تبیان، دستیار زندگی
"ربنا افرغ علینا صبرا و ثبت اقدامنا" پروردگارا! صبر و شكیبایی را بر ما فرو ریز و قدم های مان را(در زندگی) ثابت و پایدار بنما...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تاثیر نماز بر ثبات شخصیت

انسان

"ربنا افرغ علینا صبرا و ثبت اقدامنا"

پروردگارا! صبر و شكیبایی را بر ما فرو ریز و قدم های مان را(در زندگی) ثابت و پایدار بنما.                             

(سوره مباركه بقره ـ آیه شریفه 250)

"شخصیت" در تعریف روان شناسی و روان پزشكی، معرف مجموعه ای از صفات، رفتارها، افكار و تمایلات عاطفی و هیجانی هر فرد می باشد كه او را از دیگران متمایز می كند.

دانش امروز، عوامل شكل دهنده شخصیت انسان را در دو گروه درونی و بیرونی طبقه بندی می نماید. صرف نظر از عوامل درونی و جسمی تاثیرگذار بر روی شخصیت(از جمله مسائل ژنتیكی، وضعیت فیزیكی و ظاهری بدن، مسائل هورمونی و شیمیایی و ...)، عوامل بیرونی(محیطی) نقش عمده ای را در شكل دادن به شخصیت انسان ایفا می كنند.

این عوامل بیرونی شامل موارد زیر است:

1- تاثیر والدین و خانواده

2- عوامل فرهنگی ـ اجتماعی

3- تجارب زندگی(1)

تاثیر هر كدام از این عوامل بر شخصیت انسان توسط مطالعات متعدد پژوهشی به اثبات رسیده است.(2)

با توجه به نقش این عوامل بر روی شکل گیری شخصیت، می توان رسیدن به ثبات شخصیت و برخورداری از آرامش و پایداری شخصیتی را یكی از ایده آل ترین، خواسته های بشری دانست، چرا كه وجود ناهنجاری در هر كدام از عوامل شكل دهنده ی شخصیت می تواند اثرات فاجعه آمیزی مثلا به صورت اختلالات پیچیده و متعدد شخصیتی بار آورد كه از جمله این اختلالات به سه نمونه(پارانوئید،اسکیزوئید و نارسیستیک) در نكات پیشین این مجموعه مقالات و تاثیر نماز در رفع آن ها، اشاره شده است.

اما "بی ثباتی شخصیت" یا "پسیكوپاتی" كه گاهی در ممالك غربی، از اصطلاح آن برای برچسب زدن به مخالفان سیاسی و مذهبی نیز استفاده می شود(3)، دلالت بر یك نوع شایع از اختلال شخصیت دارد كه مبتلایان به آن از تغییرات دائمی حالات و رفتارها و افكار رنج می برند، به نحوی كه هر لحظه به رنگی در می آیند و نغمه جدیدی ساز می كنند!

این بیماران بدون آن كه با عنوان بیمار شناخته شوند، به وفور در جامعه حضور دارند و كسانی هستند كه از كمترین درجه سازگاری و انطباق در خانه، مدرسه، محل كار یا حتی در امر ازدواج برخوردارند؛ به عنوان مثال به تغییر مكرر شغل می پردازند یا گروه و جناح سیاسی خود را پیوسته تغییر می دهند.

مبتلایان به این اختلال كه در جامعه ایرانی ما با عناوینی چون بوقلمون صفت، عضو حزب باد، دم دمی مزاج و ... معرفی می شوند، در واقع از بیماری "بی ثباتی عمومی شخصیت" رنج می برند .

با این كه موارد درمانی متعددی در كتب روان پزشكی برای درمان این بیماران گفته می شود(از جمله اینكه در دارو درمانی گروهی از این افراد كه دچار اختلال ریتم مغزی هستند، از داروهای محرك دستگاه عصبی استفاده می گردد) اما از دیدگاه ما، "نماز" باز هم می تواند ایفاگر نقش بسیار مهمی در پیش گیری و درمان این اختلال عمیق شخصیت باشد.

پذیرفتن مطلق و تسلیم در مقابل "یك دین" و پیروی از "یك مذهب" و پیمودن "یك راه" كه همانا صراط مستقیم است، ویژگی مهم و برجسته نمازگزاران است. نمازگزار ضمن تكرار مكرر "یك مجموعه" از الفاظ و اذكار واحد در طی نمازهای روزانه خود، پیوسته "یك عقیده واحد" و "یك خط مشی مشخص" را در زندگی خود دنبال می كند و بدین ترتیب گویی "یك شخصیت ثابت" و "یك روش و منش معین" و "یك ایدئولوژی همیشگی" را برای خود انتخاب می نماید و در حین تكرار جزء به جزء اصول اساسی ایدئولوژی خود در نماز(كه همگی آن اصول در مضامین نماز متجلی است)، پیوسته به تثبیت شخصیت واحد و ثابت خود می پردازد. بدین ترتیب برای آن گروه كه نماز را تكرار مكررات می دانند، شاید توجه به همین یك نكته كافی باشد كه در ورای همین تكرار همیشگی، موهبت بزرگ ثبات شخصیت و تعادل كامل روانی نهفته است كه می توان آن را به نوعی سر منشا تمام موفقیت های بشری در عالم ماده و معنا دانست.

پی نوشت:

(1) روان پزشكی لینفورد ـ ریس مقاله شخصیت ترجمه: دكتر حسن مرندی صفحه 63

(2) از جمله مطالعات "راث بندیكت و مارگارت مید" درباره تاثیر اجتماع و فرهنگ بر شخصیت انسان

(3) روان پزشكی "لینفورد ـ ریس"،مقاله اختلالات پسیكوپاتیك ترجمه: دكتر احمد محیط، صفحه 304

*مطالب مرتبط:

تاثیر نماز بر صفت تکبر

تاثیر نماز بر شخصیت منزوی(اسكیزوئید)

تاثیر نماز بر شخصیت ظنین(پارانوئید)

تاثیر نماز بر امنیت روانی

تاثیر نماز بر کاهش اضطراب

تأثیر نماز در پیشگیری از خودكشی

تأثیر نماز بر وسواس های عملی

تاثیر نماز بر کاهش افسردگی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.