لبیکم نمی آید جواب ؟!
چرا بعضى اوقات با دعا و یا توسّل به ائمه علیهم السلام جواب مثبت نمىگیریم؟
توسّل به امامان معصوم علیهم السلام و دعا و درخواست از درگاه خداوند، هر چند سبب مىشود كه انسان به بعضى از خواستههاى خود نایل شود؛ امّا به معناى آن نیست كه هر خواستهاى با دعا و توسّل برآورده گردد؛ بلكه دعا و توسّل نیز امرى قانونمند است و شرایط و موانعى دارد؛ از جمله:
1. باید با كمال اعتقاد و اخلاص در نیت صورت بگیرد؛ چرا كه عطایاى الهى به اندازه نیّت خالصانه، سرازیر مىشود.
حضرت على علیه السلام مىفرماید: «ان العطیّة على قدر النیّة؛ بخشش الهى به اندازه (اخلاص در) نیّت است» (نهجالبلاغه، نامه 31)
2. خواسته و حاجت انسان، باید معقول و مشروع باشد.
3. دعا و توسّل باید در كنار به كارگیرى اسباب و عوامل طبیعى داراى نقش در برآمدن حاجت باشد.
4. از شرایط بسیار مهم و مؤثر در استجابت دعا و توسّل، ایمان و عمل صالح است. طبیعى است، كسى كه پیمان خویش را در برابر خداوند شكسته است؛ نباید انتظار داشته باشد هر خواستهاى را به سرعت اجابت یافته ببیند.
5. گاهى زمان مناسب براى تحقق مطلوب و خواسته شخص، فرا نرسیده است. در چنین حالتى با طول كشیدن زمان اجابت، در شخص حالت انابه و تضرع به درگاه الهى ایجاد مىشود و رابطه معنوى و عاطفىاش با امامان علیهم السلام طول مىكشد و در نتیجه ارتباط او با خدا محكمتر مىشود.
در حقیقت، خود توفیق بر دعا و توسّل، اوج عبودیت و بندگى و نشانه لطف و عنایت حضرت حق به انسان است و الطاف و رحمتهاى بزرگترى را به دنبال دارد.
مولانا سروده است:
آن یكى الله مىگفتى شبى تا كه شیرین مىشد از ذكرش لبى
گفت شیطان: آخر اى بسیار گو! این همه «الله» را «لبیك» كو؟
مى نیاید یك جواب از پیش تخت چند «الله» مى زنى با روى سخت
او شكسته دل شد و بنهاد سر دید در خواب او خضر اندر خضر
گفت: «هین» از ذكر چون واماندهاى چون پشیمانى از آن كش خواندهاى؟
گفت: لبیكم نمىآید جواب زآن همى ترسم كه باشم ردّ باب
گفت: آن «الله» تو «لبیك» ماست و آن نیاز و سوز و دردت پیكِ ماست
ترس و عشق تو كمند لطف ماست زیر هر یا ربّ تو لبیكهاست
6. گاهى برآورده شدن حاجت شخص، به مصلحت و نفع وى نیست و صلاح او در عدم استجابت آن است:
«عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَكُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛ بسا چیزى را خوش نمىدارید و حال آنكه براى شما خوب است و بسا چیزى را دوست مىدارید و آن براى شما بد است؛ خدا مىداند و شما نمىدانید» (بقره/216)
در چنین حالتى به ظاهر حاجت شخص برآورده نمىشود؛ امّا این به نفع و صلاح او است و در واقع دعاى او -كه درخواست خیر و مصلحت خود است- به گونهاى پنهان و ناآشكار برآورده مىشود.
در هر صورت خداوند، به جهت دعا و توسّل انسان، اجر عظیمى به او عطا مىكند و وى از نعمت ارتباط و تقرب به خدا و امامان علیهم السلام بهرهمند مىشود.
به هر حال انسان نباید از دعا و توسّل مأیوس گردد؛ زیرا هیچگاه باب رحمت الهى به سوى كسى بسته نیست. چه حاجت برآورده شود و چه بنابر مصلحت شخص، در ظاهر برآورده نشود؛ چرا كه این گونه بر نیامدن حاجت، در واقع برآمدنى پنهانى است. از طرفى خود دعا و توسلِ انسان، لبیك و اجابت الهى است.