چگونه با باج‌گیران عاطفی برخورد کنیم؟!
ما به چنین افرادی باج‌گیران عاطفی می‌گوییم. واقعیت آن است که باج‌گیران عاطفی به‌صورت کاملاً ناخودآگاه دست به این‌کار می‌زنند. آن‌ها همیشه افراد نزدیک زندگی شما هستند؛ پدر، مادر، خواهر، برادر، همسر، فرزند، رئیس، دوست و….
تمامی ما در روابط خود با دیگران در ابراز مخالفت با آن‌ها آزاد هستیم و هرگاه خواسته آن‌ها برخلاف میل و یا توانایی ما باشد، می‌توانیم جواب منفی به این خواسته‌ها داده و درخواست‌شان را نپذیریم، اما زمانی‌که طرف مقابل شما باج‌گیر عاطفی است، داستان کمی فرق می‌کند. به‌محض ابراز مخالفت از جانب شما، رفتار او عوض می‌شود و شما را متهم به خودخواهی می‌کند. به شما می‌گوید اگر این‌کار را برایش انجام ندهید، او نمی‌داند چه‌کار کند و بدون شما از پس این کار برنمی‌آید. به شما می‌گوید که این کار نشان‌دهنده کاهش علاقه شما نسبت به اوست.
اگر نقطه‌ضعفی از زندگی شما می‌داند، آن را به رخ شما می‌کشد. با شما قهر می‌کند و شما را تهدید به قطع رابطه می‌کند. سروصدا راه می‌اندازد و….
در تمام این موقعیت‌ها ما احساس بسیار بدی پیدا کرده و دچار عذاب وجدان یا سردرگمی می‌شویم و با خود می‌گوییم نکند صحبت‌هایش درست باشد و من اشتباه می‌کنم، شاید باید با درخواستش موافقت کرده و کوتاه بیایم و در نتیجه خیلی زود تسلیم این خواسته‌های گاه غیرمنطقی شده و اینجاست که باج‌گیران عاطفی به خواسته خود می‌رسند و ما شروع به سرزنش خود می‌کنیم که هیچ‌گاه نمی‌توانیم از حق خود دفاع و در برابر چنین آدمی ایستادگی کنیم. این بازی میان ما و باج‌گیران همچنان ادامه می‌یابد و ما در سیکل عذاب وجدان و سرزنش خود همچنان گیر کرده و زجر می‌کشیم. حال سوال این است که در این بازی چه کسی مقصر است؟
هر دوی ما در این بازی مقصریم
تفاوت‌های شخصیتی در میزان پاسخ‌گویی به درخواست‌های افراد باج‌گیر نقش مهمی ایفا می‌کنند. افرادی که شخصیت تأییدطلب دارند، ترس غیرقابل وصف از خشم، نیاز به برقراری صلح به هر قیمت ممکن، گرایش به پذیرش مسئولیت زندگی دیگران، شک و تردید نسبت به خود، ازجمله عواملی است که باعث می‌شود شخص باج‌گیر بتواند راحت‌تر به خواسته خود رسیده و ما را با آن تحت فشار قرار دهد.
واقعیت این است که هیچ‌یک از این خصوصیات اگر به شکل متعادلی باشند، زیان‌آور نیستند، اما زمانی‌که این خصوصیات اختیار زندگی‌مان را بدست می‌گیرند، اجازه می‌دهیم که تحت استثماری قوی قرار بگیریم. برای حل این مشکل ابتدا باید این مسائل را در شخصیت خود حل کرده تا بتوانید با این قبیل افراد رفتار قابل‌قبول و منطقی داشته باشید.
مسئله دیگر که در این بین نقش مهمی بازی می‌کند، شخصیت افراد باج‌گیر است. همه ما با شنیدن پاسخ منفی از جانب اطرافیانمان ناراحت شده و کمی دلگیر می‌شویم، اما این قضیه برای افراد باج‌گیر کمی متفاوت است؛ آن‌ها با شنیدن کوچک‌ترین مخالفتی انگار به آخر خط رسیده و افکاری مثل “من هرگز نمی‌توانم به خواسته‌ام برسم، احساسات من برای کسی اهمیتی ندارد، تحمل نه شنیدن را ندارم، من همیشه افرادی را که دوست دارم از دست می‌دهم” چنین افکاری بی‌وقفه در ذهن آن‌ها می‌گذرد و باور دارند که باید با شدت هرچه تمام‌تر وارد عمل شده تا به خواسته خود برسند.
سابقه زندگی افراد باج‌گیر پر است از احساس اضطراب و ناامنی و بی‌اعتمادی؛ و حال با کوچک‌ترین قضیه‌ای این احساسات دردناک خود را نشان داده و موجب بروز رفتارهای باج‌گیرانه می‌شود. در حقیقت افراد باج‌گیر روش دیگری برای نشان‌دادن ترس‌ها و نگرانی‌های خود ندارند و با این واکنش‌ها شما همه‌چیز را شخصی می‌انگارید و تصور می‌کنید تمام این تهدیدات بر محور شماست؛ درحالی‌که در اغلب موارد به شما ارتباطی نداشته و ناشی از ناامنی‌های درونی افراد باج‌گیر است که ریشه در گذشته او داشته و به حال ارتباطی ندارد.
چگونه با باج‌گیران عاطفی روبه‌رو شویم؟
برای روبه‌روشدن با افراد باج‌گیر ابتدا کافی است تا کمی با خودتان روراست باشید و نسبت به نقطه‌ضعف‌هایتان که در بالا ذکر شد، آگاهی پیدا کنید. لازم نیست بلافاصله جواب دهید؛ ابتدا کمی فکر کنید تا مطمئن باشید که چه جوابی می‌دهید. اگر می‌خواهید جواب منفی بدهید، با آرامش به‌طرف مقابل بگویید که این کار را انجام نمی‌دهید و در برابر اصرارها و حرف‌های همیشگی او که باعث می‌شد شما کوتاه آمده و با آن موافقت کنید، ایستادگی کرده و با خود تکرار کنید این موضوعات ارتباطی به شما نداشته و شما مقصر نیستید.
می‌توانید به او پیشنهاد بدهید که این کار را وقت دیگری برای او انجام می‌دهید یا این‌که با بخشی از کار موافقت کرده و بقیه را انجام نمی‌دهید. فراموش نکنید شما در نه گفتن کاملاً آزاد هستید و چنان‌چه درخواستی برای شما مشکلاتی ایجاد می‌کند، می‌توانید نه بگویید. ما همیشه نمی‌توانیم تمامی اطرافیانمان را راضی و خوشحال نگه داریم. فراموش نکنید انجام این کار در ابتدای امر کمی مشکل به نظر می‌رسد، اما با تمرین آرامش زیادی را نصیب شما خواهد کرد و از قید رفتارهای آزاردهنده رهایی می‌یابید.
منبع: پنجره
