جسور و خونسرد
برخی کارگردان ها سینما را الزاما حرفه ای برای ارتزاق نمی بینند و پشت دوربین هر فیلمی قرار نمی گیرند. آن چه را تصویر می کنند که به دل شان نشسته برای همین بخشی از منش و خلق و خوی شان در همه فیلم قابل ردیابی است. بهروز افخمی در این دسته قرار می گیرد.کار سختی نیست مولفه های مشترک ساخته هایش را ردیف کرد و برشمرد:«جسارت، قصه گویی و حالا سرخوشی» .
این سه ویژگی مستقیما از درون او به فیلم هایش تزریق می شود اما آن چه بیش از همه افخمی را افخمی کرده «جسارت» است. او بر خلاف برخی کارگردان ها ادای جسارت راهم در نمی آورد بلکه این مشخصه ذاتی و نهادینه شده ای است که حالا شکل تغییر یافته اش شده «سرخوشی». در جوانی و با تجربه ای اندک ، حاضر می شود به جای ناصر تقواییِ بزرگ ، سریال «کوچک جنگی» را کارگردانی کند.به سینما که می آید تصویری متفاوت از چهره زن نشان می دهد و با «عروس» موجی تازه در سینما رقم می زند. بعد از کمدی پرفروش «روز فرشته» فیلم جاسوسی «روز شیطان» را می سازد. فیلمی با سوژه ای حساس که بارها گفته می دانسته فروش نمی کند ولی به خاطرعلاقه پای ساختش می ایستد. هر چند در میانه راه از ساخت «عقرب» انصراف می دهد و تهیه کننده آن را به سامان می رساند اما همین مقدار بیانگر روحیه کنجکاوانه افخمی برای تجربه فیلمی اکشن است. «جهان پهلوان تختی» دیگر انتخاب جسورانه افخمی است که بعد از مرگ علی حاتمی(کارگردان اول فیلم) و به شیوه خودش آن را ساخت.
این ویژگی در «شوکران» به شکلی دیگر رخ می دهد و یکی از پرفروش ترین و پر بحث ترین فیلم های افخمی رقم می خورد. «گاوخونی» فیلمی بی بدیل در سینمای ما است که ساختش تنها از افخمی بر می آید! فقط دل و جرات است که می تواند یک کارگردان را برای تصویری کردن عین به عین رمان ِسخت ِجعفر مدرس صادقی ترغیب کند. رفتن به کانادا و ساخت «بلک نویز» فقط نشان دهنده تجربه گرایی فیلمساز نیست بیشتر حکایت از روحیه جسور او دارد.در این میان«فرزند صبح» اوج جسور بودن افخمی و علاقمندی به کسب تجربیات بکر است. داستان فیلم ، ماجرای انتخاب بازیگران ، تعطیلی پروژه و حواشی آن را از بَرید....
در چند سال اخیر وجهی دیگر از روحیه افخمی در ساخته هایش پررنگ شده ، برای همین حتی در فیلم جاسوسی «روباه» نوعی سرخوشی و شنگولی احساس می شود. پیش از این در«آذر،شهدخت،پرویز و دیگران» کاراکترهای خوشحال و سرحالی رونمایی شده بودند و قبل تر هم در «سن پترزبورگ» چنین آدم های سرزنده ای شاهد بودیم.
روحیه شاد افخمی همیشه سر زبان بوده اما این که نمود عینی اش در آستانه شصت سالگی در فیلم هایش دیده می شود هم خوشایند است و هم برای برخی جوان های کم رمق الگو.برای درک بهتر این مشخصه بیایید مقایسه کنیم آدم های دو فیلم جاسوسی «روز شیطان» و «روباه» را .در دومی شخصیت ها قبراق و بذله گو هستند و روابط شان ملموس و دل نشین تر ، همانطور که ساختارش از اولی پخته تر است. تا الان از «روز شیطان» به عنوان اثری تراز در میان فیلم های جاسوسی سینمای ایران یاد می شود اما «روباه» به مراتب از حیث کارگردانی و تعلیق داستان بهتر و قاعده مندتر است و حتما در آینده فرصت بیشتری برای خودنمایی پیدا می کند. فیلم در گیشه ضربه اساسی را از نداشتن بازیگر چهره و اسم کلیشه ای اش خورده. اگر کارگردان اندکی از طراوت روحی مذکور را به ظاهر فیلمش می بخشید وضع برای آن الان متفاوت می بود.
بهروز افخمی در دنیای خارج از فیلم هایش یک ویژگی بارز هم دارد :خونسردی. این خونسردی دقیقا به معنای سخت نگرفتن موارد بیهوده و دست و پا گیر زندگی است که البته گاهی بر مراودات حرفه اش سایه انداخته و کارهای ناتمام و دلخوری های تهیه کننده را باعث شده! جمع این مشخصات از بهروز افخمی نامی معتبر ، دوست داشتنی و کاربلد ساخته حتی اگر آثاری ناکام درگیشه داشته باشد.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع: همشهری جوان/ احمد رنجبر
