موسیقی ناب ایرانی در حوزه هنری

نگاهی به آیین «شب آواز ایرانی»

«شب آواز ایرانی» برنامه‌ای است كه ضمن تجلیل از پیش‌كسوتان این عرصه، به محلی برای گفت‌وگو پیرامون اصالت‌های موسیقایی، تربیت جوان‌های شایسته و بااستعداد در این زمینه، شناساندن هنر فاخر و به‌كارگیری آن در راستای اهداف ارزشمند انقلاب اسلامی ایران تبدیل شده است.

شاید فعالیت‌های حوزه هنری انقلاب اسلامی بیشتر با فعالیت‌های ادبی، تجسمی و نمایشی شناخته شده باشد و دستاوردهای ملموس از جمله جوایز و تقدیرهایی كه این بخش‌ها به خود اختصاص داده‌اند، پیش از هر چیزی یادآور نام حوزه هنری باشد. اما در عین حال، یكی از مراكزی كه به صورت زیربنایی و با آهستگی و پیوستگی، هدفش را شناخته و در آن مسیر گام برمی‌دارد، مركز موسیقی حوزه هنری است. این مركز بدون اینكه دغدغه موج‌آفرینی‌های كاذبی كه در دنیا در عرصه موسیقی به چشم می‌خورد داشته باشد، با شناختن قله‌ای كه باید فتح شود، قدم به قدم در این مسیر گام برمی‌دارد؛ گام‌هایی محكم، استوار، هدفمند و مطمئن.
واحد موسیقی حوزه هنری از زمان تاسیس در سال‌ 1360 تا به حال‌ كه مدیریت‌های‌ اجرایی مختلفی‌ را به خود دیده، با وجود همه فراز و نشیب‌ها و تصمیم‌گیری‌های متعددی كه داشته، از یك اصل مهم تخطی نكرده و آن توجه به موسیقی اصیل ایرانی و اعتلای این هنر فارغ از جنجال‌ها و حاشیه‌هایی است كه موسیقی را به سمت نازل و سطحی شدن می‌كشانند.
در طول فعالیت این مركز، با نگرش هنر انقلاب اسلامی، به تولید محصولات باكیفیت و اثربخش و گسترش سهم و بهبود جایگاه پژوهش‌های كاربردی نیز اندیشیده شده است. مركز موسیقی حوزه هنری، مجموعه‌ای تخصصی است كه می‌كوشد با استفاده از هنر و صنعت موسیقی، به تبیین اندیشه انقلاب اسلامی بپردازد. در همین راستا بوده است كه برنامه‌های مختلفی از سوی این واحد در نظر گرفته شده كه همگی در جهت ارتقای موسیقی كشور و معرفی آثار اصیل و شایسته شنیده شدن بوده است كه از جمله مهم ترین این فعالیت‌ها می‌توان به توجه به موسیقی نواحی، تقویت شبكه هدفمند و اثربخش استانی در سراسر كشور، تولید آثار فاخر برای مناسبت‌های مختلف و كشف و پرورش استعدادهای جوان و ناشناخته اشاره كرد.
از این رو، در كنار توجه به عرصه‌های دیگر موسیقی كه در برنامه‌های مختلفی چون «اتفاق ترانه» به آن‌ها پرداخته می‌شد، وجود برنامه‌ای برای شنیده شدن آواز اصیل ایرانی و موسیقی ناب سنتی در قلب تهران احساس می‌شد. برنامه‌ای كه در آن، ضمن تجلیل از پیش‌كسوتان این عرصه، به محلی برای گفت‌وگو پیرامون اصالت‌های موسیقایی، تربیت جوان‌های شایسته و بااستعداد در این زمینه، شناساندن هنر فاخر و به‌كارگیری آن در راستای اهداف ارزشمند انقلاب اسلامی ایران تبدیل شود. برنامه‌ای كه مجالی باشد برای شنیده شدن نوای خوش آواز ایرانی نه تنها به گوش مخاطبان خاص بلكه توسط تمام علاقه‌مندانی كه به این هنر اصیل علاقه دارند.
حالا «شب آواز ایرانی» قرار است این اهداف را محقق كند. این برنامه كه برگزاری آن به صورت ماهانه از سوی مركز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی تدارك دیده شده،‌ تاكنون دو بار استادان، هنرجویان و علاقه‌مندان جوان و میان‌سال موسیقی را به سالن سوره حوزه هنری آورده و با نوای دلنشین سازهای سنتی و آواز ایرانی از آن ها استقبال كرده است.

در میان این اساتید، چهره‌های سرشناسی دیده می‌شوند كه تخصص و توانایی آن ها در عرصه موسیقی نیازی به معرفی ندارد؛ ساسان فاطمی، علی جهاندار، اكبر رضوانی، داوود فیاضی و ... چهره‌هایی كه با ابراز نگرانی از كم‌رنگ شدن نقش موسیقی باكیفیت و درخشان، درباره جایگزین شدن این موسیقی با انواع نازل آن هشدار دادند. همان‌طور كه ساسان فاطمی، پژوهشگر و مدرس موسیقی، در اولین شب آواز ایرانی گفت: «موسیقی آوازی از نظر فارابی كامل‌ترین موسیقی است... متاسفانه موسیقی مردم‌پسند ضربی امروزه جایگزین موسیقی آوازی با وزن آزاد شده است در حالی كه ما باید به این نكته واقف باشیم كه موسیقی آوازی و خواننده آن باید از تكنیك بالایی برخوردار باشد كه همین تكنیك بالا منجر به مشكل‌تر شدن اجرا می شود. شنونده این نوع موسیقی اگر ظرافت‌های آن را دریافت كند، به طور حتم مخاطب خاص آن موسیقی نسبت به موسیقی ترانه و تصنیف می شود.»
نكته پنهان در حرف‌های این موسیقی‌دان، همان لزوم توجه به آموزش موسیقی سنتی، بهره گرفتن از تجربه و دانش اساتید این هنر، انتقال این كوله‌بار تجربه به نسل جوان و تربیت مخاطبان آشنا به این نوع موسیقی است. همان موضوعی كه به نظر می‌رسد پایه و مبنای شكل‌گیری برنامه شب آواز ایرانی بر آن استوار شده و در حرف‌های علی شیرازی مبدع برگزاری ویژه برنامه «شب آواز ایرانی» نیز نهفته است. به گفته شیرازی، برای این برنامه چند هدف طراحی شده است كه یكی از این اهداف معرفی چهره های جوان و مستعد موسیقی ایرانی در حوزه آواز و دیگری ایجاد بستری مناسب برای چهره های میانسالی است كه تاكنون در عرصه آواز كمتر كار كرده اند، اما تعداد بسیاری از آن ها از بزرگان و اساتید هستند.
 او در ابتدای مراسم اولین شب آواز ایرانی، در تشریح این ویژه برنامه موسیقایی توضیح داد: «بنا داریم بتوانیم با برپایی یك سلسله برنامه های غنی در حوزه موسیقی و آواز، فضایی را ایجاد كنیم تا بتواند در حوزه موسیقی ایرانی به‌ویژه آواز كمك قابل توجهی كند. امیدواریم طبق برنامه ریزی هایی كه انجام گرفته، این ویژه برنامه ها شكل ثابت خود را بگیرد و در آخرین شنبه هر ماه میزبان هنرمندان و علاقه‌مندان به آواز ایرانی باشیم.» امیدواری‌ای كه اهالی موسیقی و علاقه‌مندان این هنر در دل آرزو می‌كنند محقق شود.

منبع: پایگاه خبری حوزه هنری