سال‌هاست منتظر ساماندهی ترجمه‌ام
بهاءالدین خرمشاهی:
سال‌هاست منتظر ساماندهی ترجمه‌ام
بهاءالدین خرمشاهی با استناد به تجربه‌ی 40ساله‌اش در حوزه‌ی نشر، معتقد است كه ساماندهی ترجمه از عهده‌ی بخش خصوصی خارج است و یادآور می‌شود، به عنوان یك مترجم، تشكیل چنین سازمانی را سال‌هاست انتظار می‌كشد.
خرمشاهی با تأكید بر وجود مركزی برای ساماندهی ترجمه، گفت: این سازمان می‌تواند از مترجمان مانند یك انجمن ثبت نام كند و هر كس كه دوست دارد از مزایای آن برخوردار شود، می‌تواند ثبت نام كند. البته ضرورت دارد مترجم یك یا دو اثر ترجمه‌ای منتشرشده داشته باشد.
این مترجم قرآن تصریح كرد: یكی از مزایای پیوستن این خواهد بود كه این مركز می‌تواند كمك كند مترجمان جدید و جوان كتاب‌های به روز و روزآمد را به دست آورند. دیگر این‌كه می‌تواند اجازه‌ی اخلاقی برای ترجمه‌اش را از ناشران خارجی یا مؤلف خارجی بگیرد. البته روشن است كه ما به سازمان جهانی حق مؤلف نپیوسته‌ایم. با وجود این، می‌توانیم از صاحب اثر اجازه‌ی اخلاقی بگیریم و دیده‌ایم كه كم‌تر ناشر یا مؤلف خارجی است كه وقتی موقعیت جهانی ایران را بداند، حاضر نشود برای ترجمه‌ی اثرش اجازه‌ی اخلاقی بدهد.
این حافظ پژوه در ادامه به طرح دو پیشنهاد پرداخت و گفت: خوب است كه مركز اقدام به انتشار نشریه‌ای در زمینه‌ی ترجمه‌ی اخبار و تحولات ترجمه كند، تا مترجمان بهتر در جریان اتفاقات ترجمه قرار گیرند و البته نشریه‌ی "مترجم" نیز می‌تواند به آن كمك كند و با یكدیگر همكاری داشته باشند. همچنین لازم است دوره‌های ترجمه‌آموزی برگزار شود؛ زیرا ممكن است كسی زبان بداند، اما ترجمه نداند و دلش بخواهد مترجم شود. درواقع می‌توان دوره‌هایی گذاشت و از مترجمان كهنه‌كاری كه چندین و چند اثر را منتشر كرده‌اند، دعوت كرد تا بیایند تجربه‌های خودشان را به نسل جوان منتقل كنند.
خرمشاهی درباره‌ی ترجمه‌ی آثار زبان فارسی به زبان‌های دیگر توسط این مركز، خاطر نشان كرد: ترجمه‌ی آثار فارسی به زبان‌های دیگر خیلی خوب است و این در درجه‌ی اول متوجه ادبیات كهن ما می‌شود. الحمدلله نهضت ترجمه‌ی میراث كهن، ادبی و عرفانی ما شروع شده است و شاید بیش از دو سه قرن سابقه دارد. اما در روزگار ما با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی، مسأله‌ی بازگشت به معنویت كهن فراگیر شده است و این را به فال نیك می‌گیریم كه هنر ایران و اندیشه‌ی ایرانی در جهان ماده‌گرا مطرح شود و خود ما نیز به كمك این سازمان این موضوع را نظم و سامانی خواهیم داد، كه انشاءالله كارها بهتر انجام شود. در واقع ترجمه‌ی آثار فارسی به زبان‌های دیگر می‌تواند زیر نظر مؤلف فارسی‌زبان باشد.
او همچنین یادآور شد: البته باید آثار معاصر ایرانی نیز ترجمه شوند؛ چنان‌چه آثاری از سهراب سپهری، هوشنگ مرادی كرمانی، محمود دولت‌آبادی، احمد شاملو و... ترجمه شده‌اند. به‌هر حال ما باید به فرهنگ جهانی راه پیدا كنیم. این‌كه به آثار خود افتخار كنیم - كه افتخار هم دارد - برای ما كافی نیست. باید آثارمان را معرفی كنیم و چه معرفی، بهتر از این‌كه آثارمان با نظر مؤلف و نظارت این سازمان به زبان‌های دیگر ترجمه شوند؟ همچنین آثار اسلام‌پژوهی ما نیز خوب است كه ترجمه شوند.
خرمشاهی در ادامه متذكر شد: البته آثار برجسته‌ای كه به تأیید مركز برسند، باید ترجمه شوند، نه این‌كه هر كسی به دلخواه خودش بخواهد كاری بكند و البته هر كس هم كه به دلخواه خودش می‌خواهد كاری كند، چه بهتر كه تأیید این سازمان را هم داشته باشد؛ برای این‌كه مسائل دفتری و مترجم‌یابی برایش آسان شود.
بهاءالدین خرمشاهی در پایان اظهار كرد: تجربه نشان داده بخش خصوصی در انجام فعالیت‌های فرهنگی به اندازه‌ی دولت دستش باز نیست و امكاناتی محدود دارد.
گفتنی است، تأسیس «مركز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی در خارج از كشور» زیر نظر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تیرماه به تصویب رسید و دبیر شورای عالی انقلا‌ب فرهنگی نیز در نشست خبری، از این موضوع گفت. از طرفی، یكی از مسؤولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تازگی از برنامه‌های «شورای عالی ترجمه» و به تعبیری، مركزی برای ساماندهی ترجمه گفته است.
منبع : ایسنا
