چرا پزشکان بی آبرو شده اند؟

تابلوی بزرگ روی دیوار را نشان می دهد و با حالتی مستاصل می گوید: «انگار فقط قاب شده تا دیوار خالی نباشد.»

بخش اجتماعی تبیان

تابلوی بزرگ روی دیوار را نشان می دهد و با حالتی مستاصل می گوید: «انگار فقط قاب شده تا دیوار خالی نباشد.» اشاره اش به منشور حقوق بیمار است که خیلی شکیل روی دیوار راهروی بخش پشتیبانی اورژانس بیمارستانی در غرب تهران نصب شده است. با عصبانیت گره روسری اش را سفت می کند و ادامه می دهد: «حدود 15 روز است دخترم را به خاطر مشکلات گوارشی به بیمارستان آورده ام، اما هنوز دلیل بیماری اش معلوم نیست یا لااقل کسی به ما چیزی نمی گوید. اساسا ما را در حدی نمی دانند که جواب سوال های ما را بدهند.»
رو می کند به تابلو و بند سه را با صدای بلند قرائت می کند: « بیمار حق دارد درخصوص مراحل تشخیص درمان و سیر پیشرفت بیماری خود اطلاعات ضروری را شخصا یا در صورت تمایل از طریق یکی از بستگانش، از طریق پزشک معالج درخواست کند.»

در بیمارستانی در سوی دیگر تهران هم، گویی اوضاع بند سه چندان مورد توجه ارائه دهندگان خدمات نیست. دختری که خواهرش را برای جراحی مغز به اتاق جراحی منتقل کرده اند، هنوز نمی داند عملی که قرار است روی خواهرش انجام شود نمونه برداری است یا جراحی درمانی. او می گوید: «10 روز است در این بیمارستان هستیم اما جز پرستار و دستیاران سال اول یا دومی مغز و اعصاب، پزشک متخصصی را که نامش بالای سر مریض ما نصب شده است، ندیده ایم. این بی انصافی است که در این مدت طولانی از بیماری مریض مان اطلاعی نداریم تا لااقل در مورد ادامه درمانش در این بیمارستان، تصمیم درست بگیریم.»
نمونه هایی از این دست کم نیستند، بیماران و همراهانی که اطلاعی از روند درمان شان ندارند و کسی هم خود را ملزم به پاسخ گویی نمی داند. اتفاقی که در روزهای اخیر و بعد از مرگ عباس کیارستمی چالش های جدی را پیش روی جامعه پزشکی و درمانی قرار داد. نامه اخیر بهمن کیارستمی که در روزهای گذشته منتشر شد نیز گواه همین ماجراست. اینکه خانواده کیارستمی از جریان درمانی پدرشان بی اطلاع بودند و آن را به حرکت در دالانی تاریک تشبیه کردند و به دلیل همین بی اطلاعی، هیچ گاه به روند درمان اطمینان نکردند.برخی معتقدند دود این رویه غیرشفاف در بیمارستان ها علاوه بر بیمار و همراهانش به چشم کادر درمان می رود و فعالیت ها و تلاش های آنها را در راستای علاج بیماران مخدوش می کند.

تهدید به فرصت تبدیل می شود؟

در سال 1353 وقتی فیلم دایره مینا ساخته شد، اعتراض های فراوان جامعه پزشکی را در پی داشت، اعتراض هایی که منجر به توقیف اکران این فیلم شد. اما موضوع جنجالی این فیلم که به باندهای تهیه خون های آلوده برمی گشت، زمینه های تاسیس سازمان انتقال خون ایران را فراهم کرد. حالا داریوش مهرجویی کارگردان همان فیلم، بعد از مرگ کیارستمی، به بی مسئولیتی برخی پزشکان اشاره کرد. او این بار با زبان هنرمندانه اش این اعتراض را نگفت و لحن تندش جامعه پزشکی را برآشفت. اما اظهاراتش دوباره این زخم سربسته را باز کرد که چرا برخی پزشکان در بیمارستان ها به گونه ای با مریض خود برخورد می کنند، که گویی هیچ وظیفه ای در قبال درمان یا پاسخگویی به بیماران شان ندارند.

منشوری که کسی آن را نخوانده

گرچه شاید کمتر بیماری از حقوق خود آگاه باشد، اما منشور حقوق بیمار سال هاست که در راهروهای بیمارستان های کشور نصب شده است. البته نگاهی به آمار شکایت از کادر درمانی پزشکی و میزان نارضایتی ها نشان می دهد برخی از ارائه دهندگان خدمات نیز از مفاد این حقوق بی اطلاع هستند یا می پندارند، اجرا نکردن بندهای این منشور نیز مشکلی برای ادامه کار برای آنها ایجاد نمی کند. موضوعی که به گفته حسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت به دلیل نبود نظارت لازم تشدید شده است.

شکایت برای حقوق درمان

محسن خلیلی، قائم مقام معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی در این باره گفته است: «اورژانس بیمارستان ها همیشه بیشترین شکایت ها را دارد.»

در این میان البته بسیاری نیز به دلیل ناآگاهی از حقوق شان شکایتی نمی کنند. خلیلی درباره راه اندازی سامانه ثبت شکایات می گوید: «ماقصد داریم از این طریق فرآیند ثبت تخلف پزشکی را از حالت زمان بر خارج کنیم؛ چراکه خیلی از افرادی که با برخورد نامناسب از سوی پزشکان مواجه می شوند، به دلیل اینکه نمی خواهند وقت شان در این سیستم تلف شود، از کادر درمانی شکایت نمی کنند. این درحالی است که بیمار حقوقی دارد که باید از آن بهره مند شود.»