چرا غذا بالای ابرها مزه دیگری می دهد؟

خطوط هوایی سرگرم امتحان راه‌هایی هستند تا اشتها و عادتهای خوراکی ما را در پرواز به حالت عادی برگردانند!
اگر شما فکر می‌کنید محصولات شرکت‌های غذایی خطوط هوایی زیادی شیرین است و یا اشتها را کور می‌کند، لزوما اشکال از آن‌ها نیست. اساسا شما حس طبیعی از مزه‌ها را در دروازه خروج فرودگاه جا می‌گذارید. وقتی شما سوار هواپیما می‌شوید و هزاران متر به سمت بالا صعود می‌کنید، طعم همه چیز از یک پسته گرفته تا یک دانه برنج به صورت‌های گوناگونی تغییر می‌کند. اما چرا؟
در ارتفاع چند هزار متری، دو حس چشایی و بویایی اولین چیزهایی هستند که ناپدید می‌شوند. طعم، ترکیبی از این دو حس است و درک ما از طعم شوری و شیرینی در زمانی که درون یک کابین هواپیما هستیم، محدود می‌شود. «چارلز اسپنس» مدرس روان‌شناسی تجربی در دانشگاه آکسفورد می‌گوید: «غذا و نوشیدنی در هوا نسبت به روی زمین واقعا مزه متفاوتی دارد. دلایل زیادی برای این پدیده وجود دارد: نبود رطوبت، فشار کمتر هوا و صدای هواپیما».

خشکی و فشار پایین
هنگامی که درون یک هواپیما قدم می‌گذارید، هوای درون کابین ابتدا احساس بویاییتان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سپس با زیاد شدن ارتفاع هواپیما، فشار هوا می‌افتد و سطح رطوبت درون کابین کاهش می‌یابد. در ارتفاع حدود ۹ کیلومتری (۳۰۰۰۰ فوتی)، رطوبت داخل کابین به کمتر از ۱۲ درصد می‌رسد که از رطوبت اغلب صحرا‌ها نیز کمتر است.
بر اساس مطالعاتی که توسط موسسه «فرانهوفر» آلمان به سفارش شرکت هواپیمایی لوفتانزای این کشور انجام شده، ترکیب خشکی و فشار کمتر هوا حساسیت غده‌های چشایی شما را حدود ۳۰ درصد کاهش می‌دهد. برای بررسی این پدیده، محققان یک آزمایشگاه ویژه را در شرایطی به کار گرفتند که رطوبت را از هوا می‌مکید، فشار هوا را مشابه ارتفاع ۱۰. ۶ کیلومتری (۳۵۰۰۰ فوتی) کاهش می‌داد و در عین حال صداهایی مانند هواپیما را ساطع می‌کرد. این آزمایشگاه حتی برای شبیه سازی دقیق‌تر وضعیت صرف وعده غذایی در هواپیما، صندلی‌ها را نیز دچار لرزش می‌کرد.
جالب است که این مطالعه نشان داد که ما تنها دو حس شوری و شیرینی را در شرایط پرواز از دست می‌دهیم. ترشی، تلخی و سایر طعم‌ها تقریبا بدون تغییر باقی ماند. اما این تغییر تنها مربوط به غده‌های چشایی نیست، حدود ۸۰ درصد از تصوری که افراد راجع به مزه دارند، در حقیقت از بو ناشی می‌شود. ما برای بویایی نیاز داریم که موکوس بینیمان تبخیر شود، اما در یک کابین دارای هوای خشک، گیرنده‌های بویایی به درستی عمل نمی‌کنند و اثر این اتفاق در بی‌مزه شدن غذا‌ها خود را نشان می‌دهد. نتیجه این تحقیق این بود که خطوط هوایی بایستی با نمک دار کردن و فلفل دار کردن غذا‌ها بیش از حالتی که در رستوران‌های روی زمین انجام می‌گیرد، غذاهای خود را ارائه دهند.

در حالی که ممکن است شما تا اینجای متن تصور کرده باشید که طعم غذا تنها از دهان و بینی شما ناشی می‌شود، اما جالب است بدانید که روان‌شناسان امروزه دریافته‌اند که گوش‌های شما نیز می‌توانند در این موضوع نقش آفرین باشند.  یک مطالعه نشان داد افرادِ در حال گوش دادن به صدا‌های بلند پس زمینه، غذا‌ها را کم نمک‌تر و کم شیرینی‌تر از حالت عادی حس می‌کنند. علاوه بر آن، برای کسانی که با صداهای بلند احاطه شده بودند، به طور غیر منتظره‌ای غذا ترد‌تر به نظر می‌رسید. صدای بلند پس زمینه هواپیما که حدود ۸۵ دسی بل است، همه مزه‌ها را به یک اندازه تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. برای مثال، چاشنی‌هایی مانند هل، آبلیمو و فلفل کاری در آسمان مزه‌ای شدید‌تر و تند‌تر از نمک و یا شکر دارند. (در مقایسه با شرایط روی زمین)

دستور پخت‌های تولید انبوه
برای یکسان سازی مزه غذا‌ها در پرواز نسبت به روی زمین، تنها شرایط درون کابین نیست که باید در نظر گرفته شود. تهیه و سرو غذاهای خوشمزه برای چند صد نفر در بالای ابر‌ها، یک کار آسان به شمار نمی‌رود. به دلیل رعایت استانداردهای ایمنی غذایی، تمام غذاهای یک پرواز باید روی زمین پخته شود. جایی که غذا پخته، خنک، یخچالی و بسته بندی شده، روی کیفیت غذای سرو شده تاثیر می‌گذارد. برای بازگرمایش غذا درون هواپیما، به دلایل ایمنی، تقریبا تمام خطوط هوایی از اجاق‌های بادی استفاده می‌کنند که هوای داغ و خشک را روی غذا می‌وزد. استفاده از مایکروویو‌ها و شعله‌های باز در پرواز مجاز نیست.
خطوط هوایی در حال حاضر سرگرم امتحان شیوه‌هایی برای پخت و بسته بندی و بازگرمایش غذا‌ها هستند که کمترین اثر را بر روی مزه آن‌ها داشته باشد. این شرکت‌ها، همچنین آزمایشاتی را با امتحان کردن غذا‌ها در محیط‌های تحت فشار و یا روی فضاپیماهای واقعی آغاز کرده‌اند تا چیزی که مسافران تجربه می‌کنند را باز تولید کنند. هر چند این تحقیقات و آزمایشات در مراحل ابتدایی خود قرار دارند، اما شاید در آینده با شرایطی مواجه شویم که غذا‌ها در پرواز، به‌‌ همان اندازه که روی زمین خوشمزه‌اند، در دهانمان مزه کنند.

منبع: مجله مهر - کیوان ابراهیمی

مطالب مرتبط:
تغذیه و فضانوردی (1)

تغذیه و فضانوردی (2)