ایران یعنی آدم‌های با غرور
در جریان برگزاری نمایشگاه قرآن کریم توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، 12 هنرمند شاخص از کشورهای بوسنی، فرانسه، کویت، عراق، سوریه، پاکستان، افغانستان، ترکیه، عراق، نیوزلند و اندونزی انتخاب شدند و آثارشان را در رشته‌های خوشنویسی، نقاشی‌خط، عکس و کاشی‌کاری در بخش بین‌الملل ارائه کردند.
نمایشگاه آثار این هنرمندان از 10 تیرماه تا پایان ماه مبارک رمضان در «باغ کتاب» واقع در محدوده باغ - موزه دفاع مقدس به نشانی میدان ونک، بزرگراه شهید حقانی، انتهای خیابان سرو، روبه‌روی پارک طالقانی برپاست. در این گزارش مروری داریم بر دیدگاه برخی هنرمندان شرکت کننده درباره این نمایشگاه، جایگاه هنر و همچین نوع نگاهی که به کشورمان دارند.
وقتی نام «ایران» را می‌شنوم ...
ملیحه پتاریچ بانوی خوشنویس بوسنیایی : امسال آثاری را برای این نمایشگاه به ایران آورده‌ام که در نگاه اول، انتزاعی به نظر می‌رسند، اما اگر دقت بیشتری شود، می‌توان در آن‌ها یکسری حروف کوفی را دید که خیلی وقت‌ها قابل خواندن هم هستند. تعدادی از آثارم شکل انتزاعی بیشتری دارند و باید دقت بیشتری کرد که بتوان آن‌ها را خواند. این آثار با رنگ روغن کار شده‌اند. ترکیب‌بندی آن‌ها فقط فرم حروف نیست، بلکه یک ارتباطی با مفهوم آنچه را که نوشته‌ام نیز در خود دارد. در حقیقت، در آن‌ها یک معنای سمبلیک و نمادینی وجود دارد. سبک کاری هر هنرمند منحصربه‌فرد است که برای بیان خود، آن را به کار می‌برد. اگرچه در خطاطی باید کاملا درست و صحیح نوشت، اما هر کسی برای این‌که کار خود را برجسته کند، چیزی به آن اضافه می‌کند. قرآن در تمامیت خود دارای پیام است. ما از طریق هنر انتزاعی تلاش می‌کنیم قسمت کوچکی از آن را به مخاطب منتقل کنیم.
در سال 2007 برای شرکت در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به ایران آمدم. دوبار هم آثارم را در جشنواره «بسم‌الله» شرکت دادم که در سال 2010 یکی از آثارم در این جشنواره برنده جایزه شد. وقتی نام «ایران» را می‌شنوم یاد آدم‌های پرافتخار و با غروری می‌افتم که هویت خود را در طول سال‌ها حفظ کرده‌اند و هنرشان قابل احترام است.
هنرمندان ایرانی درجه یک هستند
فاضل الرییس هنرمند کویتی: ما به تاریخ هنر اسلامی افتخار می‌کنیم، همان‌طور که اروپایی‌ها به نقاشی خود افتخار می‌کنند. این هنر امروز به جایگاهی رسیده است که قواعد و اصولش را در اروپا و آمریکا تدریس می‌کنند.13 اثر نقاشی‌خط برای نمایش در این رویداد به ایران آورده‌ام که برخی از آن‌ها اشعار فصیح در مدح پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم ) هستند و بقیه حروف عربی. تکنیک این کارها اکریلیک روی بوم است. من در نشریه‌های مهم کشورم، کاریکاتورهای سیاسی می‌کشم. نقاشی پرتره هم کار می‌کنم، اما خط را خیلی دوست دارم. با این‌که خط عربی خیلی سخت است، اما من خط را به نقاشی ترجیح می‌دهم. همه حروف عربی زیبا هستند. در ایران، نستعلیق را زیبا می‌نویسند و در ترکیه نسخ را. هر هنرمند با خصیصه‌ها و ویژگی‌های خودش می‌نویسد. من تقریبا بیشتر سبک‌ها از جمله نستعلیق، ثلث و دیوانی را تجربه کرده‌ام. معتقدم هنرمند در نقاشی‌خط، تقید ندارد و می‌تواند بهتر و آزادانه‌تر کار کند. در این هنر ابتدا باید معنای آنچه را می‌نویسی، بفهمی و بعد پیاده‌اش کنی. زیبایی صرف نباید تنها ملاک هنرمند باشد.حتی اگر تکنولوژی زیادی هم بیاید و ما برای سرعت بخشیدن به کارهای‌مان از آن‌ها استفاده کنیم، باز هم اهمیت آن‌ها به زیبایی و روحانیت و تقدس کاری که با دست انجام می‌دهیم، نمی‌رسد. چهارمین‌بار است که به ایران می‌آیم. وقتی می‌گویند قرار است در ایران نمایشگاه برگزار شود، خیلی خوشحال می‌شوم. نه‌تنها من، بلکه همه هنرمندان عرب دوست دارند این حضور را تجربه کنند. هنرمندان ایرانی خیلی درجه یک هستند و خوشحال می‌شوم در کنار آن‌ها باشم.
25 سال دنبال آمدن به ایران بودم
خلیل ضبّه ، هنرمند خوشنویس سوری: امسال با چند نمونه کار خوشنویسی در سبک‌های مختلف ثلث، نسخ، دیوانی و ... در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم حضور دارم. موضوع این آثار قرآن، احادیث پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)، امام علی (علیه السلام ) و اهل بیت (علیهم السلام) است. من معلم زبان انگلیسی هستم، اما با علاقه‌ای که به هنر داشتم، آن را نیز دنبال کردم. اکنون خوشنویسی را در موسسه تربیت معلم و آموزشگاه خصوصی‌ام تدریس می‌کنم. بیشتر سبک‌ها را می‌نویسم، اما روی نسخ، ثلث، دیوانی و رقعه بیشتر کار می‌کنم و در مسابقات بین‌المللی نیز جوایز زیادی را کسب کرده‌ام.نشر صحبت‌های امام علی (علیه السلام) از موضوعات مهم آثار من است. خطبه بدون نقطه امام علی (علیه السلام) را خوشنویسی کردم که در موزه شارجه نگهداری می‌شود. خداوند به ما امر کرده، دنیا را بسازیم و بفهمیم در قرآن چه چیزی آمده است. من از طریق خطاطی این کار را می‌کنم و تلاش دارم معانی غنی‌ترین کلام‌های پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)، امام علی (علیه السلام) و اهل بیت (علیهم السلام) را با آثارم به مخاطب منتقل کنم. همچنین اجازه کتابت قرآن را از یک فرد روحانی در مصر گرفته‌ام. این اولین‌بار است که به ایران می‌آیم. 25 سال دنبال این بودم که به ایران بیایم و اولین دلیلش، علاقه‌ام به امام خمینی (رحمت الله علیه ) است. ایشان اسوه من در زندگی هستند. عملکرد ایشان به من نشان داد که اسلام هنوز راه درست است. از بین هنرمندان ایرانی احمد فلسفی، جلیل رسولی و اسرافیل شیرچی دوستان من هستند و با آن‌ها تبادل تجربه دارم. وضعیت خوشنویسی در سوریه خوب است، اما جنگ تأثیرات خود را بر این هنر گذاشته و باعث شده است، برخی هنرمندان این رشته از کشور خارج شوند. وضعیت اقتصادی هنرمندان این رشته هیچ‌وقت خوب نیست. همه خوشنویس‌ها آدم‌های فقیری هستند. مثلا من برای آمدن به اینجا، از نوه‌ام پنج‌هزار دلار قرض گرفتم!
روایت بانوی هنرمند اسپانیایی
نوریه گارسیا بانوی هنرمند اسپانیایی: از بین هنرمندان ایرانی استاد غلامحسین امیرخانی و امیر فلسفی را می‌شناسم و برای‌شان احترام قائلم. همسرم بهمن پناهی نیز یک خوشنویس ایرانی است.پدر و مادر من مسیحی بودند و پیش از تولدم به دین اسلام مشرف شدند. فعالیتم در زمینه هنر را از سال 2000 آغاز کردم. از آنجا که در تحصیلات هنری باید خط را هم یاد بگیریم، با کتابت قرآن آشنا شدم. ما باید در بیوگرافی کاری‌مان بخش‌هایی از کتابت متون مقدس، یعنی قرآن و حدیث را داشته باشیم. خطاطی اسلامی با قرآن تنیده شده است. قرآن پیام وحی است و باید به زیباترین شکل آن را بنویسیم. «ثلث» و «نسخ» سبک‌های فعالیت من در خوشنویسی هستند. 9 اثر به بیست‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم آورده‌ام. تعدادی از آن‌ها آیات قرآن هستند و تعدادی دیگر، اشعار منتسب به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم).من یک خطاط کلاسیک هستم، بنابراین بخش اعظم کارهایم آیات قرآنی هستند. هنگام انتخاب آیات، مخاطب عام (مسلمان و غیرمسلمان) را در نظر می‌گیرم. «الله نور‌السماوات والارض»، «نور علی نور» و ... آیات عمومی‌تری برای ارتباط با مخاطبان همه جای دنیا است. علاوه بر این، حدیث هم می‌نویسم. در ابتدا خودم باید با آن حدیث و آیه ارتباط برقرار کنم تا مفهوم آن به من در نوشتن کمک کند. آنچه می‌نویسم ترکیبی از حروف و مفهوم کلمات است.
به کارم افتخار می کنم
جمشید قیصر هنرمند خوشنویس پاکستانی : اولین‌بار سال 2007 به ایران آمدم و سفر دوباره به این کشور برایم مثل یک رویا بود. ایران و پاکستان مثل دو برادر مخلص هستند. حضور در نمایشگاه قرآن کریم فرصت و شانس دوباره‌ای است که در جمع ایرانیان باشم. ایران نمایشگاه‌های بزرگی در زمینه هنر خوشنویسی برگزار می‌کند. من در نمایشگاه‌های متعددی در کشورهای مختلف دنیا شرکت کرده‌ام، اما نحوه برگزاری نمایشگاه در ایران خیلی خوب و شایسته است. حضور هنرمندان از کشورهای دیگر فرصت مغتنمی است که آن‌ها تجربه هنری متفاوتی داشته باشند و با هم آشنا شوند. خطاطی، هنر محض و خالص اسلامی است، چون قرآن با خط درآمیخته است. وظیفه ماست که از طریق هنر، قرآن را حفظ کنیم و آن را نشر بدهیم. من واقعا به کارم افتخار می‌کنم. افتخارم است که خدا من را برای کتابت آیه‌هایش انتخاب کرده و این‌ها همه از لطف او بوده، وگرنه من چیزی نیستم.
منبع: ایسنا
تصویر گزارش، اثر «نوریه گارسیا» هنرمند مسلمان خوشنویس و اهل اسپانیا است.
