اثر مایکروویو بر سلامتی

پخت و پز با مایکروویو، بسیار آسان و سریع است. آشپزی ای سریع و آسان، بدون نیاز به تحرک و جنب و جوش زیاد. با این حال بسیاری از مردم بر این باورند که این وسیله، هزینه هایی را نیز به همراه دارد...

بسیاری از مردم تصور می کنند که مایکروویو، تولید اشعه های مضر می کند و سبب از بین رفتن مواد غذایی مفید و ضروری می شود. در این مقاله، نگاهی موشکافانه بر این دستگاه و اثراتی که بر مواد مغذی و سلامتی غذاها دارد، می اندازیم.

مایکروویو چیست و چگونه کار می کند؟

مایکروویو، یکی از وسایل برقی آشپزخانه است که انرژی الکتریکی را به انرژی الکترومگنتیک، که به آن امواج میکرو یا کوتاه می گویند، تبدیل می کند. این امواج، مولکول های غذایی را تحریک می کند و آن ها را به جنب و جوش در می آورد. این امواج، سبب حرکت مولکول ها در جهت های مختلف، چرخشی، بالا و پایین، چپ و راست می شود. در نتیجه ی این حرکات، مولکول ها با یکدیگر برخورد بیشتر کرده و تولید گرما می کنند. درست مثل زمانی که در سرما، دست های خود را به هم می مالید تا کمی گرم شود، این اتفاق در سطح مولکول ها می افتد. امواج مایکروویو، اول در سطح مولکول های آب این اتفاقات را ایجاد می کنند و پس از آن، این اتفاق برای مولکول های روغن، چربی ها، و حتی شکر می افتد. به دلیل توزیع امواج در بین مولکول های غذا، این روش پخت در مقایسه با سایر روش ها سریعتر می باشد.

آیا این امواج، به ما صدمه می زند؟

امواج مایکروویو، از نوع الکترومگنتیک هستند. از آنجایی که نام آن ها، اشعه است، باعث نگرانی برای سلامتی می شود. درست است که مایکروویو، اشعه تولید می کند، اما همه ی اشعه ها خطرناک نیستند. امواج فرکانس های متفاوتی دارند که مثلاً از فرکانس بالا در اشعه ایکس و گاما شروع می شود و تا پایین ترین فرکانس که امواج رادیویی و مایکروویو است، ادامه پیدا می کند. دستگاه مایکروویو، تولید امواج غیر یونی می کند، و این امواج، درست مانند امواجی است که از تلفن همراه ساطع می شود، با قدرتی بالاتر. از آنجایی که این امواج فرکانس پایینی دارند، توانایی آسیب به DNA را ندارد.

نور هم نوعی موج الکترومگنتیک است. بنابراین، تمامی امواج مضر نیستند.
از طرفی در داخل مایکروویو، صفحه ای فلزی وجود دارد که مانع خروج امواج از مایکروویو می شود. بنابراین، این عامل نیز، سبب ایمنی بیشتر آن شده است.
تنها نکته ی مهم، رعایت نکات ایمنی است. مثلاً صورت خود را حداقل 30 سانتی متر از مایکروویو، دور نگه دارید. زیرا این امواج، به سرعت با افزایش فاصله کاهش می یابد. همچنین از این مطمئن شوید که مایکروویو شما به خوبی تعمیر شده است. اگر دستگاه شما بسیار قدیمی و یا شکسته است یا درب ان به درستی بسته نمی شود، یک دستگاه جدید و مطمئن خریداری کنید.

چگونه مایکروویو بر مواد مغذی غذاها، اثر می گذارد؟

هر یک از روش های طبخ غذا، سبب کاهش میزان مواد مغذی می شود. یکی از مهمترین عوامل در از بین بردن مواد مغذی، دمای بالا، زمان طولانی، به همراه آب زیاد برای طبخ است. در صورتی که آب غذا حین پخت زیاد باشد، سبب خروج و نشت ویتامین های محلول در آب شده و میزان آن در غذاها کاهش می یابد؛ مایکروویو، از این 3 نظر بسیار خوب است. بنابراین ما انتظار داریم که میزان موادمغذی موجود در غذاها، در طبخ با مایکروویو، بیشتر از جوشاندن و سرخ کردن باشد.
در مطالعات انجام شده در این زمینه دیده شده که مایکروویو، میزان مواد مغذی را در مقایسه با روش های دیگر پخت و پز کم نمی کند. نتایج حاصل از مطالعات حاکی از این است که استفاده از مایکروویو و فر، برای پخت، سبب حفظ بیشتر مواد مغذی شده و در مقایسه با این دو روش خوب، استفاده از زودپز (پخت تحت فشار) و جوشاندن (پخت معمولی) سبب از بین رفتن بسیاری از مواد مغذی موجود در غذا می شود.
استفاده از مایکروویو، برای شیرهای خشک کودکان نیز مناسب است اما از آن برای گرم کردن شیر مادر، نباید استفاده کرد. زیرا سبب از بین رفتن عوامل آنتی باکتریال شیر مادر می شود.

مایکروویو، سبب کاهش تولید ترکیبات مضر می شود

یکی از مزایای مایکروویو این است که غذا به میزان سایر روش های پخت و پز، گرم نمی شود. این افزایش دما در مایکروویو در مدت زمان کوتاهی اتفاق می افتد که این زمان کوتاه، اجازه ی تولید ترکیبات خطرناک را نمی دهد.
عموماً دما در مایکروویو، به بیشتر از 100 درجه سانتی گراد یا 212 درجه فارنهایت نمی رسد. با این حال غذاهای چرب ممکن است قدری گرمتر شوند. تحقیقات اخیر نشان می دهند، حین پخت برخی از مواد غذایی، ترکیبات مضر نیتروزآمین تولید می شود. میزان تولید این ترکیبات در پخت آن غذاها با مایکروویو، به میزان چشمگیری کمتر بوده است.
همچنین طبخ مرغ در مایکروویو، سبب تولید کمتر ترکیبات هتروسیکلیک (ترکیباتی مضر) در مقایسه با سرخ کردن می شود.

از ظروف پلاستیکی اجتناب کنید

بسیاری از پلاستیک ها، حاوی ترکیباتی هستند که سبب آسیب در ساختمان هورمون ها می شود. یکی از این ترکیبات، BPA یا بیس فنول آ می باشد که سبب بیماری هایی از جمله سرطان، چاقی، اختلالات تیروئیدی و ... می شود. بنابراین، از گرم کردن غذا در ظروف پلاستیکی و نان در کیسه های نایلونی جدا خودداری کنید و تنها از ظروف پلاستیکی که مخصوص مایکروویو هستند، استفاده کنید.

از میزان حرارتی که به غذای خود داده اید مطمئن باشید

یکی از نگرانی ها در رابطه با مایکروویو، عدم کارایی و اثر آن در از بین بردن باکتری ها و عوامل بیماری زاست. دلیلی که برای آن قابل توجیه است، دمای پایین تر و زمان کوتاه تر نسبت به سایر روش های پخت و پز است. استفاده از مایکروویو، به همراه صفحه ی گردان داخل آن، سبب توزیع گرما می شود. بنابراین می توان این اطمینان را حاصل کرد که عوامل بیمازی زا از بین رفته اند.
یک نکته ی مهم دیگر، دقت در زمان گرم کردن مایعات است. گزارش های بسیاری از شکستن ظروف و فنجان ها، زمانی که دمایی بالاتر از دمای جوش آب داده می شود داده اند. در هنگام گرم کردن مایعات، به سرعت دمای آن ها بالا می رود و سر می روند و حتی ممکن است سبب شکستن ظروفی که در آن قرار دارند، بشوند.

سخن پایانی

مایکروویو، وسیله ای ایمن، سریع و آسان برای طبخ است. شواهد و مدارکی از ضرر و زیان آن وجود ندارد و مطالعاتی، مزیت آن را در حفظ مواد مغذی در مقایسه با سایر روش های پخت و پز، به اثبات رسانده اند. بنابراین از این وسیله، علاوه بر گرم کردن غذاها، جهت پخت غذا نیز با اطمینان می توان استفاده کرد.

منبع: آوای سلامتی