حجاب متفاوت از یک کمپین
گشت ارشاد تنها راه مبارزه با بدحجابی و اشاعه حجاب است؟ این سوال هرچند با یک پاسخ نه روبرو خواهد شد اما عملا وقتی نگاهی کلان به نهادهای فرهنگی و عملکرد آنها در زمینه حجاب و عفاف می اندازید مشاهده خواهید کرد که تنها راه حل پیگیرانه در اینباره گویا واقعا گشت ارشاد یا حرکت های اینچینی می باشد.
کافی است برای قضاوت در اینباره به جامعه روی آوریم که باشنیدن کلمه حجاب یا بد حجابی اولین موردی که به ذهنشان خطور می کند چه چیزی است آیا در ذهن آنها نام یک مستند، کلیپ ،فیلم سینمایی، جنبش اجتماعی، سایت مجازی یا کارگروه مد و لباس می نشیند یا سریعا گشت ارشاد است که پایش به میان می آید؟!
در این برهه زمانی که در وسط تابستان به سر می بریم چندمین تابستان است که شما هشدار رسیدن فصل گرما و لزوم مبارزه با بدحجابی و پوشش هایی چون ساپورت و مانتوهای کوتاه و... را می شنوید اما آیا در این سالها جز این اعتراض شاهد بودید که مثلا مد سازی برای جایگزین کردن پوشش های نامناسب توسط نهادهای مربوطه انجام پذیرد یا کار فرهنگی خاص و موثری شکل بگیرد؟
نقاط خلاء عملکرد نهادهای فرهنگی در زمینه حجاب آنقدر مشهود است که چنین حرکتی در خاموشی سینما و تلویزیون، عرصه مجازی و نهادهای مربوطه می تواند بسیار به چشم آید اما علاوه بر این حرکت اخیرا عده ای جوان حرکتی مردمی و خودجوش را درباره حجاب راه انداخته اند کمپینی تحت عنوان" " من حجاب را دوست دارم"
تنها چیزی که در کنار موضوعات سلبی مبارزه با بدحجابی با آن روبرو هستیم دغدغه است دغدغه هایی که رنگ و بوی اجرایی به خود نگرفته و کماکان در عرصه فرهنگ سازی و زمینه های ایجابی با نقطه خلاهای بزرگ روبرو هستیم برای درک پیام این مسئله که حداقل ده سازمان عریض و طویل با این مورد درگیر هستند اما هر روز این معضل شکل جدیدتری به خود می گیرد نیاز به تامل زیادی نیست. البته به نظر می رسد با پیشرفت تکنولوژی و مهارت های رسانه ای هرچند دست و پا شکسته اما شاهد تحرکاتی در این زمینه هستیم در رمضان امسال برخلاف رویکرد سالیان اخیر سیما که غیر تبلیغات منفی خود درباره حجاب کار درخور و جریان سازی انجام نداده است تهیه و پخش برنامه از لاک جیغ تا خدا کاری متفاوت و امیدوار کننده ای در این زمینه بود.
نقاط خلاء عملکرد نهادهای فرهنگی در این زمینه آنقدر مشهود است که چنین حرکتی در خاموشی سینما و تلویزیون، عرصه مجازی و نهادهای مربوطه می تواند بسیار به چشم آید اما علاوه بر این حرکت اخیرا عده ای جوان حرکتی مردمی و خودجوش را درباره حجاب راه انداخته اند کمپینی تحت عنوان" " من حجاب را دوست دارم"
حرکتی که نوید این راه می دهد که در سکوت و خلاء دولتی شاید واقعا گره این مشکل بتواند توسط بخش خصوصی باز شود و منشا خیر حرکت های خلاقانه و دغدغه مند در این راه خود مردم باشند مانند بسیاری دیگر از مشکلات که مردم آغاز کننده و پیشگام آن بوده اند.
حسن حبیب زاده "یکی از موسسین این کمپین مردمی درباره چگونگی تاسیس آن می گوید: " چند سال پیش ، در راستای ترویج امر به معروف و نهی از منکر در جامعه به مسئله حجاب که نمونه ای عینی و بیرونی است رسیدیم. موضوعی که عمومیت داشته و در عین فعالیت های بسیار در این حوزه باز جای کار دارد. بنابراین یک نشانه برای بیان این عقیده لازم بود، نشانه ای که با تعریف آن به مرور زمان به کارکرد مطلوب خود برسد. ضمن اینکه افراد دغدغه‌مند نیز شناخته می‌شدند.در حوزه حجاب با توجه به نبود وقت و انرژی کافی باید طرحی انتخاب می‌شد که در نگاه نخست به طور مستقیم معرفی نشده و در عین حال مشخص کند که آن "نشان" چیست و حاملان آن چه پیامی دارند."
او می افزاید: "حجاب ، یک موضوع واضح و مستقیم است و برای امربه معروف ، نیازی نیست که از سمت نشانه ها وارد شد. لازم نبود که یک نشانه مبهم انتخاب شود و بعد به سراغ تعریف آن برویم. بنابراین ضمن مشورت با صاحبنظران اجتماعی و سیاسی و فرهنگی برای انتخاب یک عنوان، تعریف مستقیمی انتخاب شد و نهایتا به "من حجاب را دوست دارم" رسیدیم ، که در نگاه نخست یک پیام داشت و دفع کننده نبود. افراد حامل این لوگو بدون اینکه انرژِی خاصی صرف کنند و مواجهه یا بحث و جدلی داشته باشند، خود به خود پیام‌شان را در جامعه مطرح می کنند. حس همدلی و دلگرمی بین افراد دغدغه مند نیز به وجود می آید."
تا به حال از کارهای این کمپین بیشتر باشکل کارهای سمبل گونه پیگیری و اجرا شده است. محصولات اولیه این گروه شامل برچسب هایی که شعار «من حجاب را دوست دارم»، روی آنها با ترکیب‌های رنگی متنوع چاپ شده است برای نصب بر روی شیشه ماشین ها،مغازه ها و همچنین تولید به اصطلاح پیکسل‌هایی که معمولا روی کیف ها و کوله پشتی ها وصل می شود البته چندین طرح و محصول دیگر نیز درمرحله تولید است.
از کارهای این کمپین بیشتر باشکل کارهای سمبل گونه پیگیری و اجرا شده است. محصولات اولیه این گروه شامل برچسب هایی که شعار «من حجاب را دوست دارم»، روی آنها با ترکیب‌های رنگی متنوع چاپ شده است
نوع نگاه و همت افراد این کمپین فارغ از حرکت سمبل گونه فعلی آنها نشان از آن دارد که موضوع فرهنگ به ویژه حجاب فارغ از بخش دولتی خود در بخش خصوصی جای کار و اثر بسیار دارد شاید وارد شدن بخش خصوصی به موضوع حجاب بتواند سکوت و افت فرهنگی در اینباره را بشکند و فضای فرهنگ سازی را وارد فاز جدیدی بکند.
حبیب زاده از طراحان این کمپین درباره حوزه فعالیت های این گروه می گوید:" صرف تولید محصولات فرهنگی انتهای کار فعالین "من حجاب را دوست دارم" نبوده و نیست به همین دلیل سعی شده به حوزه فیلم وکلیپ هم وارد شویم و ایده های بکری نیز طراحی شود." او می افزاید: "شاید در نگاه اول اینگونه فعالیت ها بی اثر و کم مایه به نظر برسد اما باید گفت که حکایت همان "قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود"است. اینکه هر کس به اندازه سهم و توان و البته در کنار قاعده‌ای درست ، نقش خود را ایفا کند."
نکته آخر که باعث می شود تا بتوان مثبت تر از آنچه هست به فعالیت های این کمپین نگریست این می باشد که از طرفی آنها خود را قطعه ای از پازل امر به معروف و نهی از منکر در زمینه حجاب می دانند و نه همه کاره و آچار فرانسه و از طرف دیگر لزوم و ضرورت حرکت پازلی و جمعی برای رسیدن به نقطه هدف را در این زمینه درک کرده اند.
موضوعاتی که در کار دولتی با فقدان آنها روبرو هستیم از طرفی یا حرکات جزیره ای و بی اثر در این زمینه شکل می گیرد یا اینکه نهایت بازدهی و صرف پول بیت المال فعالیت های کم بازده با گزارش های کمی رنگ و لعاب دار می شود.
در واقع حجاب و فرهنگ سازی آن مستلزم داشتن برنامه و چشم انداز است اینکه حداقل ده سازمان موثر در این زمینه بدانند که می توانند در کنار هم و حتی با همکاری بخش های خصوصی نه به صورت تک روی و موازی گونه بلکه به صورت قطعات یک پازل این کار را به سرانجام برسانند. داشتن برنامه برای کار هماهنگ و خلاق در کنار اصلاح روش های سلبی و شناسایی و پر کردن نقاط خلاء کنونی می تواند نقطه آغاز مثبتی برای حرکات جریان ساز در این زمینه باشد.
برای ما نه کارگروه مد و لباس به تنهایی جوابگو است و نه کمپین حجاب را دوست دارم و نه حتی یک رسانه ای چون صدا و سیما؛ مشکل بدحجابی و رفع آن همکاری هدفمند و هوشمند تمامی آحاد مردم و نهادهای مربوطه را می طلبد تا در این زمینه سیاست" یکی به میخ یکی به نعل" اجرایی نشود.
