هنر معاصر ایران با ركوردشكنی، شش میلیون دلاری

گزارشی از بازاری كه در انحصار هنر ایران بود

پس از دو حراج قبلی كریستی در دوبی  و یك جراح ساتبی در لندن، حراج سوم دوبی، تعیین‌كننده این موضوع بود كه آیا ارقام قبلی موقتی بوده یا ناشی از هیجان است و یا حكایت از تداوم رشد ارزش آثار هنرمندان ایران دارد. اما فروش 10 برابری آثار یكی از هنرمندان این كه نخستین حضورش در حراجی جهانی را ثبت می‌كرد، داستان دیگر داشت.

نتایج حراج ساعات پایانی 31 اكتبر ثابت كرد این روند به سمت تثبیت‌شدن پیش می‌رود كه آثار هنرمندان معاصر ایران در عین افزایش قیمت اعتبار و ارزش بین‌المللی فزاینده‌ای را كسب می‌كنند.

در این فروش، حدود 60 اثر هنری اعم از تابلوی نقاشی، مجسمه و عكس از هنرمندان ایرانی مجموعا به مبلغی حدود شش میلیون دلار به‌فروش رسید. با توجه به میانگین قیمت 100 هزار دلار برای هر اثر، رقم بسیار بالا و حیرت‌انگیزی تلقی می‌شود.

بنابراین گزارش، به استثنای یك مورد تابلوی 9 لته‌ای از احمد مصطفی كه 650 هزار دلار فروخته شد، بالاترین قیمت‌های پرداخته‌شده میان هنرمندان كشورهای همسایه، عربی و كشورهای غربی، برای آثار ایرانی پرداخته شد.

در واقع، 100درصد آثار ایرانی‌ها فروخته شدند، این درحالی است كه برخی از آثار اعراب به قیمت پایه حراج نرسیدند.

در سومین مزایده‌ی كریستی در هتل جمیرا، 187 اثر ارایه شده كه 60 اثر، یعنی حدود یك سوم آن‌ها، متعلق به هنرمندان ایرانی بود. این آثار از حدود 22 كشور جهان عرضه شده بودند و علاوه بر مجموعه‌داران ایرانی، عرب و بعضا غربی، خریداران تلفنی از لندن، پاریس، نیویورك و میلان در مزایده شركت داشتند.

از این حراج -31 اكتبر 2007 -، موسسه‌ی كریستی امكان حضور مستقیم هنرمند را ایجاد كرده بود.

قیمت‌های چكش خورده در این حراج، 20 درصد كمتر رقمی است كه از سوی كریستی اعلام شد. این كسری به‌ خاطر مالیات و سهم كریستی بود.

به گزارش ایسنا، گران‌ترین اثر فرهاد مشیری به قیمت 600 هزار دلار با عنوان "یك دنیا" به‌فروش رسید و عكس‌های میترا تبریزیان جزو ارزان‌ترین‌ها بود كه هشت هزار دلار فروخته شدند.

دیگر آثار گران‌ این مزایده، كارهایی از حسین زنده‌رودی بودند؛ تابلوی شاخصی كه نمونه بارزی از جنبش هنری سقاخانه به‌شمار می‌رفت، 480 هزار دلار به‌فروش رسید و تابلوی خط - نقاشی "حرف اول" 450 هزار دلار فروخته شد.

اما با این حال، به اذعان حاضران، فروش اثر صداقت جباری پدیده‌ی این حراجی محسوب می‌شد. در نخستین حضور در حراج بین‌المللی تابلوی سه‌لته‌ای كه قبل از آن برنده‌ی جایزه نخست دوسالانه‌ی نقاشی جهان اسلام شده بود، 430 هزار دلار فروخته شد؛ این رقم بیش از 10 برابر برآورد اولیه بود و بیشتر از هر اثر دیگری مورد رقابت واقع شد.

دیگر تابلوی شاخص این حراج كاری از آیدین آغداشلو با عنوان "سال‌های آتش و برف" بود كه سال 1356 خلق شده و 140 هزار دلار به‌فروش رسید. آغداشلو هم نخستین حضورش در حراج را ثبت كرد.

اما تابلو غلامحسین نامی 120 هزار دلار فروخته شد، دیگر آثار دو عكس عباس كیارستمی اولی با عنوان "برف" 120 هزار دلار و دومی با نام "باران" 72 هزار دلار به‌فروش رفتند. در این مزایده، عكس‌های شیرین نشاط هم فروخته شدند. بالاترین رقم فروش آثار او، 240 هزار دلار و دو قطعه‌ی دیگرش 150 و 200 هزار دلار به‌فروش رسیدند.

تابلو زنده‌یاد فرامرز پیل‌آرام هم 140 هزار دلار و كاری از مسعود عربشاهی 96 هزار دلار، فروخته شدند.

حضور چشم‌گیر هنرمندان جوان ایرانی در این مزایده مشهود بود. نمونه‌ی آن "افشین پیرهاشمی" 60 هزار دلار به‌فروش رسید. كارشناسان معتقدند، برای كسی كه نخستین‌بار به حراج می‌آید، رقم قابل توجهی است.

همچنین تابلوی گلناز فتحی 54 هزار دلار فروخته شد.

دو مجسمه از پرویز تناولی در این حراج عرضه شد. او همچنان به‌عنوان گرانترین مجسمه‌ساز منطقه رتبه خود را حفظ كرده است؛ "شاعر ایستاده" به قیمت 330 هزار دلار و "شاعرو درخت سرو" هم 210 هزار دلار فروخته شد حاضران، این ارقام را برای یك مجسمه كه جزو برترین كارهای هنرمند هم به‌شمار نمی‌رود و جزو كارهای تازه‌ او نیست، رقم قابل توجه و ركوردی برای هنر منطقه به‌شمار بردند.

به گزارش ایسنا، تابلوهایی از هنرمندان درگذشته‌ی تاریخ هنرهای تجسمی معاصر ایران ازجمله، ماركو گریكوریان 48 هزار دلار، تابلوی كوچك سهراب سپهری حدود 78 هزار دلار، نقاشی حسین كاظمی 78 هزار دلار، كار علیرضا اسپهد 51 هزار دلار، نقاشی جعفر روح‌بخش 84 هزار دلار فروخته شدند.

همچنین كار شنی سیدمحسن وزیری مقدم 42 هزار دلار، نقاشی فرح اصولی 51 هزار دلار، تابلویی از یعقوب امدادیان 48 هزار دلار، تابلوی رضا درخشانی 31 هزار دلار، كاری از كوروش شیشه‌گران 45 هزار دلار و تابلوی عكسی از بهمن جلالی20 هزار فروخته شد.

به ‌زعم مجموعه‌داران كارشناس، اگر آثار مهم‌تری كه نزد مجموعه‌داران هست به حراج بیاید با قیمت‌های بالاتری به فروش خواهند رسید.

به ‌گمان كارشناسان روند صعودی قیمت آثار همچنان ادامه دارد. پس از سومین حراج كه در غیبت هنرمندان هندی برگزار شد و در حالی كه تصور می‌شد قیمت كل فروش و حجم مبادله پایین بیاید. اما حراج سوم نشان داد كه حراج چهارشنبه شب، گران‌تر از حراج‌هایی بود كه با حضور هندی‌ها برگزار می‌شد.

در پایان حراج بیش از 15 میلیون دلار آثار هنری به ‌فروش رسید در حالی كه در حراج قبلی با حضور هندی ها این رقم 13 میلیون دلار بود به نظر می‌رسد كه ایرانی‌ها با روند فزاینده‌ای ارزش بین‌المللی آثارشان مواجه‌اند كه تبعا با افزایش قیمت در داخل كشور نیز مواجه خواهد شد.

بنابراین گزارش، آثار هنرمندان نام آشنایی چون اندی وارهول، سن فرانسیس، ایف كلاین، پمودوره،‌ دیمن‌ هرست و ... فروخته شدند.

علیرضا سمیع‌آذر هم كه در این مزایده حضور داشت، در این باره به خبرنگار ایسنا گفت، حضور فزاینده‌ی مجموعه‌داران ایرانی نكته قابل توجه این حراجی بود. در نخستین حراجی حدس كلی زده می‌شد كه حدود كمتر 20 درصد از خریداران مجموعه داران ایرانی هستند و در حراج دوم به 30 درصد رسید، اما در حراج سوم بیش از نیمی از خریداران ایرانی حدود 60 تا 70 درصد آثار را خریدند.

او عنوان كرد، خبر خوشی است وقتی ایرانی‌ها خودشان به بازار بین‌المللی مبادلات آثار هنری مراجعه می‌كنند و اشتیاق نشان می‌دهند بدان معناست كه حضورشان به ماركت هنر ایران در داخل كشور هم كمك خواهد كرد.

وی گفت: اگر آثار ایرانی را عمدتاً خارجی‌ها می‌خریدند فكر می‌كردیم كه ماركت بین‌المللی تقویت پیدا می‌كند، اما ماركت داخلی همچنان ضعیف می‌ماند، اكنون وقتی ایرانی‌ها ‌خرید می‌كنند، بدین معناست كه احتمالا ماركت داخلی هم تقویت خواهد شد و تقویت ماركت داخلی،‌ رشد بیشتر ماركت جهانی را درپی خواهد داشت.

او با اشاره به اینكه ایرانی‌ها تنها فروشنده‌ی آثار نبودند، عنوان كرد: برخی از مجموعه‌داران ایرانی تعدادی از آثار مجموعه‌داران غیرایرانی و عرب را خریداری كردند. تعداد قابل توجهی از آثار هنرمندان شناخته شده غربی توسط مجموعه داران ایرانی، از جمله آثاری از اندی وارهول ایف كلاین، آرمان و ... خریداری شد.

وی تأكید كرد: كسانی كه به لحاظ اقتصادی به آثار هنری نگاه می‌كنند پا به صحنه گذاشتند، این اتفاق تازه‌ای بود كه از دیشب به طور محسوسی حس می‌شد. این شب، به واقع صحنه‌ی رویایی دنیای هنر، اقتصاد و سرمایه‌گذاری بود كه به‌ نظر می‌رسد كاملاً با هم همراه شده‌اند.

سمیع‌آذر اعتقاد دارد، برای كل حیثیت فرهنگ و هنر معاصر ایران بسیار حایز افتخار است و آثار هنری برترین فرآورده‌های تمدنی هستند و آثار هنرمندان معاصر ایران ارزشمندترین تولیدات فرهنگ معاصر ایرانی هستند، پس طبیعتا بایستی از نظر مادی و معنی خود ارزشمندترین‌ها محسوب شوند. بنابراین این افزایش قیمت به سمت انصاف و توازنی حركت می‌كند كه در خیلی از نقاط دنیا پیش از این وجود داشته است.

منبع : ایسنا