سیمای رمضان

معرفی چند کتاب در زمینه های گوناگون، با موضوع ماه مبارک رمضان

سیمای رمضان در صحیفه سجادیه
مهدی محدثی مسوول روابط عمومی بوستان کتاب از انتشار یک اثر جدید در موضوع ماه مبارک رمضان خبر داد و گفت: موسسه بوستان کتاب در موضوع ماه مبارک رمضان اثر جدیدی زیر چاپ دارد که تالیف آیت الله کریمی جهرمی است.
مهدی محدثی اظهار داشت: کتاب  «سیمای رمضان در صحیفه سجادیه»، شرح و تفسیر دو دعای دل‌نشین و عارفانه از آموزگار دعا و نیایش، امام سجاد – علیه السلام-  است؛ که یکی مربوط به ورود به ماه رمضان و دیگری دربارۀ وداع با این ماه شریف است. چرا که آن حضرت هر سال ماه رمضان را با دعای اول، افتتاح و با دعای دوم، اختتام می‌فرمود و از این اهتمام دائمی، به اهمیت این ماه شریف و این دو دعای دل‌نشین پی می‌بریم.
وی افزود: امتیاز این کتاب به محور آن؛ یعنی دعای حضرت علی بن الحسین- علیه السلام- می‌باشد؛ که از یک‌سو ترنّمِ عاشقانه و زمزمۀ بندگی است و از قلب پاک خالص‌ترین بندۀ صالح خدا و حجت بالغۀ الهی، سرچشمه گرفته و برای ماه مبارک رمضان بهترین تغذیه ی عاشقان است و از طرفِ دیگر، عالی‌ترین شناخت ماه مبارک رمضان را در بر دارد.
محدثی در ادامه افزود: بر اساس نوشته مولف در مقدمه، عظمت و منزلت والای این ماه در هیچ یک از متون اسلامی مانند این دو دعای شریف، کامل و گسترده جلوه‌گر نشده است و اگر انسان با تأمل در این دعای شریف بنگرد، دید تازه‌ای به ماه مبارک پیدا خواهد کرد و گستره ی بسیار وسیعی از فضایل این ماه شریف در برابر او گشوده می‌شود.
وی همچنین یادآور شد: مطالب این کتاب، در دو فصل و هر فصل از چند بخش تشکیل شده که در این بخش ها به مواردی چون ستایش خدا و عوامل آن، نام های ماه مبارک رمضان، درودها، صلوات ها  و درخواست ها،  اوصاف و نعمت های پروردگار و ... پرداخته شده است.
مسئول روابط عمومی بوستان کتاب افزود: مباحث این کتاب، ابتدا به صورت مختصر در ماه مبارک رمضان 1406 هـ.ق. در مسجد رضوی قم بحث شده و سپس به‌طور کامل‌تر در شهر لاهه، برای گروهی از تحصیل‌کردگان و حقوق‌دانان محترم و ایرانیان مقیم هلند، طی دو ماه رمضان بیان شده، آن‌گاه تدوین و به صورت کتاب حاضر درآمده است.
کتاب سیمای رمضان در صحیفه سجادیه، تألیف آیت الله کریمی جهرمی به همت موسسه بوستان کتاب در 142 صفحه و قطع رقعی منتشر خواهد شد.
 
 
روزه از نگاه کتاب مقدس
کتاب «روزه از نگاه کتاب مقدس» در چند فصل با عناوین «روزه در عهد عتیق»، «روزه در یهودیت»، «روزه در عهد جدید» و «روزه در مسیحیت»، امر روزه را در متون و دوران‌های گوناگون واکاوی می‌کند. مولف در این کتاب، «روزه» را به‌ رغم انگیزه‌ها، آداب، رسوم، محتوا و صورت‌های متفاوتش در میان ادیان و فرق مختلف، دارای وجوهی مشترک و قابل بررسی می‌داند.
بهرام محمدیان، موضوع «روزه» را بسیار مهم و گسترده توصیف می‌کند که از جوانب گوناگون و دیدگاه‌های متفاوت می‌توان به بحث و بررسی درباره آن پرداخت. لازمه این بحث و بررسی، درک معانی و ماهیت واقعی حقایق دینی است. این درک، سبب همبستگی، اتحاد و زیستی مسالمت‌آمیز خواهد شد؛ نکته‌ای که آن را ضرورت حاکم بر دنیای امروز در سوی اتحاد و پذیرش یکدیگر می‌نامد.
مولف و گردآورنده این کتاب در دیباچه آن، ضرورت روزه و صورت‌های مختلف آن در زندگی انسان‌ها را شرح می‌دهد و خاطرنشان می‌سازد که روزه با وجود آداب و رسوم، محتوا و انگیزه‌های متفاوت، نه‌تنها از دیدگاه مذهبی مهم، بلکه دارای جایگاه خاص است به گونه‌ای که در اکثر مذاهب شامل فرایض و تشریفات بسیاری می‌شود.
وی یادآور می‌شود که ادیان به‌ رغم تفاوت‌های خود، دارای وجوهی مشترک هستند که به طور معمول این مشترکات در بین فرقه‌های مختلف هر یک از ادیان می‌باید بیشتر باشد.
گردآورنده کتاب می‌افزاید که اگر از ظواهر به عمق نگاه کنیم، به این حقیقت می‌رسیم که در بیشتر مواقع، این مشترکات چه در ادیان و چه در فرقه‌های مختلف یک دین بیشتر سطحی هستند و گاه در عمل، عمیقاً با یکدیگر متفاوت‌اند. سپس نتیجه می‌گیرد که پرداختن به موضوع مشترکات دینی، سبب همبستگی و اتحاد و زیستی مسالمت‌آمیز خواهد شد که لازمه آن درک معانی و ماهیت واقعی حقایق دینی است.

از دیدگاه او دو موضوع «خواص درمانی» روزه و «جایگاه مذهبی» آن اهمیت ویژه دارند. او توجه می‌دهد که خواص درمانی روزه، موضوع دومی است که پس از جایگاه ویژه مذهبی آن از دیرباز مورد توجه بوده است.
محمدیان در ادامه به منظور بهره‌گیری بیشتر از مندرجات این کتاب، «فهرست علایم اختصاری»، نام کتاب‌های کتاب مقدس «عهد عتیق» و «عهد جدید»، «سایر علایم اختصاری»، «ترجمه‌های مختلف کتاب مقدس» انگلیسی و فارسی، «فهرست معرفی کتاب‌های کتاب مقدس»  و «فهرست و عنوان آیات مربوط به روزه» در عهد عتیق و عهد جدید را برای مخاطب کتابش آورده است.
در طرح جلد کتاب، نمادی از یک ماهی، برگرفته از متون کهن دیده می‌شود. توضیح تصویر که در لَت کاور جلد آمده، چنین نوشته است: «تاریخ‌شناسان، ماهی را نماد مسیحیت در روزگار اولیه ظهور آن می‌دانند. واژه یونانی ماهی، ایکتوس می‌باشد و در اناجیل که به زبان یونانی نوشته شده از اهمیت خاصی برخوردار است.» اما نویسنده یا ناشر، دلیل استفاده از نماد یک دین (مسیحیت) را بر کتابی که مرتبط با دو دین (یهود و مسیحیت) است، ذکر نکرده‌اند.
(شایان ذکر است که دلیل به کارگیری نماد ماهی نزد مسیحیان اولیه، این بوده است که واژه ماهی یا همان «ایکتوس»، «ایکتیس»، «ایختوس» یا «ایختیس» در یونانی، امکان تقطیع به صورت «i-ch-th-y(u)-s» را دارد. این بخش‌ها به ترتیب، حروف اولیه واژه‌های «عیسی ـ مسیح ـ خدا ـ فرزند ـ منجی» هستند. برای اطلاع بیشتر درباره این واژه می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.)

چاپ اول «روزه: از نگاه کتاب مقدس» با 368 صفحه قطع وزیری، در شمارگان 500 نسخه، به بهای 20 هزار تومان در اردیبهشت 1394 از سوی انتشارات نوین به بازار کتاب یافته است.
 
موسیقی رمضان در ایران
كتاب «موسیقی رمضان در ایران» كه توسط هوشنگ جاوید گردآوری و با نت نگاری محمدرضا درویشی انجام شده است، اثری پژوهشی است كه در ماه رمضان به علاقه مندان كتاب معرفی می شود.
كتاب «موسیقى رمضان در ایران» همراه با یك لوح فشرده شامل 16 قطعه موسیقایی توسط دفتر موسیقی حوزه هنری تولید شده است.
«موسیقى رمضان در ایران» این نكته را در پشت جلد خود دارد كه «موسیقى در این سرزمین هیچ گاه بى آیین نبوده است. آیین در اینجا به معناى مراسم و مناسك ویژه اجرا، هم روح باطنى این موسیقى است و هم كالبد ظاهرى آن…
كتاب «موسیقی رمضان در ایران» را می‌توان بابی تازه در پژوهش موسیقی دانست. هوشنگ جاوید كه برای موسیقی نواحی ایران به دسته‌بندی‌ خاصی معتقد است و مطالب كتاب را نیز بر اساس همین دسته‌بندی‌ها تنظیم كرده است.
جاوید بخشی از مطالب كتاب را با استفاده از متون مختلف تنظیم‌ كرده اما سهم عمده كتاب مربوط به كار میدانی بوده است، كه در طی آن آیین‌های موسیقی رمضان گردآوری شده است. به باور وی بخشی از آوازهای‌ رمضان به فراموشی سپرده شده و كمتر كسی وجود دارد كه در ماه مبارك رمضان منقبت‌خوانی كند. سحرخوانی‌ها، گلدسته‌خوانی‌ها و... همگی فراموش‌ شده‌اند.

كتاب تحت این مباحث ارائه شده است: سحرخوانی، آوازهای نیمه‌ ماه رمضان (نیایش، آواها و نواهای شب قدر، مرثیه‌خوانی، مقتل‌خوانی و منقبت‌خوانی سحرخوانی، قنبرخوانی، آداب‌ آوازهای گلدسته و...)، آیین نوبت‌زنی یا نقاره‌زنی در ایران.
وی در فصلی از كتاب تحت عنوان رودررو به گفت‌وگو با نقاره‌زنان طبس، ساری و نقاره‌زن كاشان، گفت‌وگو با سرنانواز گروه نقاره‌ی ساری، گروه نقاره‌زن‌ نوش‌آباد و گفت‌وگو با طبل‌نواز نوش‌آباد، طبالان میبد، نقاره‌زن نایین و گفت‌وگو با شیپور نواز معصوم‌آباد پرداخته است.
گفتنی است در كنار این كتاب، یك لوح فشرده صوتی 53 دقیقه‌ای از تمام نمونه‌های موسیقی رمضان در ایران گنجانده شده است. این لوح فشرده حاوی 16 قسمت است. همچنین دكتر همایون سپهر، بهروز وجدانی و سید احمد وكیلیان نیز بر این كتاب مقدمه نوشته‌اند.