تبیان، دستیار زندگی
ماه عسل امسال در حالی روی آنتن شبکه سه می رود که 11 سال از اولین برنامه اش می گذرد. سال پیش این برنامه حواشی زیادی را پشت سر گذاشت و دور از ذهن نبود که امسال هم از همان ابتدا درگیر حواشی شود.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ماه عسل محبوب می ماند؟



ماه عسل امسال در حالی روی آنتن شبکه سه می رود که 11 سال از اولین برنامه اش می گذرد. سال پیش این برنامه حواشی زیادی را پشت سر گذاشت و دور از ذهن نبود که امسال هم از همان ابتدا درگیر حواشی شود.

ماه عسل

این روزها به اندازه ای نقد و اظهارنظر درباره برنامه ماه عسل و احسان علیخانی در شبکه های اجتماعی و سایت ها وجود دارد که نمیدانی اگر در مورد این برنامه بنویسی به حواشی دامن زدی یا کمرنگ شان کردی!
شاید یکی از دلایل زود رقم خوردن حواشی انتخاب سوژه قسمت اول بود؛ قسمت اول برنامه موافق و مخالف همه منتظر بودند تا ببینند امسال با چه تغییراتی مواجه هستند، اما دعوت از زوجی که در دوران نامزدی پسر به درخواست دختر خودش را از تراس به پایین پرتاب کرده بود خیلی زود برای ماه عسل درد سر ساز شد. با تجربه ای که تیم ماه عسل در این سال ها کسب کرده می شود گفت انتخاب مناسبی برای قسمت اول نبود.
اینکه ماه عسل برنامه موفقی است یا نه نظرات مختلفی وجود دارد اما همین که به محض شروع برنامه موجی از انتقادات و حواشی مطرح می شود یعنی برنامه دیده شده و مخاطب خود را دارد. در بین نظرات به ویژه آنهایی که در شبکه های اجتماعی می چرخند بعضی از حواشی و نقد ها به اندازه ای سطحی و مغرضانه است که فقط مطرح می شود و هیچ اساس و توجیه قابل قبولی ندارد.
بالاخره ماه عسل خوب است یا بد؟
زمانی که در سال های 89 و 91 برنامه به گروه دیگری سپرده شد و تنها با عنوان ماه عسل روی آنتن رفت آن موقع همه معترض بودند که چرا این اتفاق افتاده و خیلی از مخاطبین و کارشناسان با مقایسه برنامه های مشابه در شبکه های خارجی معتقد بودند اگر علیخانی نقص هایی در اجرا دارد در طول این سال ها توانسته آنها را رفع کند و حالا که در بستر تلویزیون رشد کرده چه بهتر که از توانایی و استعداد او استفاده شود اما حالا ظاهرا در نظر عده ای به عمد یا از سر دلسوزی (که بعید به نظر می رسد) نظرها تغییر کرده و این نقد مطرح می شود که چرا هر سال در یک تایم طلایی باید آنتن زنده در اختیار این مجری باشد.

اگر برنامه را با در نظر گرفتن یک تایم ده ساله مرورکنیم هر سال برنامه تغییراتی در فرم و محتوای داشته. البته ماه عسل از سال 88 تقریبا به یک ساختار مشخص رسید و آن هم روایت قصه هایی از زندگی خود مردم بود و تا به امروز هم بر اساس همین ساختار پیش رفته. اتفاقاتی که ممکن است در اطراف همه ما افتاده باشد اما به شکل یک قصه به آن نگاه نکرده باشیم.
سهیم کردن مردم عادی در برنامه های تلویزیون و گفتگو محور تقریبا بعد از ماه عسل به یک روند فراگیر تبدیل شد و در حال حاضر برنامه های گفتگو محور زیادی محور اصلی برنامه خود را گفتگو با مردم  قرار داده اند. 
با این حال این تناقض حتی در شیوه برنامه سازی تلویزیون هم وجود دارد؛ اگر ماه عسل واقعا این اندازه بد است چرا سایر شبکه ها به دنبال طی کردن همین روند هستند و یا از پخش همزمان برنامه با ماه عسل نگران که نکند این برنامه مانع دیده شدن آن ها شود اگر هم خوب است و قابل قبول، نقدهای تندی که این روزها به ویژه از طرف عده ای از همکاران علیخانی در صدا و سیما مطرح می شود چه دلیلی دارد؟

امسال خندوانه همزمان با ماه عسل پخش می شود؛ برنامه ای که در ظاهر ساختاری کاملا متفاوت با ماه عسل دارد و بنایش خندیدن و خنداندن است پس در صورتی که به عقیده عده ای ماه عسل را بانی گریاندن مخاطب بدانیم، مخاطب دو گزینه کاملا متفاوت برای انتخاب دارد و دیگر نه نیازی به مقایسه این دو برنامه با یکدیگر است و نه موفقیت یکی الزاما به معنای شکست دیگری.

جای خالی سوژه هایی از جنس ماه عسل

احسان علیخانی که ظاهرا حواشی را از همان ابتدا پیش بینی می کرد همان قسمت اول گفت: "من دیگر نا و توان جنگیدن ندارم چون می خواهم به برنامه برسم و برنامه دیگر برایم زمانی برای پرداختن به حواشی را نمی دهد."
چند روزی بیشتر از این گفته نگذشته بود که پیام هایی در مورد اسپانسر، بودجه برنامه و دستمزد علیخانی مطرح شد و او را باز هم وادار به پاسخگویی و دلخوری از بیان این موضوعات کرد.
اما علیخانی که به واسطه ماه عسل تجربه خوبی در زمینه تهیه و اجرا به دست آورده همیشه با حواشی همراه بوده همچنان به گفته خودش از حواشی نگرانی ندارد و در مصاحبه ای با یکی از رسانه ها عنوان کرد: "من اصلا نگران حاشیه ‌های این برنامه نیستم و همانطور که در برنامه هم گفتم، خدا را شکر می‌کنم که «ماه عسل» مردم را به فکر کردن وادار می‌کند."

ماه عسل

وقتی در نقدها به ویژه در شبکه های اجتماعی نظراتی مانند گره زدن بودجه برنامه و ارتباط خانوادگی شخص علیخانی مطرح می شود در حالیکه هیچ منبع و اساس قابل قبولی وجود ندارد گمان ها برای حاشیه سازی را پر رنگ تر می کند.
اگر هدف تولید برنامه مفید و پر مخاطب باشد اتفاقا نقد های منطقی و کارشناسی شده می تواند کمک بزرگی به تیم سازنده ماه عسل باشد اما اگر تخریب و تسویه حساب های شخصی جای نقد را بگیرد علاوه بر اینکه نتیجه مثبتی به دنبال ندارد می تواند حواشی را هم زیاد می کند.
این توقع که در طول سی برنامه از سی سوژه خاص دعوت شود کمی توقع غیر منطقی و نشدنی است. شاید در سال های اول به جهت اینکه بعضی موضوعات برای بار اول در رسانه پرداخت می شد تعداد این سوژه ها بیشتر بود اما به مرور وقتی تعداد برنامه ها بیشتر می شود موضوع تکراری شده و تنها از این جهت که از نگاه آدم های مختلف روایت می شود تفاوت پیدا می کند.

از مجموع حواشی و انتقادات اگر بخشی را حاشیه سازی بنامیم بخشی هم مربوط به خود عوامل برنامه به ویژه گروه سوژه یابی است. با توجه به اینکه برنامه با لحظات قبل از افطار گره خورده حساسیت بیشتری نسبت به محتوا وجود دارد و قطعا بعد از گذشت 11 سال از ماه عسل این حساسیت باید برای تیم سازنده کاملا تعریف شده و روشن باشد، بنابراین بی دقتی در انتخاب سوژه هایی که همخوانی با برنامه ندارند از نگاه مخاطب دور نمی ماند آن هم در زمانی که به واسطه شبکه های اجتماعی مخاطب اگر یک گام جلوتر از تلویزیون نباشد عقب تر هم نیست. بعد از حواشی قسمت اول برنامه، دعوت از خانمی که شغلش پوزر عروس است  مجددا موجی از اظهار نظرها را به دنبال داشت.

تا به این جای کار شاید تنها قسمتی که هیچ حاشیه ای نداشت و کاملا از جنس مورد توقع ماه عسل بود مربوط به قصه کتاب " آن 23 نفر" است. حضور این 23 نفر در برنامه و روایت داستان از زبان همه آنها نکته جالب توجهی بود که برنامه را جذاب کرد. اظهار نظر احمد یوسف زاده نویسنده کتاب هم بعد از حضور در ماه عسل جالب است:

ماه عسل

" آقا مواظب باش احسان علیخانی دستت نندازه!.... این علیخانی انگار یه جورایی خوشش میاد حال مهموناشو  بگیره،حواست کاملا جمع باشه!! ....  نذار احسان علیخانی بپره توی حرفت!.....اینها توصیه های متعددی بودند که چند روز قبل از رفتن به برنامه ماه عسل، مرتب از این طرف و آن طرف تلفنی یا پیامکی به من می رسید. عزمم را جزم کرده بودم محکم جلو این جوان سی دو سه ساله که با تاثیر تلویزیون برای خودش شهرتی دست و پا کرده بایستم و اجازه ندهم خودم و مخصوصا قهرمانان کتابم را خدای ناکرده تحقیر کند. با این ذهنیت ساعت ۱۷ روز پنجشنبه رفتیم به استودیوی برنامه. در اولین برخورد طوری با فروتنی و ادب با آن بیست و سه نفر صحبت می کند که تصویر قبلی او از ذهن همه مان می رود. علیخانی جوان، از قهرمانان کتاب من به بزرگی یاد کرد و تا حد ممکن در برابر مردان حماسه ساز کشورش کوچکی نشان داد، او گفت حضور قهرمانان وطن در این برنامه برایش مایه افتخار است و پیشاپیش از اینکه شاید جایی مجبور بشود برای بهتر پیش رفتن برنامه توی حرف کسی بیاید عذر خواست و حلالیت طلبید.به بچه های با حال ماه عسل که همگی در سن و سال خود احسان علیخانی هستند بخاطر دو شب پیاپی برنامه، آن هم با بیشترین تعداد مهمان که کار تصویر و صدا برداران را چند برابر کرده بود، خسته نباشید میگویم و خوشحالم که این برنامه مورد توجه عمیق ایرانیان قرار گرفت و آن بیست و سه نفر حالا گوشی هایشان پر شده از پیام های محبت آمیز و قدرشناسی مردم."
بازنگری برای ماندگاری
با توجه به نقد هایی که این مدت مطرح شده (البته جدای از غرض ورزی ها و حواشی) شاید بهتر باشد احسان علیخانی و تیم اش که تا کنون تجربه های موفقی را در برنامه سازی داشته اند برای آینده کاری شان به دنبال ایده هایی جدیدتر باشند تا همچنان مخاطب را به دنبال خود بکشند و محبوبیتی را که در این سال ها به مرور کسب کردند حفظ کنند.

نکته مثبت در کارهای تیم احسان علیخانی غافلگیری هایی است که معمولا برای مخاطب دارد، تا به اینجای کار سوژه 23 نفر یکی از همین ها محسوب می شود و باید دید تاپایان ماه مبارک رمضان علیخانی و تیم سازنده برنامه چه تعداد سوژه های ناب برای غافلگیری مخاطب در نظر دارند؛ سوژه هایی که از جنس ماه عسل باشد.


زهرا فرآورده
بخش ارتباطات تبیان


مطالب مرتبط:
راز موفقیت علیخانی و حسنی