آمار نگران کننده افزایش انتقال جنسی ایدز

هشدارهای کارشناسان و رسانه ها در پنج سال اخیر مبنی بر اینکه موج سوم، درحال پیشرویِ بیشتر در ایران است، حالا به حقیقت پیوسته و جزئیات آماری نشان از آن دارد که این موج بیش از پیش دامن زنان را گرفته است.

نخستین مورد گزارش و ثبت شده ابتلا به ایدز در ایران مربوط به سال ۱۳۶۶ و در مورد یک کودک شش ساله مبتلا به بیماری هموفیلی است که فراورده های خونی آلوده وارداتی از فرانسه دریافت کرده بود.در ایران و طی سال های اولیه شیوع بیماری، وجود ایدز اساساً انکار می شد و شمار مبتلایان به آن، در داده های رسمی بین ۲۰۰ تا حداکثر ۵۰۰ نفر در نوسان بود،ولی در سال های بعد و از دهه ۸۰ میلادی، دولت ایران در راستای ارتقای بهداشت خانواده و سلامت جامعه فعالیت های آگاهی بخشی نسبت به این بیماری و ارایه آموزش های جنسی را در سطح کشور شروع کرد و در حال حاضر بنابر گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد این کشور در بالاترین جایگاه درمیان کشورهای منطقه از نظر بهداشت و ارایه آموزش های جنسی در زمینه پیشگیری از ایدز قرار دارد.

پراکندگی و آمار

استان های مازندران، کرمانشاه، فارس، هرمزگان، خراسان رضوی ، اصفهان و تهران از استان های پرخطر از نظر ایدز هستند.براساس آمار جمع آوری شده از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، بیش از ۲۷ هزار نفر افراد مبتلا به ویروس اچ آی وی (عامل بیماری ایدز) تا اول مهر ۱۳۹۲ به طور رسمی در بانک اطلاعاتی وزارت بهداشت ثبت شده بودند و وزارت بهداشت آمار واقعی مبتلایان به این ویروس را ۹۰ هزار نفر برآورد می کند. در افراد شناسایی شده تا سال ۱۳۹۲، ۴۷۹۶ نفر وارد فاز بیماری ایدز شده اند. ۱۱٪ زن و ۸۹٪ مرد بود اند. بر اساس آمار ثبت شدهی ۱۳۹۱، ۳۳ درصد بیماری به دلیل روابط جنسی غیرایمن بوده است که شامل ۶۷٫۵٪ مرد و ۳۲٫۵٪ زن می شود. تا پاییز سال ۱۳۹۰ حدود ۲۴ هزار نفر (در مجموع ۲۳٬۹۰۲ نفر) افراد مبتلا به ویروس اچ آی وی به طور رسمی در بانک اطلاعاتی وزارت بهداشت ثبت شده بودند. بنابراین با فرمول تخمین موارد واقعی بر اساس موارد ثبت شده، هم اکنون حدود ۸۰ هزار HIV مثبت در ایران وجود دارد.

هشدارهای کارشناسان و رسانه ها در پنج سال اخیر مبنی بر اینکه موج سوم، درحال پیشرویِ بیشتر در ایران است، حالا به حقیقت پیوسته و جزئیات آماری نشان از آن دارد که این موج بیش از پیش دامن زنان را گرفته است.

علاوه براین، سن ابتلا به ایدز نیز درحال کاهش است؛ مسئله ای که امروز به تأیید رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت نیز رسید و او با اشاره به جدید ترین آمار ابتلا به ایدز در کشور می گوید: براساس آمار جمع آوری شده از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، تا تاریخ اول فروردین 94 مجموعاً 29 هزار و 414 نفر مبتلا به HIV/AIDS در کشور شناسایی شده اند که 88 درصد آنان را مردان و 12 درصد را زنان تشکیل می دهند.

زنان، قربانی تماس جنسی آلوده هستند

وزارت بهداشت می گوید كه اکثر زنانی که ایدز دارند، از طریق تماس جنسی با همسران شان به این بیماری مبتلا شده اند. همسر این زنان به دلیل اعتیاد تزریقی یا تماس های جنسی آلوده شده اند و این ویروس را به آنها منتقل کرده اند.

همچنین رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت هم با اشاره به افزایش ابتلا به ایدز در زنان کشور گفته كه «از بین بیماران مراجعه کننده به بنده ۹۹ درصد موارد جدید از طریق رابطه جنسی مبتلا شده اند.»سازمان جهانی بهداشت هم تأکید كرده كه بیشترین راه انتقال ویروس ایدز در ایران از طریق برقراری روابط ناسالم جنسی صورت می گیرد.

ویژگی جسمانی زنان در ابتلای بیشتر به ایدز

زنان از نظر جسمانی آمادگی بیشتری نسبت به مردان برای دریافت ویروس HIVرا دارا هستند. این واقعیت یک پیام با خود به همراه دارد و آن این است که بایستی توجه خاصی به زنان در مبارزه با ایدز شود و از آنان حمایت بیشتری به عمل آید.

تأثیر مستقیم دیگری که آلودگی در زنان به وجود می آورد، انتقال ویروس از طریق مادر به جنین است که این نیز خود دلیل دیگری است برای توجه بیشتر به آسیب پذیری زنان و زنگ خطری است در افزایش آمار کودکان آلوده و مبتلا به ایدز. اطلاعات به دست آمده از تحقیقات متفاوت نشان می دهد که در تماس جنسی بین زن و مرد، زنان در مقایسه با مردان به میزان دو برابر بیشتر امکان دریافت ویروس از شریک جنسی آلوده خود را دارند.

در این میان برخی از كارشناسان نسبت به شیوع ویروس ایدز در محیط های آرایشگاه های زنانه هم هشدار می دهند و می گویند در صورت عدم رعایت بهداشت در این مكان ها، خدماتی مانند پدیکور، مانیکور و انواع تاتو مستعد انتقال بیماری هایی مانند ایدز است.به هرحال در اینجا هم آمار سلامت به نفع جامعه و به ویژه زنان نیست و صدای یک زنگ خطر دیگر هم شنیده می شود.
لذا پروین افسر کازرونی رییس اداره کنترل ایدز و بیماری های آمیزشی وزارت بهداشت  درباره آمار افراد مبتلا به ایدز در کشور، اظهار کرد: از سال 67 تا اول مهرماه 94، 30هزار و 183 مورد شناسایی شده است که 67 درصد انتقال از طریق اعتیاد تزریقی و 18 درصد از طریق جنسی صورت گرفته است. از میان کل موارد ابتلا به ایدز در سال 93 نیز،41 درصد از طریق اعتیاد تزریقی و 36 درصد از طریق جنسی صورت گرفته است. همچنین 15 درصد از کل آمار افراد مبتلا به ایدز از سال 67 تا 94 را زنان و 85 درصد را مردان تشکیل داده اند.

تحقق سه هدف اصلی تا پایان سال 2030

وی درباره برنامه های اداره ایدز وزارت بهداشت برای ارتقای مراقبت و درمان این بیماری گفت: ایران همراه با سایر کشورها در راستای اهداف بین المللی خود، برای رسیدن به پایان همه گیری ایدز تا سال 2030 متعهد به انجام سه هدف شده است. شناسایی 90 درصد موارد آلوده به ایدز، مراقبت و درمان 90 درصد موارد مبتلا و همچنین درمان 90 درصد از افرادی که حجم ویروس در بدن آنها به حدی رسیده که قابلیت انتقال و عفونت زایی به دیگران را نداشته باشد؛ سه هدف اصلی این برنامه هستند.

کازرونی افزود: بازنگری دستورالعمل های مراقبت و درمان اچ آی وی ایدز و بیماری های آمیزشی با آخرین اطلاعات علمی روز و همچنین پیشنهاد بخش های علمی و بین المللی صورت گرفته است. بر این اساس اطلاعات به دست آمده از گزارشات اجرایی، تطبیق و تدوین شده است.

رییس اداره ایدز وزارت بهداشت، آموزش پیشرفته پزشکان درمانگر ایدز و ارتقای کیفیت فعالیت ها و برنامه های کاهش آسیب را از برنامه های آینده برای پیشگیری از گسترش ایدز در کشور عنوان کرد که جمعیت های کلیدی مثل معتادان تزریقی که در معرض خطر انتقال جنسی اچی آی وی / ایدز هستند را هدف گرفته است.
ارتقای برنامه های کاهش آسیب و گسترش پایگاه های مشاوره، در اولویت وزارت بهداشت
به گفته وی، برنامه های ارتقای کیفیت کاهش آسیب، مراکز ماده 16 که مربوط به ترک اجباری اعتیاد هستند، مراکز ماده 15 که به عنوان مراکز اقامتی میان مدت فعالیت می کنند و همچنین DICها را در بر می گیرد.

رییس اداره ایدز وزارت بهداشت، ارزیابی وضعیت HIV و مشاوره، آموزش و وصل کردن موارد شناسایی شده جهت مراقبت و درمان جمعیت کارتن خواب، با همراهی سایر سازمان های متولی را بسیار مهم خواند.

کازرونی افزود: برنامه ریزی برای گسترش پایگاه ها و مراکز مشاوره، گسترش برنامه های آموزش و اطلاع رسانی با مشارکت گسترده سازمان ها و ارگان های دولتی و غیردولتی که این رسالت را برعهده دارند، از اولویت های این وزارتخانه برای پیشگیری از گسترش ایدز در کشور است.

برنامه ریزی برای ورود آموزش پیشگیری از ایدز به مدارس

کازرونی تصریح کرد: جلب مشارکت بخش های مختلف، تاکید بر برنامه های پیشگیری و کنترل ایدز در گروه نوجوانان و جوانان به صورت آموزش در مدارس و خارج از مدارس در قالب بسته های آموزشی که با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش شروع شده نیز در دست اقدام است.

ابلاغ چهارمین برنامه استراتژیک پیشگیری و کنترل ایدز به دستگاه ها

کازرونی در ادامه، با اشاره به تدوین برنامه پیشگیری و کنترل ایدز در قالب چهارمین برنامه استراتژیک از سال 94 تا 98، در خصوص جزییات آن گفت: این برنامه پنج هدف نهایی برای رسیدن به کاهش شیوع ابتلا در گروه های مختلف دارد. قرار است شیوع ابتلا به عفونت HIV در جمعیت عمومی به کمتر از 0.15، درسوء مصرف کنندگان تزریقی به کمتر از 13 درصد و در افراد در معرض خطر انتقال جنسی به کمتر از پنج درصد برسد. همچنین بروز عفونت HIV در نوزادان زنده متولد از زنان باردار مبتلا به HIV به میزان 90 درصد و مرگ منتسب به ایدز در مبتلایان به HIV نیز به میزان 20 درصد کاهش پیدا کند.

وی افزود: این برنامه اسفند ماه سال گذشته با حضور رییس جمهورتصویب و ابلاغ شده است. یکی از مهم ترین اقدامات آن نیز تشکیل کمیته های اجرایی کردن برنامه استراتژیک، به خصوص کمیته پایش و ارزشیابی برای رصد فعالیت های آن ها است.