تبیان، دستیار زندگی
نبردهای خیابانی همچنان ادامه یافت. پادگان های لویزان و سلطنت آباد به دست مردم افتاد. مردم، کاخ شاه را هم به تصرف درآوردند. تمام کوچه ها و خیابان ها با کیسه های شن سنگربندی شده بود و محله های تهران به سنگرها و دژهای نظامی شباهت پیدا کرده بودند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
22 بهمن

پرواز 4721 - پاریس تهران - تاریخ انقلاب

یکشنبه 22 بهمن 1357

نبردهای خیابانی همچنان ادامه یافت. پادگان های لویزان و سلطنت آباد به دست مردم افتاد. مردم، کاخ شاه را هم به تصرف درآوردند. تمام کوچه ها و خیابان ها با کیسه های شن سنگربندی شده بود و محله های تهران به سنگرها و دژهای نظامی شباهت پیدا کرده بودند. نوجوانان و جوانان با چوب و چماق و کوکتل مولوتوف و اسلحه با بقایای حکومت می جنگیدند.

روز پیروزی

روز پیروزی

عصر روز 22 بهمن، مردم مبارز و انقلابی، رادیو و تلویزیون را تصرف می کنند. بختیار به مقصد نامعلومی فرار می کند. مردم با کمک تعدادی از کارکنان هواپیمایی، کنترل فرودگاه را به دست می گیرند و باندهای فرودگاه را برای جلوگیری از فرار خائنان می بندند. افرادی را که در رأس حکومت شاه بختیار بودند، یکی پس از دیگری دستگیر می کنند: سپهبد رحیمی؛ ارتشبد نصیری (رییس ساواک)، رضا تاجی (فرماندار نظامی)، خسرو داد و تعداد زیادی از شکنجه گران ساواک و ... با دستگیری این افراد، بقایای حکومت پهلوی از هم می پاشد و سرانجام، انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 پیروز می شود.

خسته بودم، تمام شب بیدار بودم، حالا هم ظهر بود. از حیاط مسجد به آسمان نگاه کردم، آفتابی بود؛ آفتابی گرم و مهربان. پرنده ای تنها در گوشه ای دور می زد. صدای اذان آمد. وضو گرفتیم. بعد از اذان، سرودی تازه از بلندگو پخش شد: سرود ایران، ایران. اولین بار بود که آن را می شنیدم. پیروزی انقلاب را باور کردم. اشک از چشمهایم جوشید. همه چیز را رنگین کمانی می دیدم. روز 22 بهمن 1357 ، انقلاب به پیروزی رسید و حکومت 2500 ساله شاهنشاهی به پایان رسید. روزنامه ها نوشتند: ملت ایران! بهار آزادی، پیروز و خجسته باد! گام زدنتان در هوای آزاد انقلاب، همیشگی باد!

انقلاب

روزهای بعد از پیروزی

دوشنبه 23 بهمن فردای روز پیروزی، یعنی در بیست و سوم بهمن، نخستین قدم برای تأسیس اولین نهاد انقلاب اسلامی برداشته شد و «کمیته انقلاب اسلامی » به فرمان امام به وجود آمد. آیت الله مهدوی کنی به ریاست کمیته ها برگزیده شدند. مردم انقلابی و مخصوصا دانشجویان و جوانان پرشوری که در جریان پیروزی انقلاب، اسلحه به دست آورده بودند، در مساجد مستقر شدند و تحت فرماندهی واحد «کمیته » درآمدند تا نظم و امنیت جامعه را حفظ کنند. دولت موقت مأمور شد، علاوه بر اداره کشور، برای تغییر نظام سلطنتی به جمهوری اسلامی، اقدام به برگزاری رفراندم کند و مقدمات تدوین قانون اساسی جدید را به انجام برساند. بالاتر از دولت موقت، شورای انقلاب اسلامی قرار داشت.

روزهای بعد از پیروزی

امام، به عنوان رهبر انقلاب، هم بر کار شورای انقلاب و هم بر کار دولت موقت و در حقیقت بر تمام امور کشور نظارت داشت. اداره کشور در روزهای اول، بسیار سخت بود. نظام طاغوتی فرو ریخته بود، اما نظام جدید هنوز کاملاً مستقر نشده بود. خزانه کشور در اثر توقف فروش نفت و اعتصاب های قبل از پیروزی، خالی بود. در این شرایط مهم ترین وظیفه شورای انقلاب و دولت موقت این بود که امور کشور را هر چه زودتر راه اندازی کنند. حفظ امنیت و آرامش کشور پهناوری که در تب و تاب پیروزی انقلاب می سوخت، جلوگیری از فرار سران رژیم طاغوت، و برخورد جدی با ضد انقلاب، وظیفه مهم دیگر آن ها بود. عوامل اصلی حکومت شاه، یکی پس از دیگری به اسارت فرزندان انقلاب درآمدند و در دادگاه های مردمی انقلاب، محاکمه و مجازات شدند.

پیروزی

سه شنبه 24 بهمن

توطئه بمباران تهران فاش شد. پاکسازی اساسی ارتش آغاز شد. بختیار دستگیر شد.

کشور اتحاد جماهیر شوروی و 4 کشور مسلمان، دولت انقلابی ایران را به رسمیت شناختند.

هویدا در مصاحبه مطبوعاتی گفت: «سیستم مقصر بود نه من. »

نصیری (رییس سابق ساواک) گفت: «من از شبکه های ساواک اطلاعی ندارم. »

چهارشنبه 25 بهمن

شنبه روز بازگشت به کار است. امام پایان اعتصاب ها را اعلام کردند.

افراد مسلح، سفارت آمریکا را تصرف کردند. اعضای سفارت تسلیم شدند.

افراد ضد انقلاب، دیشب عده ای را در تهران به گلوله بستند.

امام خمینی خطاب به مردم فرمودند: «سلاح ها را با مساجد تحویل دهید. »

جمعه 27 بهمن

همدستان شاه سابق، تیر باران شدند.

امام خمینی: «هر که بگوید اعتصاب باقی است، خائن است. »

شنبه 28 بهمن

 21 جنایتکار دیگر به اعدام محکوم شدند.

گاردهای جاویدان و شاهنشاهی منحل شدند.

یکشنبه 29 بهمن

اقدام جهانی ایران برای دستگیری شاه.

سپهبد مقدم (رییس کل ساواک) دستگیر شد.

حزب جمهوری اسلامی تشکیل شد. یاسر عرفات به ایران آمد.

یکشنبه 13 اسفند

حجت الاسلام لاهوتی که از طرف امام مامور تشکیل سپاه پاسداران انقلاب شده بود اعلام کرد که این سپاه برای حفظ دستاوردهای انقلاب وحفاظت از انقلاب در برابر حملات ضد انقلاب تاسیس می شود.

 دوشنبه 14 اسفند

به دستور دولت موقت، صادرات نفت ایران، پس از 70 روز توقف، آغاز شد. در مراسمی که به همین مناسبت در جزیره خارک بر پا شد، یک کشتی نفتکش، 100 هزار بشکه نفت را به مقصد ژاپن بارگیری کرد.

پنجشنبه 24 اسفند

آیت الله طالقانی طی یک برنامه تلوزیونی از مردم خواست تا فردا به پاکسازی شهرها بپردازند و هر آن چه نشان آلودگی دارد، پاک کنند و این کار در پیشواز بهار، به عنوان طلیعه دوران تازه ای از حیات ایران به حساب آورند.

جمعه 25 اسفند

در سراسر کشور، مردم به پاکسازی شهرها پرداختند. در هوایی آفتابی در تهران، مردم با جارو و سطل به خیابان ها ریختند تا دعوت آیت الله طالقانی را پاسخ گفته باشند. دستگاه های رنگ پاشِ شهرداری، دیوارهایی را که در روزهای انقلاب تبدیل به روزنامه های آزاد شده بودند و انوع پیام ها و شعارها را روی خود داشتند، سفید می کردند.

 شنبه 26 اسفند

 به دنبال درخواست های مکرر دولت، امام طی اعلامیه ای، محاکمه های انقلابی را متوقف کردند. در این اطلاعیه آمده بود: لازم است محاکمات زیر نظر شورای انقلاب و دولت انجام گیرد. به این ترتیب، دادگاه های مرکز، کار خود را متوقف کردند. از دادگاه های شهرستان ها نیز خواسته شد به کار خود ادامه دهند، ولی اجرای احکام آن ها به تأیید دادگاه مرکزی نیاز داشت.

سه شنبه 29 اسفند

بر اساس تصمیم هیأت دولت، حقوق نخست وزیر از 90 هزار تومان در ماه به 15 هزار تومان، تقلیل یافت. حقوق وزیران هم در همین حد تعیین شد. بعضی از وزیران اعلام کردند که حتی از دریافت همین رقم نیز خودداری می کنند و فقط بین 5 تا 7 هزار تومان دریافت خواهند کرد.

عید نوروز در راه بود، مردم خود را برای اولین بهار آزادی آماده می کردند.

روزشمار پیروزی انقلاب

2 فروردین 1342

مأموران شاه با لباس مبدل به مدرسه فیضیه حمله بردند و عده کثیری از طلاب را مجروح کردند.

13 خرداد 1342

به مناسبت روز عاشورا، امام خمینی در قم علیه شاه و آمریکا و اسرائیل، سخنرانی مهمی ایراد کرد و شب بعد به خاطر همین سخنرانی، مأموران رژیم، ایشان را دستگیر و به تهران منتقل کردند.

15 خرداد 1342

گروه کثیری از مردم تهران و قم و ورامین در اعتراض به دستگیری امام خمینی، دست به تظاهرات زدند و علیه شاه شعار دادند. بر اثر حمله مأموران به مردن تظاهرکننده، عده کثیری کشته و مجروح شدند.

5 اسفند 1342

بر کناری علم از نخست وزیری و انتصاب حسنعلی منصور به جای او

17 فروردین 1343

امام خمینی از بازداشت رژیم شاه آزاد شد.

21 مهر1343

تصویب قانون کاپیتولاسیون (مصونیت مستشاران آمریکایی در ایران()در مجلس شورای ملی.

4 آبان 1343

نطق تاریخی امام در قم علیه کاپیتولاسیون و برآشفتن شاه و آمریکا از بابت این افشاگری.

13 آبان 1343

دستگیری و تبعید امام خمینی به ترکیه

اول بهمن 1343

ترور حسنعلی منصور

7 بهمن 1343

آغاز نخست وزیری امیرعباس هویدا

21 فروردین 1344

تیراندازی به شاه در کاخ مرمر به دست رضا شمس آبادی سرباز گارد شاهنشاهی.

4 آبان 1346

تاجگذاری شاه و فرح

مهر 1350

برگزاری جشن های 2500 سالۀ شاهنشاهی

١١ اسفند 1353

تشکیل حزب رستاخیز به دست شاه

اسفند 1354

تغییر مبداء تاریخ ایران از اسلامی به شاهنشاهی

13 آبان 1355

انتخاب جیمی کارتر به ریاست جمهوری آمریکا

16 مرداد 1356

استعفای هویدا از نخست وزیری و انتصاب جمشید آموزگار

20 آبان 1356

سفر شاه و فرح به آمریکا برای ملاقات با کارتر و تظاهرات مخالفین شاه در مقابل کاخ سفید.

10 دی 1356

سفر کارتر به ایران و توصیف او از ایران به عنوان «جزیرۀ ثبات »

17 دی 1356

انتشار مقالۀ توهین آمیز نسبت به امام خمینی در روزنامۀ اطلاعات

19 دی 1356

قیام مردم قم و سرکوب آنان به دست مأموران حکومت

29 دی 1356

قیام مردم تبریز به مناسبت چهلم شهدای واقعۀ قم

10 فروردین 1357

قیام مردم یزد به مناسبت چهلم شهدای واقعۀ تبریز

25 مرداد 1357

اعلام حکومت نظامی در اصفهان و توابع

28 مرداد 1357

فاجعۀ آتش زدن سینما رکس آبادان

29 مرداد 1357

استعفای جمشید آموزگار از نخست وزیری

5 شهریور 1357

نخست وزیری شریف امامی

13 شهریور 1357

برگزاری نماز عید فطر به امامت آیت الله مفتح در قیطریه و اولین راهپیمایی عظیم مردم تهران علیه حکومت

17 شهریور 1357

اعلام حکومت نظامی در تهران و یازده شهر کشور. کشتار مردم در میدان ژاله تهران (جمعه سیاه)

4 مهر 1357

هجرت امام خمینی از نجف به پاریس

24 مهر 1357

فاجعه آتش زدن مسجد جامع کرمان به دست ایادی حکومت

13 آبان 1357

کشتار دانشجویان در دانشگاه تهران

4 آبان 1357

به راه انداختن آتش سوزی و تخریب در تهران از جانب عوامل ساواک

5 آبان 1357

تشکیل دولت نظامی و نخست وزیری ارتشبد ازهاری

10 اذر 1357

اول محرم سال 1399 قمری و فریاد الله اکبر مردم بر فراز پشت بام ها

9 آذر 1357

راهپیمایی میلیونی مردم به مناسبت تاسوعا

20 آذر 1357

راهپیمایی میلیونی و با شکوه روز عاشورا و حمله دو سرباز گارد به پادگان لویزان

9 دی 1357

انتصاب شاپور بختیار به نخست وزیری

23 دی 1357

اعلام فرمان تشکیل شورای انقلاب از سوی امام خمینی

مقصود نعیمی ذاکر
نشر لک لک


منبع: پرواز 4721 - پاریس تهران- تاریخ انقلاب

پرواز 4721 - تهران پاریس - قسمت چهارم

پرواز 4721 - تهران پاریس - قسمت سوم

پرواز 4721 - تهران پاریس - قسمت دوم



مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.