كارهاى او را هدفمند مىسازد. در اعماق وجود او تأثیر مىگذارد و حسّ مسؤلیت را در ضمیر افراد بشر بیدار مىكند و آنان را بهسمت درستكارى و نوع دوستى و مكارم اخلاق سوق مىدهد. بنابراین افراد به میزان اعتقاد باطنى كه به ثواب و عقاب الهى دارند از گناه و آلودگى بر كنار مىمانند.
باور داشتن ظهور یعنى ایمان به جزاى اعمال در این دنیا كه نیكان و بدان نتیجه اعمال خود را خواهند دید و پاداش و كیفر خویش را خواهند چشید.
ایمان به ظهور و قیام حضرت بقیةاللَّه و برپایى حكومت عدل و داد همه جانبه آن جناب در سراسر جهان نیز از اركان اساسى عقاید دینى است كه در تمامى كتب آسمانى از آن یاد شده و بر آن تأكید گردیده است، چنانكه خداوند مىفرماید: «وَلَقَدْ كَتَبْنا فِى الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ اَنَّ الْاَرْضَ یَرِثُها عِبادِىَ الصَّالِحُونَ»؛(1) و به راستى كه ما در زبور، پس از ذكر ثبت كردیم كه همانا زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد.
همچنین اعتقاد به امام عصر و شناخت ویژگیهاى دوران قیام و برپایى حكومت آن حضرت در زندگى انسانها همان تأثیر - بلكه از جهاتى آثار قویتر و نافذترى - برجاى مىگذارد. یأس و ناامیدى را از دلها مىزداید و تحرّك و نشاط را در مغزها پدیدار مىسازد و دستها را در پى دلها به فعالّیت و تلاش و پشتكار وامىدارد.
باور داشتن ظهور یعنى ایمان به جزاى اعمال در این دنیا كه نیكان و بدان نتیجه اعمال خود را خواهند دید و پاداش و كیفر خویش را خواهند چشید. پاكان و صالحان حكومت را به دست خواهند گرفت و شرك و كفر و الحاد و نفاق را از میان برمى دارند و بساط ستمگران و بدكاران را برمىچینند و عدل و داد مطلق بر سراسر گیتى حكم فرما خواهد شد.
از اینرو صحنههاى قیامت با هنگامه ظهور حضرت حجت از جهات گوناگون مشابه یكدیگرند كه در این مجموعه خلاصهاى از شباهتها را كه از تفسیر و تأویل آیات قرآن برگرفته شده است در قالب 14 مقاله تقدیم خواهد شد. درپی عناوین موضوعات و چکیده ی مقالات این مجموعه را می توانید ببینید:
1 - اجتماع بزرگ
2 - آن رویداد حتمى است
3 - ناگهانى خواهد بود
4 - برانگیخته شدن مردگان
5 - نزدیك بودن آن حادثه بزرگ
6 - فرمانروایى مطلق خداوند
در هر زمانى قدرت الهى جلوههایى دارد كه خردمندان از شناخت رموز و اسرار آن عاجزند و زورمندان در برابر اراده او فروماندهاند. لیكن قدرت نمایى كامل و فرمانروایى مطلق در هنگامه ظهور حضرت قائم آشكار مىگردد كه همه مردمان در برابر فرمان خداوند خاضع و تسلیم خواهند بود و بساط زورمندان و ستمكاران برچیده خواهد شد.
7 - عذاب بزرگ
8 - ایّاماللَّه
از مفاهیم بلند و پربار قرآن كریم عنوان ایّام اللَّه است كه در دو آیه به كار رفته است.
ایّام اللَّه؛ روزهایى است كه قدرت و عظمت خداوند در آنها به طور كامل نمودار گردیده و نیروهاى مردم بى اثر مانده و از كار افتاده است. از جمله شباهتهاى دوران ظهور حضرت بقیةاللَّه به قیامت؛ آن است كه هر دو هنگام، مهمترین و روشنترین مصادیق ایّام اللَّه به شمار آمدهاند.
9 - یوم الخروج
10 - یوم موعود
11 - روز جدایى حق جویان از اهل باطل
از ویژگیهاى دوران ظهور حضرت ولىّ عصر آن است كه مؤمنان و حق جویان از اهل باطل جدا مىشوند. چنانكه در احادیث آمده است. علىعلیه السلام فرمود: منادى در ماه رمضان از ناحیه مشرق هنگام سپیده دم ندا مىدهد؛ اى اهل هدایت! جمع شوید. و یك منادى از سوى مغرب پس از ناپدید شدن سرخى شفق فریاد مىكشد؛ اى اهل باطل! جمع شوید.
12 - عقوبت فراگیر
دوران ظهور حضرت بقیةاللَّه هنگام ریشه كن شدن كفّار و ظالمین است، و دست انتقام الهى همه كج اندیشان و بدكرداران را فرا مىگیرد. در دعایى چنین آمده است: به او (امام عصر) الهام كن تا هیچ پایهاى از آنان (دشمنان) را بر جاى نگذارد، مگر این كه آن را ویران سازد...
13 - خوارى و رسوایى مجرمان
از ویژگیهاىمهم هنگامهظهور حضرت ولىّ عصر خوارى و زبونى و ذلّت كافران و ناپاكان است.
امام باقرعلیه السلام فرمود: هرگاه قائمعلیه السلام بپاخیزد ایمان را بر هر ناصبى عرضه مىكند. اگر به طور حقیقى آن را پذیرفت (كه هیچ)، وگرنه گردنش را مىزند. یا اینكه...
14 - یوم الدّین
سیّد مهدى حائرىقزوینى
تنظیم برای تبیان: حسین عسگری