بدنبال معنای زندگی

معرفی کتابهای «معنای زندگی»، «راهنمای عملی اخلاق» و کتاب «رضایت از زندگی».

«معنای زندگی»

کتاب «معنای زندگی» اثر جولیان یانگ با ترجمه و تألیف حجت الاسلام دکتر اسماعیل علی‌خانی به همت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.

پرسش از معنای زندگی یکی از کهن‌ترین, جذاب‌ترین، واضح‌ترین و در عین حال دشوارترین پرسش‌هایی است که انسان تاکنون مطرح کرده

این پرسش که «معنای زندگی چیست؟» فراتر از مکتب و دین خاصی است و همه انسان‌ها، با هر فکر و عقیده‌ای را در بر می‌گیرد. پیروان ادیان و مذاهب معنای زندگی را در دین خود می‌جویند و معناداری زندگی را وابسته به دین خود می‌دانند. به همین‌سان،‌ کافرکیشان زندگی دین‌داران را توهم و خیال می‌دانند و آنان را متهم به خیال‌پروری و جزم‌گرایی می‌کنند و همه زندگی و معناداری یا بی‌معنایی آن را به همین عالم ماده خلاصه می‌کنند و معنایابی زندگی از طریق عالم بالا و ملکوت را انکار می‌کنند. برخی نیز به کلی سخن از معناداری یا بی‌معنایی زندگی را انکار کرده‌ و آن‌ را پوچ در پوچ و بی‌هدف می‌دانند.

پرسش از معنای زندگی در محل تقاطع مابعدالطبیعه، فلسفه اخلاق، فلسفه زیست‌شناسی و فلسفه دین قرار دارد. نیز، از آنجا که این پرسش از ما می‌خواهد خود را بشناسیم،‌ مستلزم روان‌شناسی، معرفت‌شناسی و اخلاق است. از سوی دیگر، جنبه علمی این بحث با بحث کلی‌تر خلقت جهان و هدف‌داری یا بی‌هدفی آن، یعنی خاستگاه جهان و مبادی غایی آن مرتبط است. معنای زندگی ما را از مه‌بانگ به زندگی روز‌مره و‌ از روان‌شناسی به نظریه تکامل می‌کشاند.

مسئله معنای زندگی با موضوعات متفاوتی چون پرسش‌های هستی‌شناختی مانند خلقت انسان، هدف خلقت انسان و اصل هستی و... و موضوعات روان‌شناختی هم‌چون اضطراب، دلهره، یأس، افسردگی، پوچی، تنهایی و... و مسائل دینی هم‌چون وجود یا عدم خدا، جهان دیگر، سعادت نهایی و... مرتبط است.

بنابراین، معنای زندگی یکی از موضوعات فلسفی، دینی و روان‌شناختی است و رویکردهای متفاوت و در نتیجه پاسخ‌های متفاوت می‌طلبد. پاسخ‌های عام و معمولی به پرسش معنای زندگی عبارتند از: سعادت، عشق، لذت، قدرت، ثروت، محبوبیت، معرفت و فرزانگی و نیل به خدا.

از مهم‌ترین بحث‌های مرتبط با مسأله معنای زندگی, ارتباط آن با خداوند است. مسئله پیش‌رو این است که اگر خدایی وجود داشته باشد و انسان را برای هدف یا هدف‌هایی‌ آفریده باشد، معناداری زندگی براساس فرامین و برنامه‌های خداوند تفسیر می‌شود و اگر چنین نباشد باید زندگی بشر را به گونه‌ای دیگر تفسیر و توجیه کرد.

جان کاتینگهام می‌کوشد پرسش از معنای زندگی را از زوایای مختلف مورد بحث قرار دهد، اما پیام اصلی این کتاب این است که در دنیای معاصر تنها در سایه دین می‌توان به زندگی انسان‌ها معنا و اهمیت بخشید.

جان کاتینگهام استاد فلسفه دانشگاه ردینگ انگلستان است و آثاری نظیر خردگرایی، دکارت، خردگرایان، فرهنگ دکارت و معنای زندگی را در پرونده خود دارد.

«راهنمای عملی اخلاق»

کتاب «راهنمای عملی اخلاق: چگونه درباب مسائل عملی اخلاق خلاقانه و نقادانه بیندیشیم» نوشته آنتونی وستن به ترجمه راضیه سلیم زاده به تازگی از سوی نشر ققنوس منتشر شده است.

در بخشی از درآمد این کتاب می‌خوانیم: «كتاب راهنمای عملی اخلاق فراخوانی است برای اخلاق. مقصود از آن پر نمودن رخنه‌ای است كه میان مسائل نظری معمول در فلسفه اخلاق و مسائل عملی افراد مردد و تازه وارد در این عرصه وجود دارد. مسائلی نظیر این كه اصلاً چه كسی نیازمند اخلاق است؟ اصلاً چرا باید درباره ارزش‌ها بیندیشیم؟... این‌ها پرسش‌هایی واقعی‌اند و پیش از پرداختن به باقی مباحث اخلاق لازم است به این پرسش‌ها پاسخ بگوییم.»

مقصود دیگر این كتاب پیوند آفرینی است میان اخلاق و شیوه‌های كارآمد تفكر عملی به نحو عام. برای نمونه، مكتوبات پر شماری در باب حل خلاقانه مسأله وجود دارند كه شامل مباحثی‌اند نظیر افزایش گزینه‌ها و صورت‌بندی مجدد مسأله به طریقی كه شكل نخست را دگرگون سازد.

این كتاب از شما می‌خواهد تا اخلاق را سیری همیشه در جریان بدانید. برماست كه هم در عمل و هم به لحاظ درونی پذیرای پیچیدگی‌های زندگی واقعی و امكانات نهفته عالم باشیم. اندكی گشودگی بسیار كارساز است. پاره‌ای از چشمگیرترین پیشرفت‌های اخلاق امروز دقیقاً از همین نقطه آغاز می‌شوند. مثلاً ایجاد آگاهی اخلاقیمان به دیگر جانداران را می‌توانیم یكی از راه‌های پیوسته در حال بسط برای اخلاق روزگارمان بدانیم. پس این كتاب یك راهنمای عملی اخلاق است. بدین اعتبار كه مكملی ضروری است برای تصحیح تصور اولیه و مرسوم از اخلاق و كتابی است برای كسی كه در مسیر عمل اخلاقی گام می‌زند.

در پشت جلد کتاب آمده است: «کتاب «راهنمای عملی اخلاق» درآمدی است مجمل و آسان فهم به نگرش‌ها و مهارت‌های اساسی‌ای که اخلاق عملی را می‌سازند، نظیر استقلال تفکر، حل مسئله به طریق سازگار بخش و گشودگی ذهن و قلب. این کتاب تنها کتابی است که به توضیح اقسام متنوعی از هوش عملی که لازمه داوری اخلاقی‌اند می پردازد و از این رهگذر مباحث نظری را که اغلب دروس اخلاقی بدان‌ها منحصرند تکمیل می‌نماید.»

رهسپار شدن، اخلاق و دین، حل خلاقانه مسائل اخلاقی، قطبی نکنید ـ پیوند بدهید و سیری همیشه در جریان، عناوین پنج فصل اصلی این کتابند.

کتاب «راهنمای عملی اخلاق: چگونه درباب مسائل عملی اخلاق خلاقانه و نقادانه بیندیشیم» نوشته آنتونی وستن به ترجمه راضیه سلیم زاده به تازگی با شمارگان هزار و 100 نسخه در 134 صفحه به بهای 65 هزار ریال از سوی نشر ققنوس منتشر شده است.

«رضایت از زندگی»

کتاب «رضایت از زندگی» تالیف عباس پسندیده، به همت انتشارات موسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث به چاپ شانزدهم رسید.

حجت‌الاسلام والمسلمین عباس پسندیده، نویسنده کتاب گفت: مطالعات نشان داد که بخش‌های مهمی از معارف دینی به چگونه زندگی کردن مربوط می‌شود و روش درست زندگی کردن احساس خوشایندی به انسان در زندگی ارائه می‌دهد تا زندگی توام با رضایت داشته باشیم.

وی افزود: مطالعات اولیه در مورد این کتاب در حدود شش تا هفت ماه طول کشید و به مرور زمان ابعاد دیگری که مجموع رضایت از زندگی را تشکیل می‌دادند به روش‌های مقابله با فشارهای روانی و استرس‌ها افزوده شد تا این کتاب تالیف شود.

رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی موسسه دارالحدیث یادآور شد: در زندگی نیازمند این هستیم که به مهارت‌هایی دست پیدا کنیم و این موارد در متون دینی وجود دارد، بنابراین باید آنها را با نگاهی متفاوت، روشمندانه و کامل متعهد به متون دینی مورد مطالعه قرار دهیم.

وی عنوان کرد: در بخش اول پس از مقدمه با عنوان باورهای رضامندی به نقش شناخت‌ها و نوع نگاه‌ها به زندگی پرداخته شده است؛ تحقیقات نشان می‌دهد که نقش شناخت در زندگی بسیار موثر است و در این بخش از شناخت واقعیت‌های دنیا به عنوان جایی که در آن زندگی می‌کنیم، صحبت شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین پسندیده یادآور شد: اطلاعات درباره رزق در فصل دیگری مطرح شده که دانش را در مورد رزق افزایش می‌دهد و از این طریق کمک می‌کند که احساس بهتری در زندگی داشته باشیم و در فصل دیگر به آرزوهای زندگی پرداخته می‌شود.

وی افزود: در فصل دیگری از کتاب مساله مقایسه در زندگی مطرح شده و شناخت مقایسه‌ها در زندگی به خواننده منتقل می‌شود و این امر که روش مقایسه در زندگی می‌تواند کاهنده رضایتمندی یا افزاینده رضایتمندی باشد، تبیین می‌شود.

رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی موسسه دارالحدیث یادآور شد: در فصل بسترهای شادکامی از امنیت، سلامتی، خواب و شوخ طبعی و این‌گونه امور به عنوان بسترهایی که زمینه‌های رضامندی را فراهم می‌کنند، یاد شده و در فصل دیگر این کتاب بحث روابط با دیگران به عنوان یکی از زمینه‌های مهم در رضایتمندی مطرح شده است.

وی با بیان این‌که در بخشی دیگر از این کتاب موضوع مهارت‌های مقابله با استرس‌ها و فشارهای روانی به خواننده آموزش داده می‌شود، گفت: مهارت مقابله و رویارویی با استرس‌ها در فصول دیگر این کتاب مطرح شده که شناخت واقعیت سختی‌ها در آن تبیین می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین پسندیده ادامه داد: چگونگی تفسیر حوادث نیز در این کتاب تبیین شده، زیرا اگر بدانیم چگونه حوادث را تفسیر کنیم، در کنترل آنها موثر است، فصل دیگر این کتاب معنای سختی‌ها بوده و این‌که فلسفه فشارهای روانی و سختی‌ها در زندگی چیست.

وی عنوان کرد: نکات مثبتی در زندگی انسان‌ها وجود دارد و این اثر به خواننده کمک می‌کند که نقاط مثبت زندگی خود را پیدا کند.

نویسنده کتاب رضایت از زندگی گفت: در فصل دیگر به تعدیل لذت‌جویی پرداخته شده و فصل آخر این کتاب موضوع کوچک‌سازی سختی‌ها مطرح شده که روش‌هایی در این بخش مطرح شده که به وسیله آنها می‌توانیم بر سختی‌ها غلبه کنیم.

کتاب رضایت از زندگی در 380 صفحه توسط عباس پسندیده تالیف شده و به قیمت 19 هزار تومان به همت انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.