علل گرایش جوانان به مُدهای غربی

مقام معظم رهبری در سال 83 و در جمع کارکنان سازمان صدا و سیما با بیان اینکه بنده با مد مخالف نیستم، فرمودند: «شاگردی کردن در علم، به معنای تقلید کردن در فرهنگ نیست؛ این نکته بسیار مهمی است. در زمان قاجاریه، اولین بار نشانه ها و نمونه های فرهنگ غربی وارد کشور شد؛ ایرانی های اعیانِ درباری آن روز که اولین قشرهایی بودند که با اروپایی ها ارتباط برقرار کردند، نخستین چیزی که یاد گرفتند، دانش نبود؛ عادات و رفتار و نحوه معاشرت آن ها را یاد گرفتند. این خطِ اشتباه و خطا از همان جا ترسیم شد...

بخش اجتماعی تبیان

مقام معظم رهبری در سال 83 و در جمع کارکنان سازمان صدا و سیما با بیان اینکه بنده با مد مخالف نیستم، فرمودند: «شاگردی کردن در علم، به معنای تقلید کردن در فرهنگ نیست؛ این نکته بسیار مهمی است. در زمان قاجاریه، اولین بار نشانه ها و نمونه های فرهنگ غربی وارد کشور شد؛ ایرانی های اعیانِ درباری آن روز که اولین قشر هایی بودند که با اروپایی َها ارتباط برقرار کردند، نخستین چیزی که یاد گرفتند، دانش نبود؛ عادات و رفتار و نحوه معاشرت آن ها را یاد گرفتند. این خطِ اشتباه و خطا از همان جا ترسیم شد... چون آن ها به دلیلی باید چیزی به نام کراوات دور گردنشان ببندند  که البته ما نمی گوییم شما چرا کراوات می بندید؛ کراوات مال آن هاست  آیا ما هم باید از آن ها تقلید کنیم؟ منطق ما برای این َکار چیست؟ چرا ما لباس و رفتار و آداب معاشرت و حرف زدن و حتی لهجه آن ها را تقلید کنیم؟
 
این حرف اشتباه نشود با اینکه بنده با مُد و تنوع و تحول در روش های زندگی مخالفم؛ نه خیر، مُدگرایی و نوگرایی اگر افراطی نباشد، اگر روی چشم و هم چشمی و رقابت های کودکانه نباشد، عیبی ندارد. لباس و رفتار و آرایش تغییر پیدا می کند، مانعی هم ندارد، اما مواظب باشید قبله نمای این مُدگرایی به سمت اروپا نباشد؛ این بد است. اگر مدیست های اروپا و آمریکا در مجلاتی که مُد ها را مطرح می َکنند، فلان طور لباس را برای مردان یا زنانِ خودشان ترسیم کردند، آیا ما باید اینجا، آن را تقلید کنیم؟ این بد است. خودتان طراحی کنید و خودتان بسازید.»
 
در این راستا و هم زمان با تأکیدات مقام معظم رهبری بر حمایت از تولید داخلی میزگرد بررسی «علل گرایش جوانان به پوشش های غربی و عدم استقبال جوانان از طرح های داخلی»، با حضور میترا تمجیدی طراح لباس و داور جشنواره بین المللی مد و لباس فجر، سیده مرضیه ابراهیمیان مدون اولین دوره تدریس طراحی پوشش اسلامی چادر در کشور، مهرداد نیلفروشان تولید کننده پارچه و طیبه میرزا اسکندری جامعه شناس برگزار شد.
 
در این نشست موضوعاتی مانند پشت پرده مافیای واردات برندهای خارجی به کشور، عدم حمایت دولت از هنرمندان مد و لباس، ضعف دروس دانشگاهی و عدم خلاقیت اساتید طراحی لباس، نبود نظارت بر کارگاه های تولیدی، عدم وجود اهتمام در میان مسئولان برای اصلاح وضعیت مد و لباس در کشور مطرح شد، بخش اول این نشست را می توانید در ادامه بخوانید:
 
به عنوان هنرمندان حوزه مد و لباس، تعریفتان از مد چیست؟ و یک لباس یا یک طرح خاص چطور به یک مد غالب در جامعه تبدیل می شود؟
 
اسکندری: کلمه مد یک کلمه فرانسوی است که به انگلیسی فشن گفته می شود. «مد» در معنای معمولی لغوی در فرانسه به معنای شیوه است، اما به صورت اصطلاحی آن شیوه و روش های خاص موقتی را مد می گویند که برای یک دوره زمانی مورد توجه قرار می گیرد اما وقتی از مد صحبت می کنیم، بیشتر نوع لباس پوشیدن به ذهن می آید در حالی که تمام حوزه ها که به نوع زندگی و سبک زندگی ما ارتباط دارد، می تواند در دایره مد تعریف شود، چون شیوه های موقتی است که آدم ها در زندگی خود از آن استفاده می کنند و موقتی بودن نکته حائز اهمیت است.
 
در کنار مد، یک رسم اجتماعی نیز داریم و رسم یک موضوع جا افتاده تری است که تمام جوامع نیز آن را دارند، اما مثل مد حالت موقتی و زودگذر ندارند، رسم اجتماعی به لحاظ جامعه شناختی جا افتاده تر است و چیزی است که به رفتار جمعی برمی گردد و در جماعت معنا دارد. همه ما در لباس پوشیدن یک سلیقه ای داریم، اما سلیقه بنده در لباس پوشیدن با سلیقه شما متفاوت است و مشخص است وقتی این موضوع یک مقوله اجتماعی می شود که در رفتار جمعی خودش را نشان دهد.
 
* مُد عامل تمایز طبقات بالای اجتماعی از طبقات متوسط است/ برچسب شیک بودن بر روی اجناس خارجی
 
معمولاً در مطالعات اجتماعی ثابت شده است که مُد از گروه های بالای اجتماعی شروع می شود، گروه هایی که خود را به لحاظ اجتماعی و اقتصادی برتر می دانند و خود را در یک کلاس بالاتر اجتماعی می دانند، معمولاً در شروع استفاده از مُد اینها اول هستند، چون اصولاً مد یک عامل تمایز است و اینکه می خواهند خودشان را متفاوت از دیگران نشان دهند. در پیروی از مدهای جدید پیش قدم هستند و اینها طبقه های بالای اجتماعی هستند که از لحاظ اجتماعی یا اقتصادی خود که بالاتر می دانند و نمی خواهند مانند بقیه باشند. مُد این خصوصیت را دارد که آدم را از دیگران متمایز می کند.
 
اما چه افرادی از آنها پیروی می کنند. طبقات پایین اجتماع چون دوست دارند مانند بالایی ها شوند و بگویند ما با کلاس هستیم از آنها پیروی می کنند، همیشه جریان مُد از بالا شروع می شود و در پایین مورد تقلید قرار می گیرد، همین باعث می شود چیزی که سه سال پیش در اروپا مُد بود امروز اینجا مُد شود. متأسفانه چون بسیاری از جوانان ما خودشان را نسبت به اروپایی ها به لحاظ خیلی چیزها عقب تر می بینند بنابراین خود را در جریان پیروی از مد غربی قرار داده و می خواهند خود را بالا نشان دهد، سه سال پیش چیزی در اروپا مد است، الان آنجا از مد افتاده، اما اینجا تازه مورد پیروی قرار گرفته، شاید این تأخیر به خاطر این است، نه اینکه اروپا دیگر مرجع مد نیست. به نظر من، بنا به خیلی دلایل، کشورهایی مانند ایتالیا و فرانسه همچنان در زمینه مد و لباس مرجعیت دارند، و افکار عمومی جامعه ما آن چیزی را که از غرب به آنها می رسد، برچسب بالاتر، شیک تر، خاص تر، خوب تر و شایسته تر می زنند که ارزش پیروی دارد. حالا اگر با چند سال تأخیر به آنها می رسد، به نظر عده زیادی عیبی ندارد و هنوز قابلیت پیروی دارد.
 
* لباس از مُد افتاده غربی بعد از سه سال بر تن جوانان ایرانی است
 
چرا گرایش جوانان به استفاده از طرح های غربی بیشتر است؟
 
تمجیدی: ما هنوز فکر می کنیم جوانان ما طبق مد اروپا پیش می روند، در صورتی که اینگونه نیست. در حال حاضر همین امسال تمام لباس های اروپا مانند فرانسه، انگلستان و ایتالیا و هر جایی را که مثال بزنیم و ژورنال های آنها را ببینیم، تمام لباس ها گشاد، بلند و شکل حجاب گونه خاصی دارد، دقیقاً امسال چنین لباس هایی مد شده است، اما آیا شما چنین لباس هایی بر تن جوانان خودمان می بینید؟ شلواری که الان جوانان تن می کنند شلوار ساپورت جینی که سر زانوهایش پاره است برای سه سال گذشته اروپاست، پس ما نمی توانیم بگوییم جوانان کشورمان از مد خارج از ایران پیروی می کنند.
 
یک تفاوتی الان بین نظارت بر لباس آقایان و خانم ها وجود دارد و به جرأت می گوییم که هیچ نظارتی بر لباس آقایان در کشور ما وجود ندارد و گشت هایی که برای این منظور راه اندازی شده، بیشتر به پوشش خانم ها توجه می کنند و شاید به یک آقا حتی تذکر هم ندهند، وقتی که بین پوشش آقایان و خانم ها تفاوت قائل می شوند، قطعاً این اتفاق می افتد، دلیل دیگر این است که ما طی سال های اخیر، پوشش زنان را به پوشش مردان تبدیل کردیم. وقتی تمام زیبایی های پوششی زنانه را از یک خانم بگیرید، او به سراغ شلوار جین تنگ می رود که به شکل جوراب باشد، ریشه این مسئله خود ما هستیم.
 
* پوشش ایرانی تحت تأثیر هجوم فرهنگ های بیگانه و تلاش رسانه های خارجی برای جذب مخاطب است
 
ابراهیمیان: در مورد مرجع و مد این را می خواستم در رابطه با کشورمان مطرح کنم که در کشور ما شرایط ویژه ای وجود دارد، آن چیزی که دولت ما می پسندد و آن را به عنوان الگو معرفی می کند، وجه تمایز کشور ما نسبت به سایر کشورهاست. به دلیل پایبندی به اصول اسلامی ما متمایز می شویم و می خواهیم پوششی داشته باشیم که با اصول و موازین اسلامی باشد و از طرف دیگر با توجه به حضور حداکثری بانوان در جامعه، این دغدغه را پیدا می کنیم که نوع پوشش آنها چگونه باشد؟ ما در واقع یک الگوی برتر حجاب از طرف دولت داریم و از طرفی هجوم فرهنگ های بیگانه را داریم که از نظر آنها الگوی پوشش در کشور خودشان است و آنها به سمت کشورهای ما هم روانه می شود، از طرفی برخی رسانه های خارجی تلاش می کنند به عنوان مرکز مُد و اشاعه لباس مخاطب خود را جذب کند و پوشش خود را ترویج دهند و سود مالی و اقتصادی خود را از این موضوع ببرند.
 
در واقع ما از دو جهت تحت تأثیر هستیم. ما طراحان لباس در چند سال اخیر با توجه به دغدغه های موجود سعی کردیم حجاب با موازین اسلامی را ترویج دهیم و در جشنواره های مد و لباس آنها را ارائه دهیم. این تفکر هم اکنون ایجاد شده است که باید چه پوششی را جایگزین لباس های وارداتی کنیم که هم نیاز افرادی که تحت تأثیر رسانه های مختلف هستند را پاسخ دهد و هم لباس هایی بپوشند که در خور شأن بانوی ایرانی باشد و مفاهیم و موازین اسلامی و زیبایی براساس عزت یک بانوی ایرانی ایجاد شود. غیر از اینکه طراحان با آناتومی بدن، رنگ، راحتی، زیبایی و حسی و .. را باید مدنظر قرار دهند. ما در چند سال اخیر که وارد این فضا شدیم، تجربیات مختلفی را کسب کردیم. بنده از هفت سالگی چادر سر کردم و سال ها با چادر زندگی کردم، چون خودم طراح بودم، به این فکر افتادم که اگر لباسی را می خواهم براساس موازین و قوانین کشور رعایت شود، باید چه لباسی را طراحی کنم که مورد توجه حتی غیر مسلمانان هم قرار بگیرد که این اتفاق افتاد.
 
* فروش چادرهای ایرانی در کارناوال عید فطر استرالیا
 
در استرالیا نمایشگاهی برگزار شد و چادرهای طراحی بنده در کارناوال عید فطر استرالیا به فروش رفت، حتی از انگلیس مشتری داشتم، اینکه من امروز به عنوان یک زن طراحی کردم، خود را به تنهایی نمی بینم و کل جامعه این را خواسته است که وقتی یک جشنواره ای برگزار می شود، چادرهایی که تازگی دارد، برای عموم مورد استقبال قرار می گیرد.
 
* کتاب های تألیف غرب منبع درسی رشته های طراحی لباس در کشورمان است
 
بنابراین طراحان ما می توانند طرح هایی ارائه دهند که در خارج از کشور نیز مشتریان و طرفداران خود را داشته باشد، پس چرا این طرح ها در داخل آنچنان که باید مورد استقبال قرار نمی گیرد؟
 
نیلفروشان: سؤال شما را بنده اینطور جواب می دهم، اگر دولتمردان به صنعت مد و لباس مانند سایر صنایع نگاه کنند، آن وقت شما حرفی برای گفتن دارید؟ می گویید چرا جوانان کشور ما از لباس های غرب استفاده می کنند، 70 درصد از غرب استفاده می کنند و بقیه از شبیه این لباس ها استفاده می کنند که در داخل کشور دوخته می شود، دلیل آن چیست؟ چه کسانی این لباس ها را طراحی می کنند؟ کسانی که از دانشگاه ها فارغ التحصیل می شوند، اساتید این دانشجویان چه کتاب هایی را برای آنها تدریس می کنند؟ همان کتاب هایی که در غرب تألیف شد، اینجا تدریس می شود، پس فرهنگ دو هزارساله ای که اولین فرش و اولین پارچه ایرانی را داشتیم از بین رفته است و معدود طراحانی داریم که شاید به تعداد انگشتان دو دست هم نرسد که بخواهند فرهنگ ما را احیا کنند.
 
* به عنوان یک کشور اسلامی رشته طراحی چادر در دانشگاه هایمان نداریم
 
سیستم دانشگاهی خراب است. وقتی یک طراح لباس در یک سایت جست و جو می کند، از طرحی خوشش می آید، همان را طراحی و تولید می کند و من آن را می خرم، چون گزینه دیگری برای انتخاب ندارم، این تهاجم نیست بلکه القای یک طراح به مصرف کننده است. ما اینها را می خریم و سپس در خیابان ها گفته می شود این مغایر با ارزش هاست. طراحانی که از دانشگاه فارغ التحصیل شدند، متون و ادبیات خاصی را آموخته اند که تمام آنها تفکرات غربی است. ما به عنوان یک جامعه اسلامی در دانشگاه واحدی به عنوان چادر نداریم، در مقابل ببینید چند صدنفر طراح داریم که همه کپی کار هستند و هیچ کدام طراح نیستند. طراحی که بخواهد واقعاً یک طرح را خلق کند نداریم، اولین دلیلش دانشگاه است. شاید بتوان گفت تعداد طراحان واقعی در کشورمان بسیار کم است، از آن طرف من صنعتگر که پارچه تولید می کنم، نمی روم پارچه خاص آن طراح را تولید کنم، پارچه ای را تولید می کنم که خواست بازار باشد، پس اگر این طراح بخواهد از پارچه های موجود استفاده کند، وقتی پارچه خارجی می شود، نمی توانیم یک طرح اصیل ایرانی بزنیم.
 
تمجیدی: دقیقا درست است به عنوان مثال همین امسال در جشنواره مد و لباس فجر نمونه ای را داشتیم که طرح و اسلوب و تیکه دوزی ها ایرانی بود، اما چون پارچه خارجی بود، نتوانستیم آن را قبول کنیم.
 
نیلفروشان: صنعت مد و لباس در جامعه ما سردرگم است، ما یکسری صنعت داریم که یا رو به نزول هستند و به زمین خورده اند، یکسری صنایع ما در حال زمین خوردن هستند و برخی صنایع نیز خود را در سر بالایی حفظ کرده اند، آماری چند وقت پیش اعلام شد که نشان دهنده اهمیت صنعت مد و لباس در رونق اقتصادی یک جامعه را نشان می داد، اما ما متأسفانه به دو صنعت جهانگردی و مد و لباس کشورمان هیچ اهمیتی نمی دهیم. وقتی توریست ها به کشورمان می آیند اصلاًٌ متوجه نمی شوند که آیا مردم کشور ما لباس ایرانی پوشیده اند یا خیر؟
 
تحقیقی انجام دادیم که نشان داد در خارج از ایران افرادی که می خواهند لباس های خاصی بخرند، می دانند که باید به یکسری فروشگاه های خاصی بروند، اما آنهایی که نمی توانند از آن لباس های خاص خرید کنند به فروشگاه های زنجیره ای می روند، آنجا همه چیز به وفور است، اما در ایران همه تلاش دارند خود را با لباس خاص کنند، اما آنها با لباس نمی توانند خود را خاص کنند.
 
حیث المجموع، دانشجویی که به بازار کار می آید، نمی داند اصلاً تاریخ معاصر ایران چه بوده است. این به نظر بنده تهاجم نیست چون طراحان ما خالق اثر نیستند، بلکه کپی کار هستند.
 
اسکندری: ما متناسب با شرایط کشور می توانیم علم را از خارج از کشور بگیریم در احادیث هم آمده که علم را از حتی از هم کافر بگیرید، مهم این است که بومی سازی شود و آن علم به درد مقتضیات جامعه ما بخورد، چیزی که برای یک جامعه دیگر است به درد جامعه ما نمی خورد. وقتی به جامعه ما می آید، زمانی می تواند به درد مردم جامعه ما بخورد که بومی سازی شود، همان کاری که شما انجام می دهید، اما همه گیر نمی شود.
 
چرا دانشگاه ها از اساتید مجرب و خبره برای این رشته استفاده نمی کنند؟
 
تمجیدی: مشکل اساسی در این زمینه وجود دارد و آن این است که کار از ریشه خراب است. من کلاً به تحصیلات آکادمیک هنری معتقد نیستم، چون فقط از لحاظ تکنیک می شود کار را در دانشگاه یاد گرفت، اما بقیه غریزی، استعداد و یک مقدار شانس و البته تلاش و پشتکار است، واحدهای درسی دانشگاه ما در این زمینه بسیار عقب افتاده است. ما واحدی به نام تدریس چادر نداریم و خانم ابراهیمیان اولین نفری است که در مورد حجاب از اول ایران تحقیق کردند. ما در یکی از دانشگاه هایی که در این مد و لباس فعالیت می کند واحدی به نام رنگ شناسی نداریم، در حالی که رنگ یکی از عوامل اصلی طراحی لباس است، دانشجویی که رنگ را نمی شناسد و هارمونی رنگ ها را نمی شناسد، چه چیزی می خواهد طراحی کند.
 
ما در دانشگاه تجسم خلاق تدریس نمی کنیم، یک هنرمند باید دید بصری قوی داشته باشد؛ یعنی وقتی یک لباسی را طراحی می کند، وقتی چشمان خود را می بندد، باید آن لباس را دوخته شده تجسم کند.

بچه های ما وقتی از دانشگاه فارغ التحصیل می شوند، جز صفحه های موبایل و چند تا شماره تلفن، چیز دیگری نمی توانند تجسم کنند. دلیل دیگر این است که وقتی از خانم یا آقایی به عنوان استاد دانشگاه برای تدریس دعوت می کنند، به او می گویند ساعتی 5 هزار تومان حقوق می دهیم، یک طراح چه احتیاجی به آن 5 هزار تومان دارد؟ شش ساعت وقتم را بگذارم که 20 هزار تومان دریافت کنم؟ اگر در خانه استراحت کنیم، طرح های زیادی به ذهنمان می رسد و اگر در همان ساعت چند صفحه کتاب بخوانیم خیلی برایم مفیدتر است تا بخواهیم برای 20 هزار تومان 6 ساعت از وقتمان را بگذاریم، این پیشنهادی بود که به خود بنده داده شد. کتابی که آنها به دست من دادند، گفتم این کتاب را دانشجو می تواند بخواند، حفظ کند و یاد بگیرد، چون فقط تکنیک است و کار عملی هم ندارد، من چیزی را می توانم تدریس کنم که تا الان تدریس نشده و به تجربه به دست آمده است به نام «تجسم خلاق» که شما می توانید با هر امکاناتی که خداوند آفریده بتوانید طراحی و رنگ شناسی را یاد بگیرید، اما پاسخی که به من داده شد این بود که باید به یک واحد درسی تبدیل شود و به تصویب برسد و بعد از اینکه تمام این پروسه ها گذشت، ساعتی 5 هزار تومان به من بدهند!
 
برای استادان دانشگاه ارزش مالی قائل نمی شوند که بخواهند یک استاد ماهر برای تدریس بیاورند. موضوع دیگری که باعث این به هم ریختگی می شود، نبود نظارت بر کارخانه های کارگاه های تولیی و کارخانجات نساجی است.

باید برای هر کارگاه تولیدی یک طراح تعریف کنند و حتی به آنها بگویند اگر می خواهید مجوز فعالیت داشته باشید، باید یک طراح داشته باشید، اگر یک کارخانه نساجی دارد کار می کند، باید یک طراح داشته باشد.

یک تولیدکننده پارچه ممکن است به دلیل نشناختن هارمونی رنگ، پارچه ای تولید کند و رنگ هایی را در کنار هم استفاده کند که هیچ زیبایی نداشته باشد و حتی دیگر به سمت آن پارچه نمی روید، بعد چه کار می کنیم؟ به سمت پارچه های هندی می رویم، چون آنها رنگ بندی درستی دارند. پس اساتید باید آزادی عمل داشته باشند تا بتوانند علم روز را آموزش دهند.

ما نمی توانیم دو سال منتظر باشیم تا تحقیقات مان به وزارت علوم برود، آیا تصویب شود یا نشود، بعد به واحد درسی تبدیل شود یا نشود، خوب قطعاً در این دو سال آن فرد دلسرد می شود و از ایران می رود، چون می بیند دلسوزی هایش به درهای بسته می خورد، ریشه کار ما اشکال دارد و خراب است.
 
برگردیم به موضوع مُد، پس قبول دارید که مد و لباس را گروه خاصی در جامعه ترویج می دهند؟
 
تمجیدی: اینکه می گویید هم اکنون طبقات بالای اجتماع به مد می پردازند را بنده دیگر قبول ندارم، وقتی از تجریش خط مترو کشیده می شود تا بهشت زهرا(س) دیگر ما تهرانی به نام تهران نداریم. دختر خانمی که در پایین شهر زندگی می کند می آید تجریش موهای بلوند و دم خروسی و شلوارها و مانتوهای تنگ را می بیند، قطعاً نمی تواند برود مانتوهای 700 هزار تومانی یا یک میلیون و 200 هزار تومانی را بخرد، اما می رود ارزان آن را می خرد و بر تن می کند و این می شود که می رود خانه و به پدر کارگر خود اصرار می کند که باید فلان لباس و کیف را داشته باشم.
 
اسکندری: گفته شما تأیید این مطلب است که مُد از مناطق بالای جامعه شروع می شود و چون می خواهند متمایز شوند و قدرت پولی هم دارند و می توانند از جاهای مهم طرحی اقتباس کنند، طبقات بالا هستند و وقتی این کار را کردند، طبقات پایین به عنوان مقلد و پیرو می خواهند عین آن را با امکانات ضعیف تر خود داشته باشند.اما خانم تمجیدی به دلیل اینکه شما می گویید و من هم می گویم، مد جریانی است که از بالای جامعه به سمت پایین می آید و به هم ارتباط دارند و از هم گسسته نیستند.
 
تمجیدی: من یک پله به عقب برمی گردم و به تاریخ اشاره می کنم، ایران اولین کشوری بود که در تاریخ تمدن جهان مد را رواج می داده است.

در آن زمان کشورهایی مد را رواج می دادند که قدرت و تمدن داشتند. وقتی ایران کمی پایین آمد، مصر مهد مُد جهان شد، بعد قدرت مصر پایین آمد و فرانسه مهد مُد جهان شد و هنوز بعد از این همه سال، فرانسه مهد مُد است، به جز مد، مهد فلسفه و هنر نیز شد.

الان تمام کارگاه های اوت کوتور فرانسه به دوزندگی با دست روی می آورند، یک جایی دارند که هر سال تمام کارهای اوت کوتور را جمع آوری می کنند و به آنها مدرکی می دهند که به دست آوردن آن مدرک در فرانسه مقام بالایی دارد و شرایطش این است که تمام لباس ها به جز درز سرشانه و درز بالای پهلو، تمام لباس با دست کار می شود و هر اتاقی مختص یک لباس است و در هر اتاق افراد با لباس سفید پزشکی و دستکش پزشکی مشغول کار هستند، آیا ما برای لباس تاریخی کشورمان چنین ارزشی قائل هستیم؟ خانمی که در موزه ملی ایران کار می کند، یک لباس فرم درست بر تن ندارد، ما بر روی چه چیزی می خواهیم کار کنیم و وقتی می پرسیم این لباس که اینجاست دکمه اش با چه چیزی درست شده، می گوید من نمی دانم.
 
در سال های اخیر شاهد هستیم که جشنواره های مد و لباس هر سال در کشور برگزار می شود، به نظر می رسد آن طرح ها هم در بازار وجود ندارد؟
 
ابراهیمیان: تا زمانی که مسئولان جدی به کمک نیایند، مشکلی حل نمی شود. در ده سال اخیر افرادی که وارد این حرفه شدند به آنها توجه شود و باید صحبت های آنها شنیده شود و به آنها عمل شود. ما طراحان یک تنه نمی توانیم ادامه دهیم و در جایی کم می آوریم. در اولین جشنواره فجر فراخوان داده شد، من مقنعه طراحی کردم و جایزه هم گرفتم و در آن جشنواره 6 طرح من برگزیده شد، آن 6 طرح من را هیچ کسی به من نگفت که این کار که برگزیده، جشنواره مد و لباس بود چه کردی و کجا آن را ترویج کردید؟!. بنده با هزینه خودم پول گذاشتم تا آنها را تولید کنم، در حالی که من اصلاً تولیدکننده نبودم و دغدغه و کار من تولید نیست. من باید بنشینم و طرح بزنم و ایده بدهم. ما طراحان موش آزمایشگاهی بعضی متولیان مد شده ایم. من وقتی طرحی را می زنم که در استرالیا، انگلیس و مصر و ترکیه به فروش می رسد و در ایران هم مشتری دارد، هم زمان مجری صدا و سیما همان چادر را می خرد و من با هزار سختی می روم و متریال آن را آماده می کنم، وقتی صدنفر، 200 نفر طرح را به من سفارش می دهند، چه کار می توانم بکنم. دوست دارم طرح های خودم را که مانند بچه های من هستند به یک جایی رسانم. آرزو بر دل ما مانده که چرا نباید در کشور من جایی باشد که طرح های من به فروش برسد؟!
 
یعنی طرح هایی که حتی در جشنواره برگزیده می شود به تولید انبوه نمی رسد؟
 
اسکندری: بنده در یک جمله می گویم هیچ عزم و اراده ای برای اینکه ما به بحث پوشش و لباس در کشور سامان بدهیم وجود ندارد، اگر وجود داشت باید مطالبه طراحان تا الان انجام شده بود.
 
تمجیدی: نه، هیچ کدام از طرح ها تولید انبوه نشد. حدود سه سال است چند نفر از طراحان جمع شدیم و جاهایی که می رویم از وزارت صنعت و معدن تا کار گروه ساماندهی مد و لباس و جاهای دیگر که متولی اصلی هستند از آنها تقاضا کردیم یک مکان بزرگ به ما بدهند، تمام هزینه های آن با خودمان که بتوانیم آنجا یک گالری لباس ایرانی، زیبای پوشیده را راه اندازی کنیم، ما هر کدام یک گوشه تهران هستیم و همه هنرمندیم و هنرمندان هم پولدار نیستند. تمام برندهای معروف دنیا یک مافیایی پشت آنهاست که آن سرمایه گذار اصلاً دغدغه لباس و اینکه اسم او برده شود را ندارد و فقط به فکر سود مالی خود است، اما در اینجا وقتی یک طرح را به یک سرمایه گذار می دهیم تا با مشارکت هم تولید شود، می خواهد اسم خودش بر روی طرح باشد، در حالی که آن طراح زحمت این طرح را کشیده و این را خیلی از تولیدکننده ها قبول نمی کنند.
 
من نمی دانم چرا عده ای فکر می کنند طراحان لباس باید رایگان کار انجام دهند، از صدا و سیما به من گفتند برای کمپین حمایت از تولید ملی شال طراحی کنید، قبول کردم، اما می گویند در ازا برای شما تبلیغات انجام می دهیم! تولیدکننده به من می گوید طرحی را برایم آماده کنید، اما وقتی پای قرارداد می رسد، می گویند ما بدوزیم و بفروشیم، اگر فروش رفت، پول طرح را به شما می دهیم. یکی از تولیدکننده ها 10 هزار تولید و فروش داشته است اما به طراح گفته 3 هزار تولید داشته و درصد فروش 3 هزار لباس را به طراح می دهد و همین موارد باعث شده است که طراحان ما دیگر به هیچ تولیدکننده ای اعتماد ندارند.