معرفی کلیساهای استان آذربایجان غربی (4)
(کلیسای سورپ سرکیس، کلیسای هفتوان، مارگیورکیس، کلیسای مارتوما)
کلیسای سورپ سرکیس
این کلیسا در سه کیلومتری شهرستان خوی قرار دارد. قدمت این کلیسا به دو دوره متفاوت قرن چهارم و دهم (م) نسبت داده می شود. با توجه به این که "سرکیس مقدس" در سال 378(م) زندگی می کرد، قرن چهارم درست تر به نظرمی آید.
شکل خارجی کلیسا مکعب مستطیل است. در داخل آن شش ستون سنگی وجود دارد. کف داخلی کلیسا حدود هشتاد سانتی متر از کف خارجی آن گودتر است و ضخامت دیوارهای جانبی آن حدوداً 20/1 متر است. محراب کلیسا در انتهای ضلع شمال شرقی آن قراردارد.
سنگ های به کار رفته در بنا از نوع سنگ های آهکی تیره و به صورت مکعب مستطیل تراشیده شده است و به صورت رگه چینی روی هم قرار گرفته اند. گنبد کوتاهی در بنا وجود دارد که متعلق به بخش مرکزی بنا است. سنگ های قوس سر درهای ورودی بنا، تراش دار و دارای نقوش است و در بعضی قسمت ها نیز نقش صلیبی بر روی سنگ ها حک شده است. تنها محراب کلیسای سورپ دارای نقاشی مذهبی شامل گل و بوته و نقوش اسلیمی با رنگ های تند بر روی گچ است.
کلیسای هفتوان
این کلیسا در سه کیلومتری جنوب شهر سلماس در روستای "هفتوان " قرار دارد. این بنا در اثر زلزله سال 1930(م) خسارات سنگینی دید و پس از آن بازسازی شد. بنا تماماً از سنگ های سیاه آذرین تراش دار و با دقت خاصی کار شده است. گنبد مرکزی آن به صورت هرم دوازده ترک بوده و بنا بر روی چهار ستون سنگی قرار گرفته است. در جبهه ورودی بنا چندین کتیبه به خط ارمنی در دیوار کار گذاشته شده است و بنای اولیه آن را به قرن سیزدهم و چهاردهم م می رساند. در محوطه کلیسا تعداد زیادی قبر با کتیبه هایی به زبان ارمنی و نقوش مذهبی دیده می شود که مربوط به اسقف های آن زمان است.
کلیسای مارگیورکیس (گلپاشین)
این کلیسا در هشت کیلومتری شرق ارومیه در روستای گلپاشین قرار دارد. این کلیسا درسال 1905 (م) بر بقایای کلیسای قدیمی بنا شد.
مصالح به کار رفته در این بنا تماماً از آجرهای چهارگوش و برج ناقوس آن به شیوه زیبایی کار شده است و از دور نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
سقف پوششی آن چوبی است و بر روی چهار ستون چوبی قرار گرفته است. پوشش بالای محراب گنبد آجری است و بر روی طاق های جناقی کار شده است.
کلیسای مار توما(بالولان)
این کلیسا در ده بالولان از محال ترگور در شصت کیلومتری غرب شهرستان ارومیه قرار دارد. مارتوما (حضرت توما) یکی از دوازده حواری حضرت مسیح و به عقیده مورخین مسیحی، موسس اولین کلیسا در ایران است.
در جبهه داخلی، سنگ ها کاملاً منظم و یک نواخت کار گذاشته شده اند. داخل کلیسا نیز بدون تزیینات بوده و تا محل پاطاق ها گچکاری شده است. با توجه به سبک معماری این کلیسا و مقایسه آن با سایر کلیساهای قدیمی در ایران، این بنا یکی از بهترین نمونه های کلیساهای آشوری و متعلق به دوره ساسانی است.
منبع: میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی
تهیه و تنظیم: زهره پری نوش
مطالب مرتبط:
