راه های کلون کردن

اهداف:

• آشنایی با راه های تولید کلون
• آشنایی با محدودیت ها و مزایای هر کدام از این روش ها

شرح درس:

در طرح درس های "کلون سازی" و " کاربردهای کلون سازی" در مورد اهمیت و کاربردهای این کار با هم صحبت کردیم. در این طرح می خواهیم با روش های کلی موجود برای ایجاد یک حیوان کلون شده صحبت کنیم و آن ها را با جزئیات بیشتر دنبال کنیم.

همان طور که گفته شد، کلون کردن به معنی تکثیر غیرجنسی است. کلونینگ می تواند از طریق دستکاری های ژنتیک در گیاهان، حیوانات و باکتری ها برای تولید موجودی با صفات مورد پسند ما انجام گیرد. در طرح درس "کاربردهای کلون سازی"  در مورد برخی از اهداف شبیه سازی صحبت شد و همان طور که ملاحظه کردید این لیست کاربردها می تواند به مراتب بیشتر از این نیز باشد.

شبیه سازی (cloning) یکی از پیشرفته ترین یافته های بشر در زمینه علم پزشکی و مهندسی ژنتیک است که هر مرحله از پیشرفت آن با جنجال های فراوانی همراه بوده است.

از زمانی که در مجامع علمی مطرح شد که دانشمندان اسکاتلندی در موسسه روسلین «دالی» را تولید کرد امکان شبیه سازی به طور جدی تری پی گیری شد. این گوسفند شبیه سازی شده که به «دالی گوسفنده» مشهور شده بود، گوسفندی بود که تولید آن در سراسر دنیا با عکس العمل های متفاوتی از جنبه های علمی و اخلاقی مواجه شد.

اما این گوسفند چگونه تولید شده بود؟
به طور کلی از دو طریق می توان ایجاد چنین نمونه اى را امکان پذیر کرد:

 
- تقسیم جنینى یا انتقال هسته سلولى.

در تقسیم جنینى، جنین در مراحل اولیه رشد خود به دو یا بیش از دو قسمت تقسیم شده و هر قسمت تبدیل به یک موجود مستقل مى شود. هر تکه از جنین قابلیت آن را دارد که به یک بلاستوسیست و از آن طریق به یک جنین کامل تبدیل شود. از همین طریق است که دوقلوهاى تک تخمى به وجود مى آیند که از نظر ژنتیکى با یکدیگر تفاوتى ندارند. (شکل زیر مورد c). کلون سازى از طریق تقسیم جنین در حیواناتى نظیر گوسفند، موش و میمون صورت گرفته است. از همین شیوه در انسان تا قبل از مرحله اتصال جنین به دیواره رحم استفاده شده است. اما همان طور که می دانید دست کاری در ایجاد چنین جنین هایی ممکن از خطرناک باشد و به خود جنین و یا مادر آسیب وارد کند.

در شیوه دوم کلون کردن یا انتقال سلولى از این محدودیت ها خبرى نیست. انتقال هسته سلولى (یا دقیق تر انتقال هسته سلول هاى غیرزایابه طور نظرى شیوه ساده اى است. محتویات هسته یک تخمک خارج شده و محتویات هسته یک سلول سوماتیک (سلول بدنى یا غیرجنسى) به جاى آن وارد مى شود حاصل این تعویض ایجاد یک زیگوت یا سلول تخم است که مى تواند تبدیل به یک موجود کامل شود.

چنین زیگوت بازسازى شده اى قابلیت آن را دارد که از طریق تقسیم سلولى به یک بلاستوسیست تبدیل شده و پس از آن در دیواره رحم لانه گزینى کند. اگر انسانى از این طریق به وجود آید دقیقاً شبیه به انسانى خواهد بود که صاحب سلول هاى سوماتیک بوده است.

جهت دریافت فایل فیلم آموزشی فوق کلیک نمایید.