انتخاب مرگ آگاهانه

دکتر «کرامت یوسفی» یکی از پزشکان مجرب و از قدیمی های پرکار و مشهور کرمان و حتی ایران است که ظریف ترین و دشوارترین جراحی ها را در همین خاک انجام داده است، او روزهای سخت جنگ هشت ساله درمانگر و ناجی رزمندگان بوده و بعد از آن هم دست از طبابت و افتخارآفرینی برنداشته است.

این پزشک صاحب نام با اشاره به روزهای نخست آغاز جنگ می گوید: ما براساس یکسری باورها و اعتقادات انقلاب کردیم اما معادلات جهانی علیه کشوری که تازه انقلاب کرده است و می خواهد در راستای نظم و مدیریت خود را بسازد طوری رقم می خورد که ناگهان براساس تحریکات و نقشه های شوم قدرت های استکباری مانند آمریکا و انگلیس که نمی توانند ببینند کشوری قدرتمند است و خودش می تواند بر منابع فکری و مالی تسلط داشته باشد و تصمیم بگیرد، تمام این توانایی ها را هدف می گیرند و براین اساس جنگی شروع می شود درحالی که ما به هیچ عنوان قصد جنگ و رو در رویی با هیچ کشوری را نداشتیم، اما ناخواسته ما را وادار به جنگ کرده و جواب صحبت های ما را با گلوله دادند و ما نیز به دفاع پرداختیم.

خروج پزشکان غیرایرانی

وی افزود: در آن زمان ما با کمبود پزشک مواجه بودیم بطوریکه تعدادی پزشک هندی، پاکستانی و بنگلادشی در کشور ما کار می کردند و به محض شلیک نخستین گلوله تمام این افراد از کشور خارج شدند چرا که بر خود تکلیفی برای ماندن نمی دیدند و فاجعه پزشکی رخ داد. ضمناً همانطور که می دانید رزمنده و یک نیروی جنگی به دو پشتیبان نیاز دارد: نخست مهمات و اسلحه جنگی و سپس پزشک و فردی که بتواند به محض زخمی شدن جان وی را نجات دهد و اینجا بود که وظیفه گروه پزشکی شروع شد و همان تعداد اندک پا در عرصه خدمت گذاشتند، هرچند که این خدمت بعدها نادیده گرفته شد!

به محض اینکه مشاهده کردیم در کشوری که متعلق به ماست و وامدار آن هستیم این فاجعه غیرمنتظره آغاز شده درحالیکه هیچ کس آمادگی ندارد! ما هم براساس اعتقاد به کشور تمام هم و غم خود را گذاشتیم و جبهه را پوشش دادیم.

در روز 31 شهریورماه که بمباران تهران شروع شد من به همراه هفت تن از پزشکان دیگر از همان روز نخست احساس وظیفه کرده و به صورت داوطلبانه راهی مناطق جنگی شدیم؛ یعنی اول مهر سال 59 وارد صحنه جنگ شدیم و تا آخرین لحظات حضور داشتیم. در دوران جنگ چه در عملیات ها به صورت داوطلب اضطراری و چه در بیمارستان های مادر ایران مانند بیمارستان فاطمه الزهرا (س)، شهدای تجریش و بیمارستان مصطفی خمینی حضور داشته و کار درمان مجروحین را بر عهده می گرفتیم.

زمانی در بیمارستان شهدای تجریش و بعد در بیمارستان فوق تخصصی حضرت فاطمه تهران 95 درصد بیماران را مجروحین جنگی تشکیل می دادند، یا در عملیات فاو که من در بیمارستان تهران بودم با هماهنگی ستاد فرودگاه 200 تخت برای مجروحین خالی کردم، درواقع این سه بیمارستان تمام بار مجروحینی را که به تهران منتقل می شدند به دوش می کشیدند و همیشه بخش های بیمارستان حضرت فاطمه (س)، 95 درصد مجروحینی بودند که ما در حال درمان ضایعات دست، پا، فک، صورت و عروق و اعصاب آنها بودیم.

باور داشتن خودمان دلیل این کار بود یعنی من خودم به عنوان یک انسان احساس کردم جوانان ما براساس اعتقاد و باور خود به جبهه می روند و من هم باید براساس باورم خدمتگزار مردم باشم و هیچ چیز دیگری نبود، نه چشم به مقامی داشتم، نه نگاهم به برگه مأموریت بود و نه اینکه انتظار پاداشی داشتم بلکه صرفاً براساس باورهایی که جوانان ما را به روی مین کشاند و باعث شد زیر پرتاب های بمب و موشک جان بدهند و سینه خود را زیر گلوله سپر کنند، من هم پزشکی جزء آن گروه بودم و همانطور که انبار مهمات پشت سر رزمنده بود من هم پشتیبان جسمی و روحی رزمنده ها بودم، اما گلایه من این است که به جای گفتن اینها در مردم تصور دیگری از پزشکان ایجاد شده است! پس هشت سال جنگ چه کسانی مجروحین و رزمندگان را درمان کردند؟ کدام پزشکان خارجی آمدند و حتی ذره ای از درمان جانبازان ما را برعهده گرفتند؟

بار جنگ به دوش عده کمی از پزشکان

بار جنگ هشت ساله را عده کمی از پزشکان بی ریا به دوش کشیدند در حالی که برنامه ریز جنگ نبودند بلکه درمان گر و ناجی مجروحین و زخمی های بی شمار بودند، مسلماً تعداد زیادی پزشک شهید، شیمیایی و جانباز داریم به گونه ای که تنها در بیمارستان فاطمه زهرا (س) در اهواز 50 پزشک، پیراپزشک و پرستار دچار عوارض شیمیایی شدند و هنوز هم سرفه های بی امان آنها ادامه دارد، اما همین پزشکان بیمارستان را ترک نکردند.

فقط خدا می داند که من چقدر عمل انجام داده ام، اما به خاطر دارم که تنها در یک روز شش یا هشت طحال پاره شده را برداشتم در حالی که پاره شدن طحال ظرف مدت دو ساعت فرد را از پا درمی آورد اما من همه آنها را نجات دادم، بسیاری کلیه های له شده را نفروکتومی کردم، چقدر روده و معده های پاره شده و ریه های له شده را درمان کرده و نجات دادم و همه اینها وظیفه ام بوده است، اما فقط یک چیز می خواهم آن هم حفظ حرمت پزشکان است، اگر در جامعه ای 1000 نفر پزشک هست و دو نفر خطا کرده اند نمی توان 980 نفر دیگر را متهم و محکوم کرد! در همه بخش ها تخلف می شود بحث این است که همان فرد خطاکار باید مجازات شود نه اینکه انگشت اتهام به سوی همه نشانه رود.

دفعه اولی که می رفتم وصیتنامه ام را به دست همسرم سپردم و راهی شدم. او بسیار گریه کرد ولی دفعات بعدی که می رفتم ایشان هم کنار آمده بود من مرگم را آگاهانه انتخاب کرده بودم و می دانستم روی سرم توپ و تانک خواهند ریخت نه نقل و نبات. خون بود و آتش، ولی باور وجود داشت و همه خالصانه کار می کردند. رزمنده ها نیمه شب ها دعا می خواندند و گریه می کردند. به خاطر دارم که تکنیسینی داشتیم در مریوان که هر شب حدود ساعت 11 غیبش می زد. یک شب او را تعقیب کرده و دیدم که در اتاق ظهور فیلم های رادیولوژی نشسته و زار زار گریه می کند، اشک می ریزد و از خداوند طلب بخشش می کند و می خواهد باز هم بتواند خدمت کند! در جبهه چنین فضایی بود یعنی فرد با تمام وجود کارم کرد اما هنوز هم دلش راضی نبود و طلب بخشش داشت.

انگشت اتهام به سوی همه!

شب دیگری در بیمارستان مریوان توسط گروه کوموله که زخمی های زیادی داشتند محاصره شدیم. روبروی بیمارستان تپه ای به نام «الله اکبر» بود که از آنجا بر روی بیمارستان آتش می ریختند تا نیروها را منفعل کنند و پرستاران و پزشکان را برای درمان زخمی های خودشان ببرند. در آن هنگام یکی از رزمنده های اصفهانی که پسری کوتاه قد بود، فشنگ ها را به صورت ضربدری به خود بسته بود و دور بیمارستان می دوید و شلیک می کرد. این فرد می دانست که جلوی هجمه های فراوان است اما باور داشت که باید این گروه خدمتگزار را حفظ کند. آن شب مانند اینکه تگرگ از آسمان ببارد بر روی بیمارستان فشنگ ریخته شد ولی در نهایت نتوانستند به خواسته خودشان برسند و بعد از اینکه از محاصره خارج شدیم این پسر را بغل کردم و از او پرسیدم برای چه این کار را کردی؟ و او گفت «آقای دکتر جان من در مقابل شما که ناجی هستید چه ارزشی دارد؟!» ولی امروز آنچه مرا اذیت می کند دیدن این همه تفاوت در صداقت دیروز و امروز است، آن روزها چگونه از جان پزشک محافظت می شد و این روزها چطور با یک خطا همه پزشکان را زیر سوال می برند.

گاهی زمستان ها در برفی به ارتفاع 12 متر گیر می کردیم. در آن هوا و همانجا سنگر زده بودیم و کف سنگر به جای کاشی های امروزی با یخ و برف مزین شده بود و در آن شرایط من طبابت می کردم و بقیه رزمندگی. بالاخره جنگ اداره و تمام شد اما بلافاصله آنچه باقی ماند بار زخمی های این هشت سال بود، شیمیایی ها، قطع نخاعی ها، مجروح ها و ... که دارای صدها مشکل بودند و باز هم غیر از پزشکان کسی نبود در این زمینه کمک کند و ما هم بار دیگر براساس وظیفه قدم به گود گذاشتیم.

من بعد از جنگ باید به یکی از مراکز استان ها می رفتم و در دانشگاهی برای ادامه خدمت مشغول می شدم. آن موقع یعنی در سال 1366 ایران 21 استان داشت و علی رغم اینکه من متولد استان فارس هستم اما با خودم فکر کردم به استان کرمان بیایم چرا که خیلی محروم بود، استادم دکتر برومند که خوشبختانه در قید حیات است خیلی اصرار داشت که تهران بمانم و همشهری هایم می خواستند به شیراز برگردم اما من کرمان را انتخاب کردم و نخستین فوق تخصص ورودی استان کرمان، اولین فوق تخصص جراحی ترمیمی و سوختگی استان، بنیان گذار بخش جراحی و ترمیم فک و صورت دانشگاه علوم پزشکی کرمان، ریاست این گروه و ریاست اتاق عمل بیمارستان شفای کرمان را داشتم، همچنین بنیان گذار بخش پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی کرمان بودم و نخستین پیوند کلیه را با دکتر عزیزالهی در اردیبهشت ماه سال 72 انجام دادیم درحالیکه هیچکس باور نمی کرد این کار انجام شود.

9 سال کشیک 30 شبه

اکنون در باورهیچ کرمانی نمی گنجد که اگر دست و پایی قطع شد نتوان آن را پیوند زد، هزاران پیوند عصب، سیاتیک و اعصاب دست و پا انجام داده ایم و خوشبختانه راه می روند و حرکت می کنند. بزرگ ترین جراحی های اعصاب محیطی در کرمان انجام شده است و آمار جراحی پیوند عصب و پیوندهای میکروسکوپی بعد از مرحوم استادم دکتر «گوشه» متعلق به خودم است، چرا که هم در جنگ و هم اینکه 9 سال تنها فوق تخصص جراحی فک و صورت ترمیمی استان و 9 سال 30 شب کشیک بودم و چهار استان را پوشش دادیم و بعد از آمدن همکارانم کشیک های من به 15 شب در ماه رسید، همه این اقدامات را وظیفه می دانم.

بعد از آن هم دیدم بخش سوختگی کرمان منفعل است از این رو دو سال کار کرده و آن را با معیارهای نوین همگام کردم. وقتی آمدم به کرمان پیوندهای دست و پا، جراحی های زیبایی مانند بینی، شکم و... را انجام دادم. نخستین تومور تیموس را در سال 67 در کرمان انجام دادم و دیدم بیماران نارسایی کلیه به تهران اعزام می شوند. آن زمان یک دفتر هواپیمایی در خیابان شریعتی بود که مردم باید در تابستان ها زیر سایه و در زمستان ها در باران و سرما منتظر می ماندند تا بلیتی تهیه کرده و عازم تهران شوند و تازه به تهران که برسند کلی مشکلات سفر، اسکان و... را داشتند به همین دلیل به بخش دیالیز بیمارستان شفا اعلام کردم که هیچ مریضی را به تهران اعزام نکنند و خودم تمام فیستول های عروقی آنها را رایگان می گذارم و اینگونه بود که از اعزام بیماران کرمانی به تهران هم جلوگیری شد و سپس توانستیم استان های همجوار را پوشش دهیم.

جراحی بیش از 40 هزار نفر

به علاوه زمانی که وارد کرمان شدم بحث ستاد مجروحین جنگی جهت بررسی زخم ها و دادن درصد مطرح بود که بار دیگر به مدت هشت سال یکی از اعضای اصلی و ارشد این کمیسیون بودم که بیش از 90 درصد پرونده های مجروحین استان را بررسی کرده ام. بعد از اینکه از دانشگاه بازنشسته شدم با 31 سال و هشت ماه خدمات علمی و دانشگاهی می توانستم سرمایه جانی، اقتصادی و فکری ام را صرف ساخت پاساژ و یا سفر به کشورهای دیگر کنم که هرکسی مختار است هر کدام از این کارها را انجام دهد اما باز هم فکر کردم از ساخت آخرین بیمارستان خصوصی واقعی در کرمان سال های زیادی می گذرد از این رو با پشتیبانی و همت دوستانی که کمک کردند توانستیم بیمارستان مهرگان را بنا کنیم و اکنون 200 نفر از جوانان ما اینجا مشغول هستند. حدود 140 نفر از متخصصین و فوق تخصصین شهر اینجا کار می کنند و تا امروز بیش از 40 هزار و 200 نفر در مهرگان عمل و حدود 120 هزار نفر هم ویزیت سرپایی شده اند.

بیمارستان در حال ارتقا از 50 به 150 تخت است و پروژه های دیگری نیز در این بیمارستان به بهره برداری خواهند رسید و قرار است بهترین سوئیت های پذیرایی از مردم، کلینیک های آنژیوگرافی و جراحی قلب را در مهرگان افتتاح کنیم تا بتوانیم در راستای توریسم درمانی هم قدم های بزرگی برداریم ضمن اینکه این بیمارستان اکنون مرکز جراحی بیماری های مادرزادی کل منطقه است، ضمناً در طول این پنج سالی که از عمر بیمارستان می گذرد خدای ما شاهد است که یک ریال هم برداشت و سود نکرده ایم بلکه هرچه درآمد داشته ایم را صرف توسعه بیمارستان کرده ایم، حتی هر سهامدار باید از جیب خود نیز مبلغی را برای ساخت بخش های جدید بیمارستان پرداخت کند.

افتخار می کنم که خداوند به من توفیق داده تا بتوانم ناملایمات، سختی ها و انتقادات را تحمل و برای رفاه مردم فعالیت کنم. من در مقابل خداوند و وجدان خودم راضی و روسفید هستیم که کوتاهی نکرده و شبانه روز کار کرده ام.

تاکید می کنم که ما در مقابل بیمارستان های دولتی نیستیم بلکه در کنار هم دو بال جهت پرواز بخش بهداشت، درمان و سلامت هستیم.