تبیان، دستیار زندگی
در خانه ای که نورپردازی آن مناسب و دقیق باشد ،احساس امنیت و آرامش در آن موج می زند ....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اصول نور پردازی ترکیبی


در خانه ای که نورپردازی آن مناسب و دقیق باشد ،احساس امنیت و آرامش در آن موج می زند ....

نورپردازی

نورپردازی مناسب ، سهم قابل توجهی در حفظ ایمنی محیط دارد . دیدن پله ، در راه روها و یا تشخیص تفاوت سطح ، در سالن ها از اهم مواردی است که به ایمنی نور مربوط می شوند . برای فراهم کردن محیط نوری بی خطر ،گاه ضرورت ایجاب می کند تا خلاف قواعد عمومی نورپردازی رفتار شود . مثلا به منظور مشخص نشان دادن پله ها و ایجاد سایه ، لازم می شود نورهای مستقیم و قوی از بالا، بر آن ها تابیده شود تا با تشکیل تاریک - روشن های تند ،لبه ی پله ها به طور واضح دیده شوند . نورهای غیر مستقیم و ملایم ، تفاوت های نوری و سایه ها را زایل کرده ، ابعاد و فاصله پله ها را نادرست نشان می دهند .
برخورد اشخاص با درهای شیشه ای نیز یکی دیگر از خطرات ناشی از عدم محاسبه ی صحیح نور است . در این مورد نور باید طوری تنظیم شود که با انعکاس تصاویر اطراف عابر را متوجه شیشه گرداند .
رعایت نکات ایمنی در نورپردازی برای رفاه حال افراد مسن که عموما بینایی ضعیفی دارند اهمیت ویژه ای دارد . به عنوان یک اصل کلی مناطق پر خطر باید در تمام شبانه روز ،روشن و قابل رویت باشند .
طراحی های نوری در درجه نخست برای ایجاد سهولت در دیدن محیط و تامین نیازهای عملی پیاده می شود . عدم موفقیت بسیاری طراحان ،ناشی از اولویت دادن به جنبه های تزئینی نور است. کار این طراحان شبیه چینی سازی است که در ساختن قوری آن قدر محو شکل و زیبایی می شود که فراموش می نماید مجرائی برای خروج چای در آن تعبیه کند . مسلما ناچیز شمردن وجوه زیبائی شناسی نور نیز ایرادی نابخشودنی است . صرف هزینه ای گزاف برای خرید پرده ،فرش و سایر لوازم منزل و قرار دادن آن ها تحت نوری که کیفیت ،بافت و رنگ اشیا را ناجور نمایش می دهد فی الواقع جز اتلاف پول و ایجاد یاس حاصلی ندارد . نور وسیله ای است برای نمایش اشیاء ، و تا رنگ معینی در طیف آن نباشد ،طبعا رنگ های موجود در اجسام را  نیز نمی توان جلوه گر سازد.

توزیع نور در زیبائی موثر است . استفاده از تعدادی لامپ کم نور در نقاط مختلف ،مناسب تر از قرار دادن یک لامپ پرنور در وسط اتاق است . به علاوه نور باید بتواند ویژگی های ساختمان نظیر انحنای طاق ،شکل ستون ها ،بافت درشت دیوار ،سطح نرم کف یا نقش دلپذیر بخش های چوبی را مشخص سازد

در فضاهای داخلی معمولا از دو نوع لامپ استفاده می شود .لامپ های معمولی تنگستن و لامپ های گازی . نور لامپ های معمولی نسبت به نور خورشید کمی قرمزتر ، اما مشتمل بر کلیه ی رنگ های طیف است ، حال آن که چراغ های گازی موجب تغییر فاحش رنگ ها می گردند و اغلب در ارائه ی رنگ های سبز-آبی موفق ، و در نمایش رنگ های گرم ناموفق هستند . بهترین طرح نوری ،برای نشان دادن صحیح رنگ ها ،نورپردازی ترکیبی است . دست یابی به نور خنثی که نزدیک به روشنایی آبی-سفید نیم روز باشد ،الگوی مناسبی برای نشان دادن صحیح رنگ ها است .
نور ،علاوه بر تغیر رنگ اشیا، برچهره انسان نیز اثر می گذارد . مقایسه صورت ، تحت نور مهتابی در یک اتاق آبی رنگ با همان چهره تحت نور تنگستن در اتاق قرمز رنگ تفاوت بارزی را نشان می دهد . در حالت اول ،چهره رنگ پریده و بیمار و در حالت دوم رنگ پوست ملتهب و قرمز می باشد .
پرکردن فضا با نوری یک دست ممکن است محیط را برای کار مناسب سازد ،اما لزوما آن را به مکانی دلچسب مبدل نخواهد نمود . برای استراحت ، صرف غذا ،فضای پرنور وحشت آور است . فضای داخلی می تواند علاوه بر نورهای معمولی ،واجد مکان روشن تری به عنوان نقطه توجه باشد . این مکان روشن ،ممکن است در اثر تابش نور بر روی یک گیاه یا تابلو و یا صرفا نور طبیعی وارده از پنجره باشد .

نورپردازی

توزیع نور نیز در زیبائی موثر است . استفاده از تعدادی لامپ کم نور در نقاط مختلف ،مناسب تر از قرار دادن یک لامپ پرنور در وسط اتاق است . به علاوه نور باید بتواند ویژگی های ساختمان نظیر انحنای طاق ،شکل ستون ها ،بافت درشت دیوار ،سطح نرم کف یا نقش دلپذیر بخش های چوبی را مشخص سازد .
نور تاثیر بسزایی بر شخصیت فضا دارد . به راحتی می تواند تشخیص انسان از سطوح و اشیا را دگرگون کند . از آن جا که اشکال سه بعدی در رابطه با نقاط روشن و تاریک قابل رویت هستند،هر تغییری در این رابطه که ناشی از تغییر جهت و کیفیت نور باشد ، درک بینائی از عمق و شکل را نیز دگرگون می کند وظیفه نور در این گونه موارد ،نشان دادن صادقانه کیفیت سطوح و شکل اشیا است .

طراحی نور امکان دارد با تنظیم نور به صورت های ابتکاری ،نقش های نوری ویژه ای پدید آورد . چنین کارهایی اگر با دقت و مهارت صورت نگیرد،ممکن است ترکیب اصلی فضا را مختل نمایند و نور را به شکل وسیله ای مزاحم در آورند .

برای استراحت و صرف غذا ،فضای پرنور وحشت آور است . فضای داخلی می تواند علاوه بر نورهای معمولی ،واجد مکان روشن تری به عنوان نقطه توجه باشد . این مکان روشن ،ممکن است در اثر تابش نور بر روی یک گیاه یا تابلو و یا صرفا نور طبیعی وارده از پنجره باشد

قرار دادن لامپ در یک پوشش غیر شفاف ،مانند استوانه ی فلزی ،مانع از توزیع نور به اطراف میشود و تشعشعات منحصرا در یک جهت و به صورت مستقیم هدایت می شوند .اگر چنین نورافکنی رو به سقف یا دیوار قرار گیرد ،توزیع نوری را غیر مستقیم گویند . نور غیر مستقیم ،گرچه میزان قابل توجهی از روشنی لامپ را هدر می دهد اما استفاده از آن برای چشم مناسب تر است . تولید نور غیر مستقیم زمانی عملی است که بر سطحی با رنگ روشن تابیده شود . رنگ های تیره ،نور را جذب می کنند و بخش ناچیزی از آن را بازمی گردانند .
در شب ،تابش نورهای مستقیم از سقف بر روی فرش تیره رنگ ممکن است به یک مهمانی جلوه خاصی دهد ،لیکن به واسطه ی جذب نور توسط فرش ،محیط نامناسبی برای کار تشکیل می شود .


به طور خلاصه ،توجه به نکات زیر برای طراحی نور ضروری است :
1- کشیدن نقشه ی فضای داخلی بر روی کاغذ شطرنجی برای مشخص کردن محل اشیا و مناطق تاریک-روشن به منظور انتخاب موقعیت صحیح منابع نوری .
2- تعیین مناطق خطر و رعایت نورپردازی دقیق برای آن مناطق .
3- توجه به ویژگی های معماری و خصوصیات تزئینی رنگ ها و اثاث .
4- تعیین نوع چراغ های مورد نیاز .
5- تعیین مسیر عبور سیم ها و محل کلیدهای برق .
در خانه ای احساس امنیت و آرامش موج می زند که نورپردازی مناسب و دقیقی انجام شده باشد .


سرور حاجی سعید
بخش محیط خانه تبیان

مطالب مرتبط:

خانه ای نورانی

هیچ نوری نور طبیعی نمیشه!

روزنه های حیات 

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.