ورم بهاره چشمی چیست؟

بیماری ورم بهاره چشمی در فصل بهار، تابستان و اوایل پاییز شایع تر و از شدت بیشتری برخوردار است. این بیماری چشمی، بیماری فصلی بوده و علامت اصلی آن خارش، قرمزی چشم و گاهی ترشحات غلیظ چشمی است.

علامت شایع بیماری کراتوکونژنکتیویت یا حساسیت بهاره یا ورم بهاره چشمی، خارش شدید چشم به همراه ترشحات غلیظ و چسبنده است. از دیگر علایم آن حساسیت به نور می باشد. اغلب بیماران سابقه حساسیت یا اگزمای دوران کودکی را دارند.

واکنش های آلرژیک بدن در اثر پاسخ شدید سیستم ایمنی به مواد بیگانه که آلرژن نامیده می شوند، باعث بروز این بیماری می شود.

دکتر محمودرضا پناهی بزاز، متخصص چشم در این باره می گوید:
«بیماری ورم بهاره چشمی در فصل بهار، تابستان و اوایل پاییز از شدت بیشتری برخوردار و شایع تر است. این بیماری چشمی، بیماری فصلی بوده و علامت اصلی آن خارش، قرمزی چشم و گاهی ترشحات غلیظ چشمی است.

این بیماری در افرادی که زمینه آتوپی دارند، شایع تر است. همچنین شیوع این بیماری معمولا در سنین 4 تا 8 سالگی است و بروز آن در پسران دو برابر دختران است.

این نوع بیماری چشمی، دوره چند ساله دارد و حملات خود را با شدت و ضعف در بیمار بروز می دهد.

این بیماری ضایعاتی را در پشت پلک و اطراف قرنیه چشم ایجاد می کند و از جمله عوامل تشدید آن گرما، اشعه آفتاب، گردوخاک و هوای خشک است.

به دلیل اینکه ماده هیستامین در پلک افراد مبتلا به این نوع بیماری چشمی، آزاد می شود، هیستامین آزاد شده موجب خارش چشم افراد خواهد شد. به همین دلیل پزشکان داروهایی که خاصیت مهارکنندگی حساسیت را دارند مانند قطره چشمی کرومولین سدیم چشمی، برای درمان آن تجویز می کنند.

همچنین ممکن است جهت درمان این بیماری از کورتون هایی مانند بتامتازون و پردنیزولون استفاده شود، ولی چنانچه مصرف کورتون جهت درمان این بیماری تحت نظر پزشک نباشد، چشم بیمار را در معرض خطر ابتلا به آب سیاه چشم قرار می دهد.

بیماری ورم بهاره چشمی عارضه جانبی ندارد. به تدریج از شدت این بیماری کاسته می شود و بیمار بهبود می یابد. ولی اگر بیمارانی با وجود خارش شدید در چشم، آن را بدون درمان رها کنند، ممکن است دچار عارضه قوز قرنیه شوند.»

تشخیص

چشم پزشک در معاینه ممکن است برجستگی های سفید رنگی را پشت پلک فوقانی و یا اطراف قرنیه مشاهده کند که این یافته کراتوکونژنکتیویت بهاره را از سایر بیماری ها  متمایز می کند. گاهی درگیری در قرنیه به صورت نقطه نقطه و سطحی و در موارد شدید زخمی با حدود کاملا مشخص مشاهده می شود که می تواند دید بیمار را به طور موقت یا دایمی کاهش دهد.

درمان

موثرترین راه درمان، حذف یا دوری از مواد آلرژن است که در اغلب اوقات غیر ممکن می باشد.

کمپرس سرد و استفاده از اشک مصنوعی و پماد های چشمی باعث تسکین علایم و رقیق شدن آنتی ژن ها می شود. برای درمان مرحله حاد این بیماری می توان از آنتی هیستامین های موضعی و در موارد شدیدتر از قطره های کورتیکواسترویید (کورتونی) موضعی استفاده کرد.

به یاد داشته باشید که استفاده از مواد ثابت کننده غشای سلول مانند کرومولین سدیم علایم فعلی بیماری را کاهش نمی دهد، بلکه باعث کاهش علایم آتی بیماری می شود. بنابراین از این دسته از داروها برای جلوگیری و کنترل علایم بیماری استفاده می شود و از آنجایی که این قطره ها بر خلاف کورتون ها بی ضرر می باشند، بایستی مرتب از آنها استفاده کرد تا اثر آنها ظاهر شود.

بیمارانی که زخم قرنیه دارند، باید با قطره های سیکلوپلژیک و آنتی بیوتیک های موضعی تحت درمان قرار بگیرند. استفاده از یک لنز پانسمانی و نازک می تواند باعث کاهش تماس بین قرنیه و پلک شود. زمانی که قسمت سطحی قرنیه ترمیم شد، آنگاه می توان از قطره های کورتیکواسترویید نیز استفاده کرد.

بهتر است برای کنترل این بیماری یک ماه قبل از شروع و در طول فصل حساسیت، از مواد ثابت کننده غشای سلول مانند کرومولین سدیم استفاده کرد و آنها را قطع نکرد، زیرا پس از قطع، با شروع مجدد حداقل دو هفته طول می کشد تا تاثیر کنند.