تبیان، دستیار زندگی
برخلاف مجموع جمعیت دنیا که به طرز نامطلوبی رو به افزایش است، جمعیت کشورمان ایران به شدت رو به کاهش است. در این مطلب به بررسی عوامل موثر در کاهش باروری می پردازیم.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جمعیت ایران نصف می شود!

برخلاف مجموع جمعیت دنیا که به طرز نامطلوبی رو به افزایش است، جمعیت کشورمان ایران به شدت رو به کاهش است. در این مطلب به بررسی عوامل موثر در کاهش باروری می پردازیم.

سید محمد امین سعادت - بخش دانش و زندگی تبیان


در 11 ژوئیه(جولای) سال 1989 میلادی بود که جمعیت کل کره زمین از مرز 5 میلیارد نفر گذشت، و این باعث شد که این روز در تقویم بین المللی بعنوان روز جهانی جمعیت ثبت شود، تا دنیا بداند که اگر با همین افزایش جمعیت ادامه دهد، قطعا در منابع و میزان کمی و کیفی آن برای تک تک انسان ها به مشکل بر خواهد خورد. البته این تمام ماجرا نیست.
بر خلاف مجموع جمعیت دنیا، کشورمان ایران روندی نزولی و رو به کاهش در زمینه جمعیت دارد، و اگر فکر و عملی برای افزایش نرخ باروری و زاد و ولد در آن صورت نگیرد، در آینده ای نه چندان دور با کاهش شدید جمعیت مواجه خواهیم شد.
در تاریخ 30 ام اردیبهشت ماه سال 1393 بود که با ابلاغ سیاست های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری، پس از تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، این روز بعنوان روز ملی جمعیت نام گرفت.
در گزارشی اندیشکده ای آمریکا به نام بلفر (Belfer) اعلام کرد که نمودار جمعیت مسلمانان رو به کاهش است. اتفاقی که می توان از آن تحت عنوان خاموش ترین اتفاق دنیا نام برد. طی 30 سال گذشته نرخ ناباروری در ایران بطور شگفت انگیزی معادل 70 درصد بوده است، که طبق مقاله ای که حدود 3 سال پیش در تایمز منتشر شده بود، عنوان شده بود که با ادامه همین روند، تا پایان این قرن جمعیت ایران به کمتر از نصف خواهد رسید.

جمعیت

در همین راستا، سیاست های کلی جمعیت در 14 بند به موضوعات مختلفی از جمله افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی، رفع موانع ازدواج و ترویج تشکیل خانواده، اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران بویژه در دوره بارداری و شیردهی، تحکیم بنیان و پایداری خانواده، ارتقاء امید به زندگی، احترام و تکریم و تأمین سلامت سالمندان، توانمندسازی جمعیّت در سن کار، بازتوزیع فضایی و جغرافیایی جمعیّت، حفظ و جذب جمعیّت در روستاها و مناطق مرزی و کم تراکم، مدیریت مهاجرت به داخل و خارج، و رصد مستمر سیاست های جمعیّتی در ابعاد کمّی و کیفی پرداخته است.
از طرف دیگر، همانگونه که افزایش نرخ باروری مفید است، به همان مقدار مقابله با کاهش نرخ باروری هم تاثیرگذار است.
در این مطلب به بررسی عوامل کاهنده نرخ باروری می پردازیم.

عواملی که به طور مستقیم بر باروری تاثیر می گذارند

سن

عواملی همچون کنسرو ها، مواد آرایشی نامرغوب و امواج الکترومغناطیسی و موبایل در کاهش توان باروری موثرند

یکی از مهم ترین و اصلی ترین علت های ناباروری را می توان در سن خانم ها دانست. بدین معنا که افزایش سن با باردار شدن رابطه عکس دارد. بهترین سن خانم ها برای بارداری بین 20 تا 31 سال اعلام شده اما زمانی که سن مادر به 40 سالگی برسد ، باردار شدن سخت تر خواهد بود زیرا عدم وجود فولیکول های تخمدانی را می توان یکی از اصلی ترین دلایل ناباروری در سن بالا دانست.

اضافه وزن و چاقی

اضافه وزن می تواند فعالیت هورمون های زنان را مختل کرده و تا جایی پیش رود که شخص با مشکلات باروری مواجه شود. به زنان چاقی که قصد مادر شدن دارند، توصیه می شود تا با رژیم های غذایی و تحت نظر پزشک لاغر شوند تا بتوانند حس مادر شدن را تجربه کنند. زیرا در صورتی که غیر اصولی و با رژیم های خودسرانه لاغر شوید، بدن مادر آینده فاقد مواد لازم برای تغذیه جنین است که می تواند به تولد جنینی با ناهنجاری مختلف ختم شود.
اما از سوی دیگر، وزن کم مادر نیز می تواند یکی از دلایل ناباروری باشد زیرا زمانی که مادر بی اشتها باشد و از وزن کمی برخوردار باشد، فرآیند تخمک گذاری با مشکل مواجه شده و مادر در اصطلاح «نازا» خطاب می شود.

مصرف دخانیات و الکل

به زنانی که قصد باردار شدن دارند، توصیه می شود که از مصرف دخانیات و الکل پرهیز کنند زیرا هر دو مورد می تواند با کاهش قدرت باروری در زنان و مردان پاسخ داده شود. این موضوع تا جایی حائز اهمیت است که پزشکان معتقدند، در صورتی که یکی از والدین دخانیات یا الکل مصرف می کنند بایستی فاصله زمانی طولانی بین ترک این موارد و قصد باردار شدن وجود داشته باشد.

بیماری های ارثی

بسیاری از زوجین به بیماری های ارثی مبتلا هستند که می تواند زمینه ساز ناباروری باشد به همین دلیل توصیه می شود اگر قصد باردار شدن دارید با پزشکان و متخصصان مشورت کنید تا از بیماری های ارثی احتمالی یا حتی بیماری هایی که می تواند به جنین شما منتقل شود، آگاه شوید.

بیماری هایی که به ناباروری ختم می شود

به زنانی که قصد باردار شدن دارند، توصیه می شود که از مصرف دخانیات و الکل پرهیز کنند زیرا هر دو مورد می تواند با کاهش قدرت باروری در زنان و مردان پاسخ داده شود

بسیاری از بیماری ها هر چند ساده و بی اهمیت می توانند به ناباروری ختم شوند. برای مثال عفونت های مختلف، سندروم آندومتریوز یا مشکلات تخمدانی و رحمی می توانند به ناباروری ختم شوند. برای مثال، خانمی را در نظر بگیرید که در سیکل قاعدگی خود با مشکلات متعددی مواجه است و پریودهای نامنظمی را دارد.

مصرف داروها و ترکیبات سمی

بسیاری از داروها یا ترکیبات شیمیایی و شوینده ها بدون اینکه شخص اطلاع داشته باشد، می توانند ترکیبات سمی را وارد بدن زن یا مرد کنند که با اختلال تخمک گذاری پاسخ داده شود در نتیجه احتمال باروری کاهش می یابد.

تاثیر گرما و آلودگی هوا

گرما بخصوص در اسپرم مردان بسیار تاثیر گذار است. زنانی که قصد باردار شدن دارند نیز بایستی از رفتن به سونا یا جکوزی هایی که دمای بسیار بالایی دارند، بپرهیزند زیرا قرار گرفتن در این محیط می تواند فعالیت هورمون ها را مختل کند.

شغل های پر استرس

اگر شما زنی هستید که در حرفه پر استرسی فعالیت دارید تا جایی که میتوانید  فعالیت خود را کاهش دهید زیرا شغل شما مستقیما بر میزان باروری شما تأثیر دارد و می تواند شما را از مادر شدن محروم کند. 

تجربه سقط های مکرر

خانم هایی که با سقط های مکرر روبرو بوده اند بایستی احتیاط بیشتری را در زمان باردار شدن داشته باشند زیرا سقط های مکرر می تواند احتمال بارداری های آینده را در این زنان کاهش دهند.
چنین خانم هایی بایستی بین سقط های مکرر خود تا بارداری آینده فاصله انداخته و در این مدت نیز تحت نظر پزشک باشند تا بتوانند از سقط بعدی ممانعت کنند.

علاوه بر این ها

عواملی همچون کنسرو ها، مواد آرایشی نامرغوب و امواج الکترومغناطیسی و موبایل در کاهش توان باروری موثرند.
با صنعتی شدن جامعه و مدرن شدن سبک زندگی، عوامل تهدید کننده سلامت باروری نیز افزایش پیدا کرده است، و مراقبت در برابر آنها باید از دوران جنینی یا حتی پیش از آن در دستور کار قرار بگیرد. وجود مواد نگهدارنده در کنسرو ها و غذاهای آماده، وجود سرب در برخی لوازم آرایشی، فراوانی امواج الکترومغناطیسی و تلفن همراه میزان باروری را کاهش می دهند. حتی سونوگرافی های بیش از یک یا دوبار تا قبل از 6 ماهگی نیز می تواند موجب بروز اختلالات جنینی بشود، و در صورت امکان از انجام سونوگرافی پی در پی تا قبل از 6 ماهگی- مگر به دستور پزشک- خود داری شود.