ازدواج های سیاسی

در ایران زوج های سیاسی زیادی نداریم، اما به جای آن تا دلتان بخواهد ازدواج سیاسی صورت گرفته است؛ ازدواج هایی که اغلب نقش ائتلاف را ایفا کرده و خانواده های برجسته در عالم سیاست را به هم پیوند می دهد...

از آنجایی که می گویند: «کبوتر با کبوتر، باز با باز...» ، ازدواج درون یک طیف اجتماعی، فرهنگی و حتی شغلی کاملا منطقی به نظر می آید. به همین دلیل است که بسیاری از افراد جامعه درباره انتخاب همسر با همین رویکرد اقدام می کنند. بسیاری از پزشکان، مهندسان، کارمندان بانک، روزنامه نگاران و... همسران همکار را ترجیح می دهند، اما به دنیای سیاست که می رسی، اوضاع اندکی فرق دارد. در ایران زوج های سیاسی زیادی نداریم، اما به جای آن تا دلتان بخواهد ازدواج سیاسی صورت گرفته است؛ ازدواج هایی که اغلب نقش ائتلاف را ایفا کرده و خانواده های برجسته در عالم سیاست را به هم پیوند می دهد و این طور است که سیاست علاوه بر پدر و مادر، همسر و فرزند و خانواده دار هم می شود.

برای نام بردن از زوج های سیاسی در ایران باید به چند نکته توجه کرد. نخست آنکه حساب ازدواج های سیاسی را جدا کرده و بحث را از نسبت فامیلی سیاست مداران به دایره کوچک تر همسران سیاست مدار محدود کرده ایم.

نکته قابل اهمیت دیگر تفاوتی است که در بررسی زوج های سیاسی دنیا و ایران به چشم می خورد. اگر قرار به بررسی در دنیا باشد، بدون شک مهم ترین زوج های سیاسی؛ رؤسای جمهوری و همسرانشان هستند، اما در کشور ما همسران رئیسان جمهوری هیچ وقت جایگاه چندان ویژه ای نداشته اند. حتی می توان گفت تا همین شش یا هفت سال گذشته کسی نه نامی از همسر رئیس جمهوری و دیگر مقامات ارشد کشور شنیده بود، نه عکسی از او دیده بود و نه توقع داشت که او در عالم سیاست صاحب نقش باشد.
بعد از کنارگذاشتن این گروه- همسران مقامات - برای طبقه بندی صحیح تر زوج های سیاسی می توان آنها را به دو گروه زوج هایی که بعد از آغاز به کار سیاسی با هم ازدواج کرده اند و زوج هایی که بعد از ازدواج و به واسطه یکی از همسران به زوج سیاسی تبدیل شده اند، تقسیم کرد.

در ادامه، زوج های سیاسی را معرفی می کنیم؛ زوج هایی که برخی از آنها اکنون در قید حیات نیستند.

عصمت باروتی و حسین شریعتمداری

عصمت باروتی، متخصص زنان و زایمان است و در دولت نهم در زمان وزارت محمدباقر لنکرانی، مسئولیت معاونت جدیدالتاسیس دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت را بر عهده گرفت و مشاور مرضیه وحیددستجردی در امور زنان بود. همسرش حسین شریعتمداری نیز مدیر مسئول روزنامه کیهان و نماینده ولی فقیه در این مؤسسه است.

وقتی لاریجانی فلسفه خوانده، داماد ناخلف می شود!
علی لاریجانی که در کلامی طنزگونه از سوی علی مطهری به داماد ناخلف تشبیه شده است، رابط بین این دو بیت روحانی است. او در 21 سالگی به خواستگاری دختر شهید مطهری می رود تا زمینه یک ازدواج مذهبی و سیاسی را در ایران شکل دهد. علی مطهری روز خواستگاری رئیس مجلس شورای اسلامی از خواهرش را اینگونه روایت می کند: «به یاد دارم وقتی که آقای لاریجانی برای خواستگاری به منزل ما آمد، شهید مطهری که معمولا درباره موارد قبلی اینطور اظهارنظر می کرد که «آدم عمیقی نیست»، پس از اولین جلسه ملاقات، شخصیت او را با آن که 21 سال بیشتر نداشت، پسندید. رفتار بزرگوارانه او با همگان از جمله خانواده ما در این سی سال و اندی که از آن ایام می گذرد، گواهی است بر تشخیص درست آن شهید. آقای دکتر علی لاریجانی با اخلاق نیکویی که دارند همواره یک داماد محبوب و مطلوب برای خانواده ما بوده اند.»

اما در کنار نزدیکی بین «علی»های خاندان مطهری و لاریجانی، نطق علی مطهری و پاسخ برادران لاریجانی شاید به نحوی زمینه اختلاف اساسی را میان بعضی از اعضای دو خانواده سیاسی و مذهبی ایران نیز نمایان ساخت. به بهانه این رویارویی اما شاید پر بیراه نباشد گریزی به یکی از رسوم قدیمی ازدواج در عالم سیاست و مذهب ایران بزنیم. چه آنکه یکی از رسوم قدیمی علمای حوزه علمیه ازدواج فرزندان ذکور با دختران بیوت مراجع و یا علما بوده است که زمینه تحکیم روابط در عالم سیاست و مذهب در ایران را فراهم ساخته است. رابطه هایی که گاهی میان جریان های مخالف و گاهی میان شخصیت های نزدیک به هم شکل می گیرد.

فرزندان رهبری و پیوند با بیوت روحانیت

فرزندان مقام معظم رهبری نیز همچون بیوت دیگر علما، همسران خود را از میان دختران روحانیون شناخته شده انتخاب کرده اند. سید مصطفی خامنه ای داماد مرحوم آیت الله عزیز خوشوقت، از روحانیون و علمای شناخته شده تهران است که چندی پیش فوت کرد. سید مسعود خامنه ای فرزند دیگر مقام معظم رهبری، داماد آیت الله سید محمدباقر خرازی از مدرسین حوزه علمیه قم و شوهر خواهر سید صادق خرازی معاون وزیر امور خارجه دولت اصلاحات است. در این میان سید مجتبی خامنه ای با دختر غلامعلی حداد عادل رئیس سابق مجلس شورای اسلامی ازدواج کرده است.

حداد عادل ماجرای خواستگاری مجتبی خامنه ای را اینگونه روایت می کند: «آن زمان دخترمان دیپلم گرفته بود و کنکور هم شرکت کرده بود. پس از مقدمات کار، یک روز پسر آقا و مادرش با یک قواره پارچه به عنوان هدیه برای عروس آمدند و صحبت کردیم و پس از رفتن آقا مجتبی، نظر دخترم را پرسیدم، ایشان موافق بودند. بعد از چند روز خدمت آقا رفتیم. آقا فرمودند؛ «آقای دکتر، داریم خویش و قوم می شویم.» گفتم؛ «چطور؟» گفتند؛ «خانواده آمدند و پسندیدند و در گفت وگو هم به نتیجه کامل رسیده اند، نظر شما چیست؟» گفتم؛ «آقا، اختیار ما دست شماست.»
آقا فرمودند؛ «نه، شما، دکتر و استاد دانشگاهید و خانم تان هم همین طور. وضع زندگی شما مناسب است، اما زندگی من این طور نیست. اگر بخواهم تمام زندگی ام را بار کنم، غیر از کتاب هایم یک وانت بار می شود. اینجا هم دو اتاق اندرون و یک اتاق بیرونی است که آقایان و مسوولان در آنجا با من دیدار می کنند. من پول ندارم خانه بخرم. خانه ای اجاره کرده ایم که یک طبقه مصطفی و یک طبقه هم مجتبی زندگی می کنند. شما با دخترت صحبت کن که خیال نکند حالا که عروس رهبر می شود، چیزهایی در ذهنش باشد. ما این طور زندگی می کنیم. اما شما زندگی نسبتاً خوبی دارید. حالا اگر ایشان بخواهد وارد این زندگی شود، کمی مشکل است. مجتبی معمم هم نیست. می خواهد قم برود و درس بخواند و روحانی شود. همه اینها را به او بگو بداند.»

مطهری با دختر ایازی

در یکی از  جدیدترین مورد این ازدواج ها، ازدواج پسر دکتر علی مطهری« نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی» و دختر سید محمد هادی ایازی « معاون محمد باقر قالیباف» بود تا بازهم مردم شاهد پیوندی از جنس سیاست باشند.
پدرها اصولگراهستند اما جنس دیدگاهشان با هم فرق می کند، پدر داماد، طرفدار سرسخت آیت الله هاشمی رفسنجانی و پدر عروس سنگ شهردار تهران را به سینه می زند. داماد که نام پدر بزرگ خود یعنی مرتضی را یدک می کشد، مهندس عمران است و برخلاف خانواده چندان سیاسی هم نیست و نام از او هم برخلاف بعضی فرزندان سیاسیون کمتر شنیده می شود. با نگاهی به گذشته و به بهانه این ازدواج می توانید، به موارد متعددی از ازدواج های سیاسی برسید، ازدواج هایی بین روحانیون، بین سیاسیون، بین راست ها، بین چپ ها و گاهی هم بین مخالفان سیاسی .

هاشمی ها و لاهوتی ها

هاشمی و لاهوتی، دو نامی است که بعد از انقلاب با هم پیوند خورد و آیت الله هاشمی شد پدر عروس ها و آیت الله لاهوتی، پدر دامادها. هاشمی رفسنجانی و حسن لاهوتی هر دو از مبارزان سیاسی با رژیم پهلوی بودند. همین سوابق و مناسبات سبب شد دو پسر آیت الله لاهوتی یعنی حمید و سعید با دو دختر آیت الله هاشمی رفسنجانی به ترتیب فائزه و فاطمه هاشمی ازدواج کنند.
فائزه هاشمی ماجرای ازدواج خود و فاطمه هاشمی را اینگونه بیان می کند:« به دعوت آقای لاهوتی به شمال رفتیم،٦ بعد از سفر، بابا به من و فاطمه به صورت جداگانه گفت که حمید از من و سعید از فاطمه خواستگاری کرده است. من و فاطمه هم قبول کردیم. بعد از پیروزی انقلاب، ۱۳ اسفند، بود که آقای لاهوتی به همراه پسرانش برای شام به منزل ما آمدند. آقای لاهوتی پیله کرد که باید امشب عقد کنیم و همان شب آقای لاهوتی وکیل ما دو خواهر شد و بابا هم وکیل آن دو تا شد و عقد انجام شد.»

پیوند خوردن خانواده های صدر و سیستانی با بیت امام (ره)
نوه های امام خمینی نیز دیگر روحانی زاده هایی هستند که با بیوت علما و مراجع وصلت کرده اند. سیدحسن خمینی شناخته شده ترین نوه امام با دختر آیت الله موسوی بجنوردی از اساتید حوزه علمیه ازدواج کرد. رابطه داماد و پدرزن با توجه به نزدیکی تفکرات و اندیشه های مذهبی و سیاسی به هم خیلی خوب است و همیشه این دو در کنار هم در مراسم  مختلف حضور دارند.
سیدیاسر و سیدعلی خمینی نیز به ترتیب با دختر سیدمحمد صدر و سیدمحمد شهرستانی ازدواج کرده اند. حاصل این ازدواج پیوند بیوت صدر و سیستانی با بیت امام خمینی (ره) است. رابطه این دو نوه امام خمینی (ره) نیز با پدرزن های خود بسیار خوب است.

پیوند مرید و مرادی
یکی از معروف ترین ازدواج های سیاسی ایران، ازدواج پسر محمود احمدی نژاد با دختر اسفندیار رحیم مشایی است. مراد و مریدی که در فضای سیاسی ایران هیچ دستی نتوانست آنها را جدا کند. احمدی نژاد به خانه مشایی می رود و دختر را برای پسر خواستگاری می کند. خانواده عروس 14 سکه مهر دخترشان می کنند تا دختر مشایی بشود عروس خانواده احمدی نژاد.می گویند که مهمان های مراسم عقد این دو جوان 20 نفر مرد و 25 نفر زن بوده است.

پیوند خانواده آقا محسن با خانواده امام
محسن رضایی نیز برای یکی از پسرهای خود به سراغ خانواده امام می رود. علی رضایی با خانم هدی طباطبایی، نوه امام و فرزند لیلی بروجردی و عبدالحسین طباطبایی ازدواج کرد. عبدالحسین طباطبایی برادرزاده صادق طباطبایی سخنگوی دولت موقت و برادر همسر مرحوم احمدآقا خمینی است. علی رضایی یک فرزند پسر به نام محمدبنیامین دارد که در واقع محمدبنیامین، نوه محسن رضایی و نبیره دختری امام خمینی است.