تبیان، دستیار زندگی
طبق نظر كارشناسان پس از جنگ ، در بیش از ۴‎/۲ میلیون هكتار از مناطق مرزى بالغ بر ۱۶ میلیون مین توسط نیروهاى عراقى كاشته شده است كه حدود ۲‎/۴ میلیون هكتار از این مقدار اراضى همچنان آلوده به مین است. كه براساس اطلاعات منتشره حدود یك سوم آلودگى میادین مین مرب
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ایران در محاصره 16 میلیون مین

مین

ارزیابى هاى به عمل آمده نشان مى دهد براى خنثى سازى 16 میلیون مین و مواد منفجره باقیمانده از جنگ، 300 میلیارد دلار هزینه لازم است ، این در حالى است كه بودجه اى معادل سالانه یك میلیارد دلار براى پاكسازى مناطق آلوده در نظر گرفته شده است كه این میزان بودجه زمان زیادى بیش از 20 سال را مى طلبد تا پاكسازى كامل مناطق آلوده را انجام پذیر كنند.

جنگ تحمیلى عراق علیه ایران باعث شد كه پس از جنگ در بخش وسیعى از مناطق كشور ما انواع مین و مواد منفجره عمل نكرده باقى بماند.

طبق نظر كارشناسان پس از جنگ ، در بیش از 2/4 میلیون هكتار از مناطق مرزى بالغ بر 16 میلیون مین توسط نیروهاى عراقى كاشته شده است كه حدود 4/2 میلیون هكتار از این مقدار اراضى همچنان آلوده به مین است. كه براساس اطلاعات منتشره حدود یك سوم آلودگى میادین مین مربوط به استان خوزستان است.

به گفته این كارشناسان این مین ها بعضاً 23 سال قبل توسط نیروهاى عراقى كار گذاشته شده و با مرور زمان به دلیل عوامل جوى حساس شده و خطرناكتر از روز اول عمل مى كنند و پاكسازى آنها بسیار سخت تر است.

اما چه كسى مسؤول پاكسازى است؟

حدود 2 سال قبل یعنى 15 سال پس از پایان جنگ این مسؤولیت از سوى وزارت كشور به وزارت دفاع سپرده شد و این وزارتخانه هم اكنون، با بهره گیرى از تجهیزات مین زدایى نظیر مین كوب تفتان مشغول پاكسازى 4/2 میلیون هكتار زمین باقیمانده از مجموع 4/2 میلیون هكتار زمین آغشته به مین است. اما در كنار این وزارتخانه برخى سازمانهاى غیردولتى همچون كانون مشاركت براى پاكسازى مین، انجمن حمایت از مصدومین مین ایران و ... به طور موازى مشغول فعالیت هستند. اما باید اذعان داشت كه تنها عهده دار بودن مسؤولیت مؤلفه كافى در این راستا نیست، بلكه آن چیزى كه لازمه به اجرا درآوردن هر تئورى و مسؤولیتى است، اختصاص دادن بودجه و اعتبار است.

به گفته كارشناسان ، سرعت كاشت مین 25 برابر از سرعت خنثى سازى آن بیشتر است. ارزیابى هاى به عمل آمده نشان مى دهد براى خنثى سازى 16 میلیون مین و مواد منفجره باقیمانده از جنگ، 300 میلیارد دلار هزینه لازم است ، این در حالى است كه بودجه اى معادل سالانه یك میلیارد دلار براى پاكسازى مناطق آلوده در نظر گرفته شده است كه این میزان بودجه زمان زیادى بیش از 20 سال را مى طلبد تا پاكسازى كامل مناطق آلوده را انجام پذیر كنند.

در طول 17 سال پس از جنگ تحمیلى تلاشهایى براى پاكسازى مناطق جنگى از مین صورت گرفته و افرادى نیز در این راه به شهادت رسیده اند، اما ایران همچنان در میان بیش از 80 كشور جهان بعد از مصر مقام دوم جهان را دارد.

كارشناسان معتقدند كه تولید هر مین چهار دلار هزینه داشته وپاكسازى آن نزدیك به یك هزار دلار هزینه دارد. با توجه به گستردگى مناطق آلوده در سطح پنج استان غرب و جنوب غربى و پراكندگى جمعیت آن در این محدوده (دیواندره از مناطقى است كه نیاز به توجه خاص دارد)، كشاورزان ساكن، عشایر كوچ نشین و كودكان بیشتر در معرض خطر هستند.

گذشته از هزینه هاى گزافى كه پاكسازى میادین مین در بر دارد، خسارات جانى ناشى از نقص عضو نیز از دیگر ارمغانهاى این سلاح مرگبار است كه براى ساكنین مرزها در بر دارد.به گفته علیرضا قدیانى مدیر عملیات اجرایى امداد و نجات، هزینه هاى ناشى از زخمى شدن قربانیان این سلاح نیز بسیار گران است. بطورى كه اگر محاسبه كنیم كه 800 تا یك هزار دلار هزینه یك پاى مصنوعى باشد و هر بار در فاصله هر شش ماه تعویض شود، مى توان گفت 20 الى 100 هزار دلار هزینه پاى هر كودك در طول عمر اوست و صرفنظر از تأثیرات روحى ، روانى و اجتماعى و اقتصادى این حوادث براى هر فرد، اگر نان آور و والدین دچار ضایعه شوند، یك خانواده با مشكل فراوانى روبرو خواهد بود.

در طول 17 سال پس از جنگ تحمیلى تلاشهایى براى پاكسازى مناطق جنگى از مین صورت گرفته و افرادى نیز در این راه به شهادت رسیده اند، اما ایران همچنان در میان بیش از 80 كشور جهان بعد از مصر مقام دوم جهان را دارد.
میدان مین

چه باید كرد؟

شاید بتوان گفت پنج جزء یا ركن براى مین زدایى در سطح بین المللى مشخص و پذیرفته شده است كه اشاره به آن خالى از فایده نیست.

1 - برداشت و انهدام مین و نشانه گذارى ، حصاركشى مناطق آلوده .

2 - آموزش خطرات مین (هشدار خطرات مین) به منظور آگاه كردن مردم نسبت به خطراتى است كه با آن مواجهند. شناخت آنان از مین و آشنایى با راههاى دورى از خطر .

3 - ارائه خدمات درمانى و توانبخشى به آسیب دیدگان .

4 - منع به كارگرى مین با هدف جهانى عارى از خطر مین و ترغیب كشورها براى مشاركت در پذیرش كنوانسیون ها و معاهدات بین المللى مربوطه به منظور توقف تولید ، تجارت ، صادرات و واردات استفاده از مین ها.

5- كمك به كشورها براى انهدام مین هاى ذخیره شده شان به گونه اى كه در توافقات بین المللى مطرح شده است.

مین زدایى بشردوستانه شامل تلاش براى حمایت از ساكنان مناطق خطرخیز و آموزش آگاهى از خطرات مین،كمك به قربانیان و آسیب دیدگان به منظور رسیدن به خودكفایى ، قانونمندى در بهره بردارى از مین و انهدام مهمات ذخیره هاى جمع آورى شده است.

اشاره به ركن چهارم یعنى «منع به كارگیرى مین» با هدف جهانى عارى از خطر مین شاید مهمترین و با اهمیت ترین ركن در این راستا در سطح بین المللى است كه به لحاظ اهمیت خاص آن در سال 1997 میلادى تبدیل به یك معاهده بین المللى گردید. معاهده منع كامل مین هاى ضدنفر (كنوانسیون آتاوا) در كانادا تهیه و تصویب شد و تاكنون 148 كشور به این معاهده پیوسته اند. اما نام كشورهاى سازنده چنین سلاحهایى چون آمریكا، روسیه، چین و هندوستان هنوز در لیست هم پیمان ها هم چنان خالى است.

منبع:سبکبالان