بسیج در مسیر ظلم ستیزی

علیرضا محمدی در یادداشتی به استکبارستیزی بسیجیان، از دفاع مقدس تا دفاع از حرم پرداخت.

اولین روز از هفته بسیج به نام «بسیج انقلابی گری و ظلم ستیزی» نام گذاری شده است. ظلم ستیزی یکی از آرمان های اصلی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) بود که نگاهی جهانی داشت و تنها محدود به مرزهای جغرافیایی ایران اسلامی نمی شد؛ اما بسیج به عنوان یکی از بازوان توانمند نظام اسلامی، چه عملکردی در مسیر ظلم ستیزی داشته و چگونه توانسته است منویات ولایت فقیه را جامه عمل بپوشاند؟

 بسیج و تقابل با شیطان بزرگ

در ریشه یابی پیام امام خمینی مبنی بر تشکیل بسیج مستضعفین در پنجم آذرماه 1358 می بینیم که مسئله وقت آن زمان زمزمه های رویارویی با امریکا بود. شیطان بزرگی که پس از واقعه 13 آبان 58 و تسخیر لانه جاسوسی، زخمی اساسی از ایران اسلامی برداشته بود و گمانه زنی ها از تقابل احتمالاً نظامی کشورمان با استکبار جهانی خبر می دادند.
ازاین رو حضرت امام (ره) در بخش آغازین پیام خود به مناسبت تأسیس بسیج مستضعفین در چهارم آذرماه 1358 می فرمایند:  «شما غافلید که الآن با امریکا که مجهز به همه جهازهای درجه اول دنیاست یعنی یک قوه ای است که در دنیا مقابل ندارد روبه رو هستید، اما ما مجهزیم به یک قدرت بالاتر از او و آن توجه به خدا و به اسلام است ولی نباید فراموش کنیم ما مواجهیم با یک چنین قدرت بزرگ که علاوه بر قدرت تسلیحاتی، قدرت های بزرگ شیطانی هم دارد که الآن در همه دنیا فعالیت و تبلیغات می کند و وادار می کند ممالک دیگر را که آن قدر که بتوانند تجهیز کنند ازاین جهت من آن چیزی را که به صلاح ملت و به صلاح اسلام است و به صلاح شماست باید عرض کنم و آن اینکه تشنج صحیح نیست قوای شما باید الآن همه مجتمع در یک راه باشد.»
بنابراین بسیج قرار بود با ساماندهی 20 میلیون جوان ایرانی و تشکیل ارتش 20 میلیونی، در برابر سردمدار استکبار جهانی بایستد. کشوری که شریک و حامی اصلی رژیم طاغوت بود و حداقل در تاریخ معاصر ایران، اساس ظلم و ستم به ملت ایران، از سیاست های مداخله جویانه این کشور صادر می شد.

«هرچه فریاد دارید سر امریکا بکشید، هرچه تظاهرات دارید بر ضد امریکا بکنید، قوای خودتان را مجهز بکنید و تعلیمات نظامی پیدا کنید و به دوستانتان تعلیم دهید، به همه اشخاصی که همین راه می روند تعلیمات نظامی بدهید... یک مملکتی بعد از چند سالی که بیست میلیون جوان دارد، بیست میلیون تفنگدار داشته باشد و بیست میلیون ارتش داشته باشد و یک چنین مملکتی آسیب پذیر نیست.»

 استضعاف مقابل استکبار

یک روز پس از فرمان تاریخی امام خمینی (ره)، شجره طیبه ای به نام «بسیج مستضعفین» در روز پنجم آذرماه رسماً تأسیس شد. پسوند مستضعفین که به دنبال نام بسیج می آمد نیز برگرفته از اندیشه های سیاسی حضرت امام بود که در تقسیم بندی جهان پیرامون، همواره از دو واژه جبهه استضعاف و استکبار استفاده می کردند. مستکبرین همان «زورگویان و جهان خواران» (به تعبیر حضرت امام) بودند که حالا با درخشش خورشید انقلاب اسلامی رقیب سرسختی پیش روی خود می دیدند. «بسیج» نیز ازآن رو صفت «مستضعفین» گرفت که بنا بود طلایه دار ایستادگی در برابر استکبار جهانی باشد.
امام خمینی دریکی از اولین پیام های خود به مناسبت شروع جنگ تحمیلی از همان ابتدا صف آرایی جبهه استکبار و استضعاف، کفر و ظلم، اسلام آمریکایی و اسلام ناب محمدی را مشخص می کنند؛ بنابراین بیراه نیست اگر بگوییم سرنوشت صف آرایی جبهه استضعاف و استکبار را می بایست کسانی رقم می زدند که ذیل نام بسیج مستضعفین رهسپار جبهه های نبرد می شدند.
«شما می دانید که این جنگ بین ایران و بعثی های عراق، جنگ بین اسلام و کفر و قرآن کریم و الحاد است. ازاین جهت، بر همه شما و ما مسلمانان جهان لازم است از اسلام عزیز و قرآن کریم دفاع کنیم و این خیانت کاران را به جهنم بفرستیم.»

بسیج در میدان عمل دفاع مقدس

کمتر از یک سال بعد از تشکیل بسیج مستضعفین، آن رویارویی احتمالی که قرار بود بین ایران و امریکا رخ بدهد، حالا به شکل جنگ نیابتی عراق بعثی علیه ایران اسلامی رخ نشان داد و 31 شهریورماه 1359، احتمالات رسماً به یقین تبدیل شدند. به رغم کارشکنی های اولیه که دولت بنی صدر در برابر نیروهای مردمی بسیج انجام می داد، مجلس شورای اسلامی در دی ماه 1359 مسئولیت آموزش و ساماندهی بسیج را به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واگذار کرد.
از این زمان به بعد پایگاه های مقاومت به شکل سازماندهی شده تری در سراسر کشورمان تأسیس شدند و با پیوستن بسیجیان به پاسدارها، گردان های سپاه رشد قابل توجهی یافتند و اواسط مهر سال 60، سه تیپ اولیه سپاه تشکیل شدند. کمی بعد نیز با افزوده شدن سایر تیپ ها، از سال 61 شاهد به وجود آمدن لشکرهای سپاه یکی پس از دیگری بودیم که قدرت عظیمی را در برابر دشمن بعثی به وجود آوردند.
صرف نظر از جان فشانی های نیروهای مردمی بسیج از بدو شروع جنگ تحمیلی، بعد از تشکیل تیپ های سپاه از سال دوم جنگ، عملیات بزرگ و متعددی با حضور صفوف فشرده بسیجیان به وقوع پیوست که چهره جبهه ها را به کلی تغییر داد. طریق القدس، فتح المبین و الی بیت المقدس سه عملیاتی بود که از آذرماه 60 تا خرداد 61 به فاصله چند ماه از یکدیگر انجام شدند و تقریباً قسمت اعظم متصرفات عراق در داخل ایران را از دشمن پس گرفتند. در تمامی این عملیات، گردان های بسیجی با استراتژی هجوم امواج شهادت طلب انسانی، سخت ترین خطوط دشمن را درهم شکستند و شکست های عظیم بر پیکره ارتش بعث عراق وارد آوردند.
بسیجیان تا انتهای دفاع مقدس همچنان در جبهه های جنگ حضور داشتند و کار به جایی رسید که اغلب عملیات بزرگ کشورمان، درزمانی انجام می گرفت که اعزام های گسترده بسیجیان به جبهه ها رقم می خورد. به عنوان نمونه پس از اعزام سپاهیان محمد رسول الله (ص) در سال 65 بود که دو عملیات بزرگ و کم نظیر کربلای 4 و 5 پی درپی انجام گرفتند. در کربلای 4 آن چنان اعزام سراسری از بسیج صورت گرفت که اگر طرح عملیاتی لو نمی رفت، امکان یکسره شدن کار جنگ با تصرف بصره و زمین های جنوب این شهر تا دهانه اروندرود می رفت. امری که در صورت وقوع می توانست عراق را وادار به تسلیم کند.

 بسیجیان دوسوم شهدای جنگ

آمارها نشان می دهد که 64 درصد از حدود 220 هزار شهید دفاع مقدس از بسیجیان و نیروی سپاه بودند. ناگفته پیداست بسیاری از پاسدارها نیز بعد از حضور در بسیج، به عضویت سپاه درمی آمدند و درواقع آمار شهدای این دو درهم آمیخته است. به هرروی آمار خیره کننده شهدا و جانبازان بسیجی دفاع مقدس به خوبی نشان می دهد که این شجره طیبه انقلاب اسلامی، در راستای مأموریت ظلم ستیزانه خود تا چه میزان ازخودگذشتگی نشان داد و هزاران شهید و جانباز و آزاده بسیجی سندی بر ایستادگی آنان در دفاع مقدس است.
جان فشانی های بسیج در دفاع مقدس به گونه ای بود که حضرت امام خمینی در آخرین پیامشان به بسیجیان در دوم آذرماه 1367 که به مناسبت نهمین سالگرد تشکیل بسیج مستضعفین صادر شد، می فرمایند:  «تشکیل بسیج در نظام جمهوری اسلامی ایران یقیناً از برکات و الطاف جلیله خداوند تعالی بود که بر ملت عزیز و انقلاب اسلامی ایران ارزانی شد. در حوادث گوناگون پس از پیروزی انقلاب خصوصاً جنگ، بودند نهادها و گروه های فراوانی که با ایثار و خلوص و فداکاری و شهادت طلبی، کشور و انقلاب را بیمه کردند.»
بیمه کردن انقلاب تنها یکی از اشارات رهبر کبیر انقلاب در توصیف روحیه ظلم ستیزانه بسیج در جبهه های دفاع مقدس بود. ایشان در بخش دیگری از این پیام می فرمایند:  «اگر بر کشوری ندای دل نشین تفکر بسیجی طنین اندازد، چشم طمع دشمنان و جهان خواران از آن دور خواهد گردید والا هرلحظه باید منتظر حادثه باشیم.»

ظلم ستیزی، خصلت ذاتی بسیج

پایان جنگ تحمیلی، آغاز دوره ای است که به تعبیر امام راحل «جنگ حق و باطل، جنگ فقر و غنا، جنگ استضعاف و استکبار و جنگ پابرهنه ها و مرفهین بی درد» نام می گیرد. جنگی که شاید در میدان نبرد رقم نمی خورد، اما همچنان مسیر ظلم ستیزی را در برابر بسیج مستضعفین گسترده می سازد. ازاین پس بسیجیان باید خود را آماده نبردی می کردند که قرار بود پرچم برافراشته شده در آن، به حضرت حجت (عج) به عنوان پایان بخش ظلم و جور جهانی سپرده شود.
جنگ فقر و غنا در دوره پس از جنگ، بافرمان تشکیل بسیج سازندگی توسط مقام معظم رهبری وجهه خاصی یافت. در این دوران با رهبری هوشمندانه امام خامنه ای، بسیج در اقشار و گروه های مختلف جامعه تسری یافت و آمادگی خود را برای حضور در جبهه های علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی و... حفظ کرد. تشکیل گروه های جهادی و سازندگی بسیجیان به جهت حضور در مناطق محروم و زدودن فقر از چهره این مناطق، ادامه دهنده همان روحیه ظلم ستیزانه ای بود که این بار خود را در قالب فعالیت های محرومیت زدایی نشان می داد؛ اما عملیات سازندگی هرگز بسیج را از حضور در میدان های نبرد احتمالی و حفظ آمادگی خود در این راستا دور نساخت. تنها یک فرصت لازم بود تا بسیج نشان دهد همچنان خط ظلم ستیزی خود را در میدان ها نبر سخت حفظ کرده است. این فرصت در جبهه ای به نام دفاع از حرم رخ داد و عرض اندام بسیج مستضعفین در برابر مستکبرین، شهرتی جهانی یافت.

 جبهه مقاومت اسلامی ادامه ظلم ستیزی

امروز شاهد هستیم چگونه بار دیگر جهان استکبار به مصاف استضعاف آمده و گروه های تکفیری صهیونیستی در قالب مهاجمان حرم، به ظلم و تعدی در کشورهای اسلامی می پردازند. بار دیگر ندای ظلم ستیزانه بسیج طنین انداخته و بسیجیان با اقتدار در برابرشان قد علم کرده اند و صهیونیستم جهانی را به چالش می کشند. با نگاهی به ترکیب رزمندگان حاضر در جبهه مقاومت اسلامی، به خوبی درخواهیم یافت که ریشه حضور داوطلبانه این رزمندگان در چنین جبهه ای، با الگوگیری از حضور داوطلبانه بسیجیان در جبهه های دفاع مقدس صورت می گیرد.
علاوه بر اینکه تقریباً تمامی نیروهای نظامی کشورمان اعم از سپاه و ارتش، کاملاً داوطلبانه خود را برای دفاع از حریم اهل بیت به کشورهای عراق و سوریه می رسانند، وجود گردان های بسیجی فاتحین، جلوه ای ناب و بی پرده از حضور بسیجیان در جبهه مقاومت اسلامی را به نمایش می گذارد. کما اینکه لشکر فاطمیون، تیپ زینبیون، بدریون عراقی، حزب الله سوریه و لبنان و... همگی متشکل از بسیجیان ملت های مختلف هستند که با میراث گیری از روحیه ظلم ستیزانه رایج در شجره طیبه بسیج مستضعفین، دسته دسته و گروه گروه به صفوف مجاهدان ظلم تیز جبهه مقاومت اسلامی می پیوندند.