کسی که از زمین خارج می شود!

یکی از دلایل موجود در باره اصل رجعت که از مسلمات اعتقادات شیعه است آیات قرآن کریم می باشد. روایات فراوانی این آیات را به رجعت تأویل یا تفسیر کرده اند. نکته ای که باید تذکر و توضیح داده شود اینکه بسیاری از روایات وقتی آیه را توضیح می دهند مرادشان از باب جری یا تطبیق است یعنی می خواهند بگویند یکی از مصادیق این آیه که یک حکم کلی دارد، این است.

رجعت در آیات قرآن

یکی از آیات قرآن که بر رجعت دلالت دارد آیه (82 نمل) است "و إذا وقع القول علیهم أخرجنا لهم دابة من الارض تکلمهم أنّ الناس کانوا بایاتنا یوقنون" وقتی که قول خداوند متعال بر انسان هایی که آیات الهی را قبول نمی کنند واقع بشود خداوند جنبنده ای از زمین خارج می کند که با مردم سخن می گوید و کسانی که یقین به آیات الهی نداشتند با این حادثه مشکلشان حل می شود.

بر اساس این آیه قرآن خداوند متعال روزی "دابة الارض" را از زمین بیرون می کند که این "دابة الارض" در روایات فراوانی، هم از طریق اهل سنت وهم از طریق شیعه به امام علی(علیه السلام) تأویل شده .

روایت دیگری که از ابن عباس و اصبغ بن نباته نقل شده که دابة الارض در آیه امام علی(علیه السلام) است.

در یکی از روایات نقل شده منظور از "دابة من الارض" امام علی(علیه السلام) است که قبل از قیامت خداوند متعال او را خارج می کند در حالی که عصای موسی و خاتم سلیمان پیغمبر همراه اوست و مومن و کافر را از هم جدا می کند و هر یک مشخص می شود. این اتفاق در واقع آیه ای از آیات الهی است که دین خدا را برای مردم بازگو می فرماید.

در تفسیر قمی امام صادق(علیه السلام) فرمود: پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) امام علی(علیه السلام) را در مسجد دید که ریگ های مسجد را زیر صورتش جمع کرده و سرش را روی آن ریگ ها گذاشته و خوابیده. پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) او را حرکت داد و به او فرمود: بلند شو ای دابة الله (جنبنده،) یکی از اصحاب که آنجا بود گفت: یا رسول الله آیا بعضی از ما می تواند بعضی دیگر را با این اسم صدا بزند؟ حضرت فرمود: نه به خدا قسم هیچ کس شا ستگی این اسم را ندارد جز علی بن ابیطالب، که می تواند به این اسم نامیده شود.

بعد پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به امام علی(علیه السلام) فرمود: یا علی وقتی که آخرالزمان بشود خداوند تو را در بهترین صورت ها خارج می کند و همراه تو عصایی است که با آن عصا دشمنانت را می زنی و ....

عزیر از قریه ای عبور می کرد مرده هایی را دید تعجب کرد که اینها چطور محشور می شوند؟ خداوند جانش را گرفت و 100 سال مرد بعد از 100 سال دوباره خداوند زنده اش کرد، خودش و حیوانی هم که همراهش بود و به او نشان داد که چطور زنده می شود. پس عزیر پیغمبر بعد از 100 سال به دنیا رجعت کرد

آیه دیگری که در روایات، فراوان از آن به رجعت تاویل شده و گفته شده منظور رجعت است این آیه شریفه است که می فرماید: "ما از پیامبران میثاق گرفتیم که شما را یاری کنند" (76 آل عمران).

مصداق از یاری شونده امام علی (علیه السلام) است. آیه با صراحت می فرماید که ما از همه پیامبران میثاق گرفتیم وقتی که پیغمبر اسلام آمد به او ایمان بیاورند و به مردم گوشزد بکنند و این دین را یاری کنند.

در روایات آمده مراد از یاری پیامبران، یاری امام علی(علیه السلام) در دوران رجعت است. روایات فراوانی وارد شده که این نصرت و پیروزی، در رجعت خواهد بود.

امام صادق(علیه السلام) درباره این آیه فرمود: خداوند هیچ پیغمبری از زمان آدم تا آخر پیامبران نفرستاد مگر اینکه به دنیا بر می گردند و امام علی (علیه السلام) را نصرت و یاری می کنند و این مطلب مصداق همین آیه کریمه است.

در سوره بقره از زنده شدن گروهی که از طاعون فرار می کردند و از شهرشان بیرون رفتند ولی همه آنها مردند سپس به دعای یکی از پیامبران الهی که در روایات به نام "ارمیا" یا "حزقیل" آمده ، خداوند دوباره آنها را زنده کرد و دوباره به زندگی برگشتند و مدتی با همان پیغمبر زندگی کردند. این سرگذشت در سوره بقره آیه 242 آمده: "ألم تر إلی الذین خرجوا من دیارهم و هم ألوف ..." .

سرگذشت دیگر زنده شدن هفتاد نفر از برگزیدگان بنی اسرائیل است که با دعای حضرت موسی(علیه السلام) دوباره زنده شدند یا اصحاب کهف و افرادی از این قبیل که بعد از مردنشان دوباره زنده شدند.

آیه 259 سوره بقره در باره عزیر پیغمبر است "أو کالّذی مرّ علی قریة ..." عزیر از قریه ای عبور می کرد مرده هایی را دید تعجب کرد که اینها چطور محشور می شوند؟ خداوند جانش را گرفت و 100 سال مرد بعد از 100 سال دوباره خداوند زنده اش کرد، خودش و حیوانی هم که همراهش بود و به او نشان داد که چطور زنده می شود. پس عزیر پیغمبر بعد از 100 سال به دنیا رجعت کرد.

آیه 83- نمل نیز در موضوع رجعت است "و یوم نحشر کل أمته فوجا ممن یکذب ءایتنا فهم یوزعون" روزی که ما از هر امتی گروهی را محشور می کنیم و آنها بر می گردند.

نقل شده منظور از "دابة من الارض" امام علی(علیه السلام) است که قبل از قیامت خداوند متعال او را خارج می کند در حالی که عصای موسی و خاتم سلیمان پیغمبر همراه اوست و مومن و کافر را از هم جدا می کند

اگر چه از ظاهر آیه قیامت برداشت می شود اما منظور آیه روز قیامت نیست چون در روز قیامت بخشی از مردم محشور نمی شوند بلکه همه محشور می شوند. در ذیل این آیه روایات متعددی نقل شده که فرمودند: مراد از این حشر، باز گشت در رجعت و قبل از قیامت است. به دو رایت در ذیل این آیه اکتفا می کنیم.

ابوبصیر از امام باقر(علیه السلام) نقل کرده که امام فرمود: آیا اهل عراق (منظورمردم آن زمان) رجعت را انکار می کنند؟ ابو بصیر گفت: بله. امام فرمود مگر قرآن نمی خوانند؟ قرآن می فرماید: روزی که از هر امتی فوجی را ما محشور می کنیم.

امام صادق(علیه السلام) فرمود: آیه فوق در باره رجعت است و آیه ای که در مورد قیامت است می فرماید: "و حشرناهم نقادر منهم أحدا" همه را محشور می کنیم هیچ کس را باقی نمی گذاریم. بنابر این در قیامت همه محشور می شوند اما در رجعت بخشی از مردم محشور می شوند. اما این بخش از مردم چه کسانی هستند در مقالات بعدی به آن می پردازیم.