تهران در ناهنجاری اول شد

شهر تهران چیزی در حدود یازده میلیون نفر جمعیت دارد. این شهر یازده میلیونی با مسائل و مشکلات یک شهر بزرگ روبروست

فراوری: طاهره رشیدی - بخش اجتماعی تبیان

شهر تهران چیزی در حدود یازده میلیون نفر جمعیت دارد. این شهر یازده میلیونی با مسائل و مشکلات یک شهر بزرگ روبروست؛ از آلودگی‌های محیط‌ زیستی گرفته تا ناهنجاری‌ها و مشکلات اجتماعی. دکتر هادی معتمد، آسیب‌شناس اجتماعی معتقد است: مسائل و مشکلات اجتماعی همواره وجود داشته است. اما آنچه در تمام دوره‌ها اهمیت دارد این است که آیا ما می‌خواهیم این مشکلات را ببینیم یا نه.

معتمد با اشاره به آمارهایی که از مشکلات اجتماعی در رسانه‌ها به گوش می‌رسد، گفت: در مرحله اول ما باید ببینیم این آمارها چه هستند و از سمت چه کسانی بیان می‌شوند. اینکه تهران رتبه اول در ناهنجاری و بزهکاری در کشور را دارد، نسبت‌ به آمارهایی که متخصصان علوم‌اجتماعی دارند، متفاوت است، چرا که طبق آمارهای دیگری، شهرهای مذهبی بیشترین بزهکاری را در سطح کشور دارند. اما اگر این آمار را به صورت کلی در نظر بگیریم، مسلما تهران بیشترین مسائل و مشکلات شهری را درون خود دارد.

دلیل این امر رتبه نخست تهران در عمده مشکلات شهری است؛ تهران در هرچیزی اول است. مشخصا چنین شهری با چنین جمعیت و تکثر فرهنگی چنین مشکلاتی را درون خود جای می‌دهد. یکی از این مشکلات مهاجرت جمعیت از روستاها به شهر ها است .باید برای حل این معضل ابتدا نگاه‌مان را به روستاها تغییر دهیم. باید در ابتدا ضرورت‌های توجه ویژه به روستاها را درک کنیم و به برخی از سوالات درخصوص خالی شدن روستاها از جمعیت و لزوم جلوگیری از این امر پاسخ دهیم.

ادامه روند خالی شدن روستاها از جمعیت علی‌رغم وجود تمامی امکانات زیرساختی

پس از انقلاب اسلامی و به لطف امام راحل و ماهیت انقلاب، توجه ویژه‌ای به پیشرفت زیرساخت‌های روستاها شد اما متاسفانه روند خارج شدن جمعیت از روستاها همچنان ادامه دارد. به طوری که در استان سمنان حدود 200 روستا خالی از جمعیت شده و این رقم در سایر استان‌های کشور به طور مشهود دیده می شود.

وزیر کشور در مورد توجه یکسان و متعادل به شهرها و روستاهای کشور، گفت: وظیفه ما در حوزه قلمروی حکومت اسلامی این است که به صورت متعادل زمینه پیشرفت زیستگاه‌ها را در روستاها و شهرها ایجاد نکنیم. در قانون اساسی نیز توصیه شده همه سکونتگاه‌ها و انسان‌ها باید به صورت مساوی و عادلانه از توسعه سود ببرند. این امر متضمن توسعه عدالت در کشور نیز هست.

رشد ناهنجاری‌ها و بزهکاری‌ها در تهران

رحمانی‌فضلی وزیر کشور حاشیه‌نشینی، توسعه بی‌رویه شهرها و ایجاد مشکلات امنیتی را از مضرات عدم توسعه روستاها خواند و افزود: متاسفانه به هر میزان که در کلانشهری مانند تهران جذب سرمایه‌ها و توسعه داشته‌ایم، رشد ناهنجاری‌ها و بزهکاری‌ها را نیز شاهد بوده‌ایم به طوری که در این امر تهران رتبه اول کشور را دارد.

رحمانی‌فضلی با اشاره به اصلاحات ارضی در گذشته گفت: متاسفانه وارث نظام برنامه‌ریزی شدیم که تخصیص منابع براساس جمعیت را مدنظر قرار داده است که این امر باعث عدم تعادل و توازن در عرصه‌های جغرافیایی و موجب از بین رفتن بهره‌وری و خودباوری و رشد اقتصادی در کشور شده است. قطعا توجه به روستاها نیازمند برهم زدن این ساختار است.

وی با اشاره به خودگردانی استان‌ها و عدم وابستگی به منابع نفتی گفت: در حال حاضر حدود 13 استان ظرفیت اداره هزینه‌ها و درآمد خود را برای حدود یک یا دو سال دارند، چرا باید استان مازندران با این حجم مسافر نتواند خود را اداره کند؟ مدیریت روستایی عبارت است از مجموعه شیوه‌ها و منابعی که در روستاها وجود دارد و می‌توان از آنها به عنوان یک ظرفیت بالقوه استفاده کرد. در روستاها منابع طبیعی و مالی به هیچ عنوان کم نیست بلکه تنها مشکل مدیریت منابع مالی و جذب سرمایه‌ها است. در وزارت کشور با این رویکرد در حوزه روستایی و شهری رشد اقتصادی و توسعه روستایی را دنبال می‌کنیم.

بیکاری، اعتیاد، طلاق

علاوه بر مهاجرت جمعیت از روستا به شهر سه مشکل عمده دیگر در دهه‌های اخیر در کشور ما وجود داشته است؛ بیکاری، اعتیاد و طلاق. این سه آسیب به‌صورت بیشتری در شهر تهران دیده می‌شود. در کنار این سه آسیب می‌شود به آسیب‌های حوزه آموزشی، رباخواری‌های گسترده و روابط بیمارگونه و ناصحیح جنسیتی اشاره کرد.

چه‌کسی مسئول است؟

باید ببینیم چه‌کسی این مشکلات را ایجاد کرده است. جامعه شهری به طور کلی مشکلات و مسائل زیادی تولید می‌کند. دولت و یا سایر نهادهای مسئول وظیفه‌شان کنترل مشکلات است و نه حل و اصلاح آن. مهم‌ترین نقش دولت در این میان آن است که بین نهادها و ارگان‌ها هماهنگی ایجاد کند. آیا غیر از این است هیچ‌کس جز خود مردم نمی‌توانند به داد مسائل و مشکلاتشان برسند؟ حل مشکلات شهری مانند تهران، و یا سایر شهرها نیز صرفا از عهده مردم برمی‌آید. نقش NGOها و آموزش در این میان بسیار اهمیت دارد. همچنین تلاش برای فهم فرهنگ شهرنشینی که به تلاش و خواست مردم بستگی دارد.

منابع : فرارو / ایسنا