تبیان، دستیار زندگی
هوش، مفهومی است که از دیرباز توسط روانشناسان و دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته و آدمی همیشه به دنبال کشف ابزارهای مختلف برای سنجش هوش و نیز به دنبال راههای ارتقای آن بوده است. IQ یا بهره هوشی عموماً تحت عنوان هوش ریاضی یا هوش تحلیلی شناخته می شود...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مهدی رحمانی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

درک هوش معنوی در میان دانش آموزان ایرانی

درک هوش معنوی در میان دانش آموزان ایرانی

دهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی"پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.


نام ایده: درک هوش معنوی در میان دانش آموزان ایرانی چگونه است؟
نام ارائه دهنده/دهندگان: فاطمه فرجی، نسترن فضاللهی
زمینه و نوع پروژه: روان شناسی/تحقیقاتی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: دبیرستان دخترانه امام صادق

هوش: هوش، مفهومی است که از دیرباز توسط روانشناسان و دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته و آدمی همیشه به دنبال کشف ابزارهای مختلف برای سنجش آن و نیز به دنبال راه های ارتقای آن بوده است. IQ یا بهره هوشی عموماً تحت عنوان هوش ریاضی یا هوش تحلیلی شناخته می شود.

به طور کلی هوش مجموعه ای از توانایی هایی است که برای حل مساله و ایجاد محصولات جدیدی در یک فرهنگ ارزشمند تلقی می شود. (استنبرگ 2004) اما تمام ابعاد هوش فقط در هوش ریاضی خلاصه نمی شود. بنا به نظر گاردنر، روانشناس معروف، هوش یک کمیت واحد قابل اندازه‌گیری نیست، بلکه 8 نوع مختلف از هوش وجود دارد: هوش زبانی، هوش موسیقیایی، هوش منطقی-ریاضی، هوش فضایی، هوش بدنی و حرکتی، هوش فردی، هوش طبیعی و هوش معنوی. (آمرام 2005)


در این مقاله بر آن شدیم تا از میان انواع مختلف هوش به تعریف هوش معنوی بپردازیم.

درک هوش معنوی در میان دانش آموزان ایرانی

 معنویت: معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که در تمام آیین ها به ِویژه آیین های مذهبی وجود دارد. معنویت به عنوان یکی از ابعاد انسانیت، شامل آگاهی و خودشناسی میشودو بباعث بالا رفتن سطح رشد در زمینه های مختلف روانشناختی، اخلاقی، هیجانی و بین فردی می شود.


مطالعات عصب شناسان نیز نشان می دهد که برخی کنش های مغزی با تجربه های معنوی همراه است. یکی از قسمت های مغز، قسمت لوب گیجگاهی است و عصب شناسان این منطقه را منطقه خدا می نامند زیرا با تحریک مصنوعی این قسمت، موضوعات معنوی مانند دیدار با خدا، گفتگوی دینی، از خود گذشتگی، فداکاری، انسان دوستی و مانند این پدیدار می شود.


امروزه روانشناسان معنویت را یکی از نیازهای ضروری هر انسانی می دانند و که باعث فراتر رفتن از خود در زندگی روزمره و یکپارچه شدن با کسی غیر از خود می شود. معنویت دلسوزی، خرد و آرامش را برای فرد به ارمغان می آورد (صمدی 1385) طبق گفته امونز در سال 2000 معنویت می تواند به عنوان شکلی از هوش مورد بحث قرار گیرد زیرا هوش معنوی قابلیت هایی به فرد می دهد که او را برای حل مسائل آماده می کند.
 
هوش معنوی: هوش معنوی در برگیرنده مجموعه ای از توانایی ها و ظرفیت ها می باشد. از منابع  هوش معنوی جهت افزایش بهزیستی و انطباق پذیری فرد استفاده می کنند در واقع هوش معنوی نوعی هوش غایی است که مسائل معنوی و ارزشی را به ما نشان داده و مسائل مرتبط با آن را برای ما حل می کند. (وگان 2003)


به طور کلی افراد دارای هوش معنوی بالا دارای ویژگی های زیر هستند:
1) کسب بینش عمیق
2) مقابله بهتر با رویدادها و مشکلات
3) یافتن راه حل های عمیق منطقی و انسانی
4) توکل بالا
5) اهمیت کمتر به مادیات و توجه زیاد به امور معنوی
6) داشتن آرامش درونی و بیرونی
7) درس گرفتن از تجربیات و شکست ها
8) از دشواری های زندگی فرصتی می سازد برای دانستن
9) توانایی ایستادگی در برابر جمع و هم رأی نشدن با مردم
10) توانا بودن در برابر خود داری و کنترل خویش
11) برخوردای از حس انعطاف پذیری بالا
12) حکمت و خرد
13) آگاهی از تفاوت ها
14) تعهد، فداکاری و ایمان
15) اعتقاد به گرانبها و مقدس بودن زندگی


هدف دانش آموزان از پژوهش حاضر بررسی میزان درک هوش معنوی در میان دانش آموزان به عنوان یکی از مولفه های مهم پیشرفت تحصیلی بود. لذا دانش‌آموزان جهت دستیابی به اهداف پژوهش از روش تحلیلی پیمایشی استفاده کردند.

آن ها ابتدا پس از تعریف هوش و معنویت و بررسی ادبیات پژوهش با استفاده از پرسشنامه استاندارد هوش معنوی به تحلیل هوش معنوی دانش آموزان دبیرستانی پرداختند. جامعه پژوهش شامل دانش آموزان مقطع دبیرستان بود و همچنین نمونه پژوهش شامل تعداد 120 نفر دانش آموز مقطع دبیرستانی بودند که به روش تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه استاندارد هوش معنوی در اختیار آن ها قرار گرفت. داده های به دست آمده توسط نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. در پایان نیز پیشنهادهایی جهت بالا رفتن میزان هوش معنوی در میان دانش آموزان ارائه شده نمودند.

مهارت های کسب شده

1. چگونگی ایده یابی
2. جستجوی منایع
3. طریقه استفاده از مقالات علمی
4. روش تحقیق در روانشناسی
5. آمار توصیفی
6. روش استفاده از نرم افزار SPSS

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم»: نسرین صادقی