دستورالعمل های سلوکی از عرفای بزرگ

رسیدن به کمال و طی کردن راه پر فراز و نشیب سلوک به مقام انسان کامل آرزوی هر انسانی است اما کمتر کسی دل پا گذاشتن در این راه را دارد، کمتر کسی است که بخواهد سختی هایش را به جان بخرد و از نبایدهای این راه وارسته شود، اما حتی آرزو کردن این راه هم خیلی خوب است والاتر از آرزو کردن مال و مقام های دنیوی است که دغدغه خیل عظیم انسان ها شده است در این رهنمودهایی از عرفای بزرگ ارائه می دهیم باشد که در این راه چراغ راهنمایی ما باشد.

چند تذکر به رهروان راه کمال

1 . سالک در هیچ لحظه ای از لحظات حركت خود نبایداحساس وصول یا امتیاز برتری كند، اگر چنین آفتی گریبان سالک را بگیرد، نه تنها از حركت به مراحل بعد باز خواهد ماند، بلكه نفس كمال جوی او به قهقرا خواهد رفت.

2 . اشتغالات و علایق دنیوی مانند ثروت اندوزی، مقام جویی، شهرت طلبی و محبوبیت خواهی میان مردم، از امور تباه كننده سیر و سلوك اند، البته اگر ثروت و مقام وسیله ای جهت تنظیم حیات خود و دیگران باشد، نه تنها مانع ره كمال نمهواهد بود، بلكه به خاطر مشقت هایی كه سالک در این مسیر تحمل می كند ، عبادت تلقی خواهد شد.

3 . اشباع حس خودخواهی - به هر شكل و با هر وسیله - مانع نیرومندی برای سیر و سلوك است. ادعای تزكیه نیز سد راه كمال است. بر خی ادعای تزكیه را به عنوان بیان واقعیت، ناشی از خودخواهی نمی دانند، اما عرفای بزرگ این مطلب را نمی پذیرند، زیرا همه عظمت ها و امتیازات سالک، از الطاف الهی است و استناد آنها به خود نوعی شرک محسوب می شود.

4 . شكوفایی ها و روشنایی های خیره كننده كه در حالات عرفانی برای سالک حاصل می شود، از دیگر موانع سیر و سلوک است. برخی از اهل سلوک با بروز این حالات لذتبار خود را گم می كنند و این حالات را آخرین منزلگاه كمال تلقی می كنند، در حالی كه این حالات فقط برای تشویق و تحریك سالک جهت ادامه راه است

5 . به فعلیت رسیدن قدرتهای شگفت انگیز، نظیر اطلاع از دل ها، امور مخفی، اخبار گذشته و اینده، تصرف در امور مادی و نفوس، گاه سالك را از كمال باز می دارد. سالك باید بداند كه هدف وی وصول به حق است، نه تحقق كرامات، وصول به لقای الهی برتر و با عظمت تر از كشف و كرامات است.

6 . حالت آرامش و ازادی مطلق و اشراف بر عالم هستی از عظمتهای شگفت انگیز روح است ، كه اگر سالک آن را از خود بداند، ممكن است از عظمت روح خود غفلت كرده، ادعای انا الحق كند.

7 . احساس شكوفایی و ابتهاج روح نشانه ورود به جاذبه الهی و تجلی صفات حق تعالی بر دل سالک است. سالک باید مراقب باشد كه این احساس سد راه كمال او نشود.

« خدمت خالصانه به خلق خدا خصوصاً به شیعیان و محبان آل الله، راه دور و دراز مقصود را نزدیك می‌كند و در اثر توفیق خدمت می‌توان جاده صد ساله را به گامی طی كرده، و دل شكسته‌ای را به خاطر خدا آباد كردن می‌تواند پشتوانه مطمئنی برای آبادی دنیوی و برزخی و اخروی انسان باشد»

رمز موفقیت آیت الله مجتهدی (ره)

گفتار زیر توسط استاد محمد علی مجاهدی از شاگردان خاص و ارادتمندان جناب مجتهدی در مورد شیوه سیر و سلوک ایشان نوشته شده که برای آشنایی هر چه بیشتر توصیه می کنیم پیش از خواندن سایر قسمتها آنرا مطالعه بفرمایید : 1- شیوه سلوكی آقای مجتهدی در توسل مستمر به حضرات معصومین (علیهم السلام) خصوصاً مولی الكونین حضرت ابی عبد الله الحسین (علیه السلام) كاملاً نمودِ عینی پیدا می‌كرد و اگر روزی صد بار نام سالار شهیدان را در محضر ایشان بر زبان می‌راندند در هر بار به حدی منقلب می‌شدند كه بی‌اختیار به سان ابر بهار می‌گریستند و بغضی دیر پای گلوی ایشان را در هم می‌فشرد، به طوری كه اغلب قادر به ادامه صحبت نبودند و كلامشان در این حال ناتمام می‌ماند.

2- میزان محبتی كه در اعماق وجودشان نسبت به ائمه اطهار (علیهم السلام) ریشه دوانیده بود، در بیان و توصیف نمی‌گنجد و می‌فرمودند كه:

«به بركت محبت این ذوات مقدس راه چندین ساله را می‌توان در فاصله زمانی كوتاهی طی كرد و حجاب‌ها را از میان برداشت.» مرحوم حجت الاسلام نصیری بر این باور بود كه:

«میزان محبتی كه در قلب جناب مجتهدی نسبت به آل الله وجود دارد اگر در میان مردم تقسیم كنند همه مردم عاشق آن ذوات مقدس می‌گردند! »

3- بارها آقای مجتهدی بر این نكته پای می‌فشردند كه:

«خدمت خالصانه به خلق خدا خصوصاً به شیعیان و محبان آل الله، راه دور و دراز مقصود را نزدیک می‌كند و در اثر توفیق خدمت می‌توان جاده صد ساله را به گامی طی كرده، و دل شكسته‌ای را به خاطر خدا آباد كردن می‌تواند پشتوانه مطمئنی برای آبادی دنیوی و برزخی و اخروی انسان باشد.»

نصایح آیت الله بهجت (ره)؟

- اولین مرحله سیر و سلوک به سوی خدا چیست؟

- این که حلال خدا را حلال بدانیم و حرام خدا را حرام!

2- بهترین ذکر چیست؟

- بهترین ذکر، ذکری است که من می‌گویم؛ ذکر خدا عندالحلال و الحرام

- اگر کسی مقید باشد نماز را اول وقت بخواند به جایی که باید برسد خواهد رسید و نماز اول وقت برای وصول به مقامات عالیه، کافی است اگر چه هزار سال عمر کند

3- چگونه می‌توان به عرفان دست یافت و عارف شد؟

اگر به آنچه می‌دانید عمل کنید و معلومات را زیر پا نگذارید این تمام عرفان است.

4- با توجه به اینکه داشتن استاد اخلاق و مربی برای فرد سالک، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است حال که ما از داشتن چنین استادی محروم هستیم چه کنیم؟

- اگر کسی طالب معرفت و قرب به حق تعالی باشد و در این راه، خلوص و جدیت (طلب حقیقی و واقعی) داشته باشد در و دیوار به اذن خداوند معلم او خواهد بود وگرنه سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله هم (چه برسد به استاد و مربی اخلاق) در او اثر نخواهد داشت چنانچه در ابوجهل اثر نکرد.

5- عده زیادی از شما تقاضای درس اخلاق دارند اگر برایتان امکان دارد درس اخلاق بگذارید تا ما از وجودتان بهره‌مند شویم؟

- کو عمل کننده؟ کو عمل کننده آقا؟!

- اگر کسی مقید باشد نماز را اول وقت بخواند به جایی که باید برسد خواهد رسید و نماز اول وقت برای وصول به مقامات عالیه، کافی است اگر چه هزار سال عمر کند. (کتاب پرسش های جوانان)

فرآوری: محمدی

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منبع:

سایت معاونت تهذیب حوزه

خبرگزاری فارس

سایت سراج نت