معماری معاصر ایران
شهر کتاب ، شهر روشنی (٩)
در این مسیر نهمین چراغ را با کتاب " معماری معاصر ایران در تکاپوی بین سنت و مدرنیته " تالیف : امیر بانی مسعود از انتشارات هنر و معماری قرن ، چاپ چهارم ویرایش دوم سال 1390 روشن می نماییم . این کتاب شامل 549 صفحه که در 2000 نسخه و به قیمت 450000 ریال به چاپ رسیده است.
ساختار کتاب بعد از یادداشت مولف ، بدین شرح می باشد:
فصل اول: سیری گذرا بر تحولات اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی ایران دوره قاجار
فصل دوم : تصویر شبح گون فرنگ در نوشته ها و سفرنامه های ایرانیان .
فصل سوم : بازتاب فرنگ و تجدد در روزنامه ی خاطرات ناصرالدین شاه قاجار فصل چهارم : مدرنیته ی ایرانی و روشنفکران متجدد
فصل پنجم : معماری قاجار ، پیش درآمدی بر شکل گیری معماری معاصر ایران
فصل ششم : خاستگاه اواین معمار تحصیلکرده ی ایران در معماری قاجار فصل هفتم : برآمدن رضا شاه و شکل گیری ایران نوین
فصل هشتم : نسل اول معماران معاصر ایران
فصل نهم : محمد رضا پهلوی و تحولات سال های 1357- 1320
فصل دهم : شکل گیری معماری آکادمیک ایران و تحول طراحی مسکن
فصل یازدهم : پیشگامان نسل دوم
فصل دوازدهم : برآمدن نظام جمهوری اسلامی و احیای سنت های گذشته
فصل سیزدهم : متاخران نسل دوم ،
فصل چهاردهم : برخی از معماران نسل سوم
فصل پانزدهم : ساختمان های دولتی و هم سویی سنت و تجدد
فصل شانزدهم : ساختمان های بلند مرتبه و چشم انداز شهری
فصل هفدهم : ساختمان های مذهبی و فضاهای مقدس و در نهایت : موخره و فهرست منابع و مراجع .
بذرهای اولیه ی کتاب حاضر در اوایل سال 1382 خورشیدی جوانه زد ، زمانی که سرگرم نگارش کتاب با عنوان پست مدرنیته و معماری بودم . عمده ی هدف کتاب مذکور ، بررسی تطبیقی تحولات و جنبش های معماری معاصر غرب با معماری ایران بود .اکثر اساتید و همکاران مرا از این کار بر حذر داشتند ، بنا به دلایلی که در جای جای این کتاب به آن اشاره خواهد شد .لذا تصمیم بر این شد که معماری معاصر غرب بین سال های 1960 و 2000 میلادی و ایران از دوره ی قاجار تا سه دهه بعد از انقلاب اسلامی را به طور مستقل در دو اثر بررسی نماییم توفیق حاصل شد و به بار نشست.
محور اصلی بحث این کتاب نحوه ی مواجهی ما ایرانیان با عالم جدید و تاثر آن در معماری ایران ، از دوره ی قاجار تا سه دهه بعد از انقلاب اسلامی ، است . لذا در این اثر از نحوه ی رویارویی ما با عالم جدید سخن به میان می آید ، یعنی چگونه با تجدد مواجه شدیم و به تامل در باب کدام یک از مفاهیم و مقولات جدید پرداختیم ، و چون تاریخ معماری معاصر از زاویه ی تاریخ اندیشه مورد بررسی قرار می گیرد ، از شرح وقایع و حوادث تاریخی متعدد خودداری شده و فقط به برخی از جریان های مهم اجتماعی ، که از جهت طرح اندیشه های جدید اهمیت بسزایی دارند ، پرداخته شده است . لذا مباحث مطرح شده در پنج شاخه ی کلی جمع بندی شده است : آشنایی ایرانیان با مباحث غربی در دوره ی قاجار – عمدتا شامل شکل گیری مدرنیته ی ایرانی در بستر اجتماعی و فرهنگی – معماری دوره ی قاجار ، معماری دوره ی پهلوی اول ، معماری دوره پهلوی دوم ، و معماری بعد از انقلاب اسلامی.
علی طهرانچی
کارشناس ارشد شهرسازی
بخش محیط شهر تبیان
مطالب مرتبط:
